سهم فرودگاه مهرآباد در آلودگی هوا/ هواپیمای نسل جدید سوخت کمتری مصرف می کند/ با تثبیت قیمت بلیت هواپیمای قدیمی به صرفه است
روایت های مختلفی در مورد میزان آلودگی ناشی از فرودگاه مهرآباد، مطرح شده است. معروف ترین آن، همان است که هر هواپیما به اندازه 3000 خودرو آلودگی هوا ایجاد می کند.
رویداد۲۴-روایت
های مختلفی در مورد میزان آلودگی ناشی از فرودگاه مهرآباد، مطرح شده است.
معروف ترین آن، همان است که هر هواپیما به اندازه 3000 خودرو آلودگی هوا
ایجاد می کند.
یک
مقاله در سال 1386 در دومین کنفرانس احتراق ایران، ارائه شده بود و برخی
آمارهای جهانی راجع به آلودگی هواپیماها در آن وجود دارد و میزان تقریبی
آلودگی ناشی از کل هواپیماها را مشخص شده. نتیجه گیری آن مقاله، این بوده
که فرودگاه مهرآباد تهران، روزانه به اندازه 90 هزار خودرو آلودگی ایجاد می
کند.
عصر
ایران، موضوع میزان و نقش فرودگاه مهرآباد در آلوگی هوای تهران را در گفت و
گو با دکتر محمدهمایون صدر لاهیجانی رئیس انجمن هوا فضای ایران و عضو هیات
علمی دانشکده هوا فضای دانشگاه امیر کبیر بررسی کرد.
دکتر
صدر، اعتقاد دارد که مطالعه دقیقی در این زمینه انجام نشده ولی درصد
آلودگی در اثر هواپیما در تهران به نسبت آلودگی های دیگر ناچیز است.
***
*آلودگی
هوای تهران، علل مختلفی دارد ولی یکی از عوامل وجود فرودگاه مهرآباد است.
بارها گفته شده که هر فروند هواپیما در هر نشست و برخاست به اندازه 3 هزار
خودرو آلودگی ایجاد می کند. آیا اخیرا مطالعه خاصی انجام شده که نشان بدهد
چقدر از آلودگی هوای تهران ناشی از فرودگاه مهرآباد است؟
-به
یاد ندارم مطالعه خاصی در مورد فرودگاه مهرآباد انجام شده باشد. با یک دید
کلان و بدون این که مطالعات دقیقی این موضوع را نشان بدهد ولی فکر نمی کنم
بیش از 5 درصد آلودگی هوا به خاطر فرودگاه مهرآباد باشد. چون عوامل عظیم
تری در این آلودگی نقش دارند مثل همین موتورسیکلت های که در داخل کشور است و
ماشین هایی که از رده خارج هستند ولی کاری می کنند و اینها عوامل موثر و
بالاتری هستند.
اتومبیل
هایی را که بالای 13 یا 14 لیتر مصرف بنزین دارند مقایسه کنید با نسل جدید
اتومبیل هایی که باید 4 یا 5 لیتر بنزین مصرف کنند. آن وقت تفاوت را شما
ببینید که چقدر سوخت بنزین در هر روز در کشور به آلودگی تبدیل می شود.
*
در مقاله ای در ارتباط با آلودگی فرودگاه مهرآباد آمده که اگر هواپیما در
زمان نشست کاهش ارتفاع پله ای داشته باشد سوخت بیشتری مصرف می کند تا این
که به صورت مایل در فرودگاه نشست داشته باشد. آیرودینامیک سرعت و فشار و
دