گزارش رویداد۲۴ درباره ائتلاف شکننده اصولگرایان در مجلس دهم
فراکسیون ولایت، «متحدین اتفاقی»
مجلس دهم را باید از حیث ترکیب بندی فراکسیونی، مجلسی متفاوت از تمام مجلس های گذشته دانست. از مدت ها پیش از آغاز به کار مجلس قرار بر این بود که فراکسیونی به نام امید و متشکل از اصلاح طلبان، اعتدالگرایان حامی دولت، مستقلین و اصولگرایان معتدل در مجلس دهم تشکیل شود. بدین ترتیب برنامه ها و تصمیم برای تشکیل این فراکسیون از مدت ها پیش اتخاذ شده بود.
رویداد۲۴ - مجلس دهم را باید از حیث ترکیب بندی فراکسیونی، مجلسی متفاوت از تمام مجلس های گذشته دانست. از مدت ها پیش از آغاز به کار مجلس قرار بر این بود که فراکسیونی به نام امید و متشکل از اصلاح طلبان، اعتدالگرایان حامی دولت، مستقلین و اصولگرایان معتدل در مجلس دهم تشکیل شود. بدین ترتیب برنامه ها و تصمیم برای تشکیل این فراکسیون از مدت ها پیش اتخاذ شده بود.
از سوی دیگر اوضاع در جبهه مقابل کاملا متفاوت بود؛ اصولگرایان به دلایل مختلف که یکی از آنها قطعا عدم اطمینان در مورد تعداد منتخبین آنها در مجلس دهم بود، نه اینکه قصد نداشته باشند؛ بلکه عملا نمی توانستند برنامه ای جامع برای تشکیل فراکسیون خود در مجلس دهم تنظیم کنند.
پس از مشخص شدن نتایج انتخابات، اصولگرایان راه یافته به مجلس، همواره از تشکیل فراکسیونی به نام فراگیر صحبت به میان آوردند؛ فراکسیونی که بر خلاف نام آن به هیچ وجه نه تنها فراگیر و جامع نبود بلکه به مراتب تنها و تنها در انحصار یک جریان خاص بود.
با این وجود پس از انتخابات و در آخرین روزهای باقی مانده به آغاز مجلس دهم، اصولگرایان از تشکیل فراکسیونی به نام «ولایت» خبر دادند؛ فراکسیونی که با پیوستن طیف های مختلف اصولگرایان، در وهله نخست با هدف جلوگیری از ریاست محمدرضا عارف تشکیل شد.
حضور طیف های مختلف اصولگرایی و حتی مستقلین در این فراکسیون، در ابتدای امر نمی تواند دلیلی جز حمایت از لاریجانی برای ریاست مجلس داشته باشد، اما قطعا به همین نقطه ختم نخواهد شد و اهداف دیگری نیز خواهد داشت. اینک این سوال مطرح است که با توجه به موضع گیری های تند و سابقه دار پایداری ها علیه لاریجانی و طیف او، این فراکسیون پس از دستیابی به هدف اولیه، چگونه به راه خود ادامه خواهد داد؟
در واقع این طیف های مختلف با اهداف مشترک، فراکسیونی متشکل از «متحدین اتفاقی» را تشکیل دادند. اینک یکی از این اهداف برآورده شده، و این سوال پیش می آید که تکلیف این متحدین اتفاقی چه خواهد شد؟
کنعانی مقدم: فراکسیون ولایت برای اکثریت نشدن اصلاح طلبان تشکیل شد
حسین کنعانی، فعال سیاسی اصولگرا، البته علاوه بر این مورد، نظر دیگری دارد. وی در گفت و گو با رویداد۲۴ در مورد اهداف و انگیزه های طیف های مختلف اصولگرایی برای پیوستن به یکدیگر، گفت: «فراکسیون ولایت با یک خرد جمعی و با این تفکر شکل گرفت که اگر فراکسیون امید اکثریت را از آن خود کند، اصلاح طلبان مجلس را به دست خواهند گرفت؛ بر همین اساس، اصولگرایان برای جلوگیری از این موضوه این ائتلاف را تشکیل دادند.»
کنعانی مقدم در مورد تنش ها و موضع گیری های تند احتمالی پایداری ها علیه لاریجانی و طیف او، و تاثیر این امر بر فراکسیون ولایت، گفت: «چنانچه لاریجانی و طیف او به دنبال این باشند که نقش یک وزنه تعادل را ایفا کنند، یعنی بر اساس ضرورت و شرایط با اصولگرایان یا اصلاح طلبان همراه شوند؛ در این صورت پایداری ها از اهرم فشار خود علیه لاریجانی استفاده خواهند کرد و این موضوع به کارآمدی فراکسیون ولایت صدمه خواهد زد. اما بعید به نظر می رسد که منجر به خروج افراد برخی طیف ها از این فراکسیون شود؛ چرا که یک تهدید مشترک شکل گرفته و این عامل باعث شده که بعضی افراد سعی کنند از طریق تعامل با یکدیگر در مقابل این تهدید بایستند؛ این تهدید همان کسب اکثریت مجلس توسط فراکسیون امید به رهبری اصلاح طلبان است.»
وی همچنین در مورد تندروی های فراکسیون ولایت علیه سایر فراکسیون ها در مجلس نیز گفت: «از سوی دیگر اگر فراکسیون ولایت قصد داشته باشد اعمال نظر کند و در برخی شرایط با اهرم فشار مقاصد خود را اعمال کند، این فراکسیون نمی تواند به مجلس کمک کند.»
بدین ترتیب، این فعال سیاسی اصولگرا، ترس از اکثریت اصلاح طلبان بر مجلس را تنها عامل حفظ پیوند سست میان طیف های مختلف فراکسیون ولایت می داند، موضوعی که ثابت می کند که فراکسیون ولایت پیش از آنکه یک اصالت وجودی داشته باشد، تنها در واکنش به یک جریان اصلی شکل گرفته است. به بیان دیگر، هراس از این تهدید مشترک (اکثریت اصلاح طلبان) ریشه فراکسیون ولایت است و نه کارآمدی در مجلس؛ و این موضوع مصداق سیاسی بازی و فراموش کردن وظیفه اصلی در مجلس است.
این در حالی است که محمد جواد فتحی، منتخب مردم تهران در مجلس دهم، در گفت و گویی با ایلنا، درباره احتمال تداوم وحدت و ائتلاف اصولگرایان تندرو و جبهه پایداری با علی لاریجانی، گفت: «رای قاطع اصولگرایان همان ۷۰ الی ۸۰ رای است ولی تعدادی از نمایندگان بر حسب مورد، به یک سو گرایش پیدا می کنند... با این حساب، این ائتلاف بسیار شکننده است و گذر زمان نشان خواهد داد که این ائتلاف به انشقاق و اختلاف می انجامد.»
در راستای این پیش بینی فتحی باید به احتمال خروج برخی افراد از فراکسیون و اردوگاه اصولگرایان در مجلس دهم و در نتیجه آن، تغییر ترکیب بندی در آینده نیز اشاره کرد. در حالی که فراکسیون ولایت از طیف های مختلف اصولگرایان (که بعضا تضادها و تقابل های شدید با یکدیگر دارند) و البته برخی از مستقلین تشکیل شده، احتمال پدید آمدن تقابل های شدید به خصوص میان تندروهای پایداری و لاریجانی و طیف او (که مسبوق به سابقه است) بسیار زیاد است و این موضوع می تواند جرقه انشقاق مورد نظر فتحی باشد.
ناصر ایمانی: احتمال خروج مستقلین از فراکسیون ولایت وجود دارد
از سوی دیگر اوضاع در جبهه مقابل کاملا متفاوت بود؛ اصولگرایان به دلایل مختلف که یکی از آنها قطعا عدم اطمینان در مورد تعداد منتخبین آنها در مجلس دهم بود، نه اینکه قصد نداشته باشند؛ بلکه عملا نمی توانستند برنامه ای جامع برای تشکیل فراکسیون خود در مجلس دهم تنظیم کنند.
پس از مشخص شدن نتایج انتخابات، اصولگرایان راه یافته به مجلس، همواره از تشکیل فراکسیونی به نام فراگیر صحبت به میان آوردند؛ فراکسیونی که بر خلاف نام آن به هیچ وجه نه تنها فراگیر و جامع نبود بلکه به مراتب تنها و تنها در انحصار یک جریان خاص بود.
با این وجود پس از انتخابات و در آخرین روزهای باقی مانده به آغاز مجلس دهم، اصولگرایان از تشکیل فراکسیونی به نام «ولایت» خبر دادند؛ فراکسیونی که با پیوستن طیف های مختلف اصولگرایان، در وهله نخست با هدف جلوگیری از ریاست محمدرضا عارف تشکیل شد.
حضور طیف های مختلف اصولگرایی و حتی مستقلین در این فراکسیون، در ابتدای امر نمی تواند دلیلی جز حمایت از لاریجانی برای ریاست مجلس داشته باشد، اما قطعا به همین نقطه ختم نخواهد شد و اهداف دیگری نیز خواهد داشت. اینک این سوال مطرح است که با توجه به موضع گیری های تند و سابقه دار پایداری ها علیه لاریجانی و طیف او، این فراکسیون پس از دستیابی به هدف اولیه، چگونه به راه خود ادامه خواهد داد؟
در واقع این طیف های مختلف با اهداف مشترک، فراکسیونی متشکل از «متحدین اتفاقی» را تشکیل دادند. اینک یکی از این اهداف برآورده شده، و این سوال پیش می آید که تکلیف این متحدین اتفاقی چه خواهد شد؟
کنعانی مقدم: فراکسیون ولایت برای اکثریت نشدن اصلاح طلبان تشکیل شد
حسین کنعانی، فعال سیاسی اصولگرا، البته علاوه بر این مورد، نظر دیگری دارد. وی در گفت و گو با رویداد۲۴ در مورد اهداف و انگیزه های طیف های مختلف اصولگرایی برای پیوستن به یکدیگر، گفت: «فراکسیون ولایت با یک خرد جمعی و با این تفکر شکل گرفت که اگر فراکسیون امید اکثریت را از آن خود کند، اصلاح طلبان مجلس را به دست خواهند گرفت؛ بر همین اساس، اصولگرایان برای جلوگیری از این موضوه این ائتلاف را تشکیل دادند.»
کنعانی مقدم در مورد تنش ها و موضع گیری های تند احتمالی پایداری ها علیه لاریجانی و طیف او، و تاثیر این امر بر فراکسیون ولایت، گفت: «چنانچه لاریجانی و طیف او به دنبال این باشند که نقش یک وزنه تعادل را ایفا کنند، یعنی بر اساس ضرورت و شرایط با اصولگرایان یا اصلاح طلبان همراه شوند؛ در این صورت پایداری ها از اهرم فشار خود علیه لاریجانی استفاده خواهند کرد و این موضوع به کارآمدی فراکسیون ولایت صدمه خواهد زد. اما بعید به نظر می رسد که منجر به خروج افراد برخی طیف ها از این فراکسیون شود؛ چرا که یک تهدید مشترک شکل گرفته و این عامل باعث شده که بعضی افراد سعی کنند از طریق تعامل با یکدیگر در مقابل این تهدید بایستند؛ این تهدید همان کسب اکثریت مجلس توسط فراکسیون امید به رهبری اصلاح طلبان است.»
وی همچنین در مورد تندروی های فراکسیون ولایت علیه سایر فراکسیون ها در مجلس نیز گفت: «از سوی دیگر اگر فراکسیون ولایت قصد داشته باشد اعمال نظر کند و در برخی شرایط با اهرم فشار مقاصد خود را اعمال کند، این فراکسیون نمی تواند به مجلس کمک کند.»
بدین ترتیب، این فعال سیاسی اصولگرا، ترس از اکثریت اصلاح طلبان بر مجلس را تنها عامل حفظ پیوند سست میان طیف های مختلف فراکسیون ولایت می داند، موضوعی که ثابت می کند که فراکسیون ولایت پیش از آنکه یک اصالت وجودی داشته باشد، تنها در واکنش به یک جریان اصلی شکل گرفته است. به بیان دیگر، هراس از این تهدید مشترک (اکثریت اصلاح طلبان) ریشه فراکسیون ولایت است و نه کارآمدی در مجلس؛ و این موضوع مصداق سیاسی بازی و فراموش کردن وظیفه اصلی در مجلس است.
این در حالی است که محمد جواد فتحی، منتخب مردم تهران در مجلس دهم، در گفت و گویی با ایلنا، درباره احتمال تداوم وحدت و ائتلاف اصولگرایان تندرو و جبهه پایداری با علی لاریجانی، گفت: «رای قاطع اصولگرایان همان ۷۰ الی ۸۰ رای است ولی تعدادی از نمایندگان بر حسب مورد، به یک سو گرایش پیدا می کنند... با این حساب، این ائتلاف بسیار شکننده است و گذر زمان نشان خواهد داد که این ائتلاف به انشقاق و اختلاف می انجامد.»
در راستای این پیش بینی فتحی باید به احتمال خروج برخی افراد از فراکسیون و اردوگاه اصولگرایان در مجلس دهم و در نتیجه آن، تغییر ترکیب بندی در آینده نیز اشاره کرد. در حالی که فراکسیون ولایت از طیف های مختلف اصولگرایان (که بعضا تضادها و تقابل های شدید با یکدیگر دارند) و البته برخی از مستقلین تشکیل شده، احتمال پدید آمدن تقابل های شدید به خصوص میان تندروهای پایداری و لاریجانی و طیف او (که مسبوق به سابقه است) بسیار زیاد است و این موضوع می تواند جرقه انشقاق مورد نظر فتحی باشد.
ناصر ایمانی: احتمال خروج مستقلین از فراکسیون ولایت وجود دارد
در همین رابطه، ناصر ایمانی، فعال سیاسی اصولگرا، در گفت و گو با رویداد۲۴ در مورد احتمال جدایی افراد از فراکسیون اصولگرایان، گفت: «از آنجا که انتخابات در ایران حزبی نیست، هیچ یک از افراد تقید جدی به این نکته ندارند که پس از ورود به مجلس به حزب خود وفادار بمانند. علی مطهری در مجلس هشتم گزینه پیشنهادی طیف احمدی نژاد بود اما پس از مدتی در میان اصولگرایان نیز نماند. بنابراین ممکن است این ترکیب بندی در گذر زمان تغییر کند، حتی چهره هایی که تحت عنوان یک حزب به مجلس راه یافتند نیز، ممکن است فراکسیون خود را تغییر دهند. با این تفاسیر، این موضوع در مورد مستقل ها نیز محتمل تر است، چرا که اساسا تحت عنوان هیچ حزبی نیستند و به راحتی می توانند تغییر جهت و فراکسیون دهند.»
بدین ترتیب نه تنها طیف لاریجانی، بلکه به گفته این فعال سیاسی اصولگرا، احتمال خروج مستقلین از فراکسیون ولایت حتی بیش از سایرین است.
با این تفاسیر به نظر می رسد که فراکسیون ولایت بر خلاف فراکسیون فراگیر در مجلس نهم، نه تنها از انسجام برخوردار نیست، بلکه وجود آن از ابتدا وابسته به یک پدیده دیگر بوده است؛ یعنی طیف های مختلف این فراکسیون، با وجود برخورداری از اهداف مشترک، از وجوه مشترک محدودی برخوردارند. به بیان دیگر، می توان این گونه گفت که فراکسیون ولایت به معنای واقعی کلمه یک فراکسیون نیست، بلکه جمعی از طیف های مختلف است که به اقتضای زمان و شرایط گرد یکدیگر جمع شده اند و احتمال تفرق آنان با تغییر شرایط بسیار زیاد است.
بدین ترتیب نه تنها طیف لاریجانی، بلکه به گفته این فعال سیاسی اصولگرا، احتمال خروج مستقلین از فراکسیون ولایت حتی بیش از سایرین است.
با این تفاسیر به نظر می رسد که فراکسیون ولایت بر خلاف فراکسیون فراگیر در مجلس نهم، نه تنها از انسجام برخوردار نیست، بلکه وجود آن از ابتدا وابسته به یک پدیده دیگر بوده است؛ یعنی طیف های مختلف این فراکسیون، با وجود برخورداری از اهداف مشترک، از وجوه مشترک محدودی برخوردارند. به بیان دیگر، می توان این گونه گفت که فراکسیون ولایت به معنای واقعی کلمه یک فراکسیون نیست، بلکه جمعی از طیف های مختلف است که به اقتضای زمان و شرایط گرد یکدیگر جمع شده اند و احتمال تفرق آنان با تغییر شرایط بسیار زیاد است.
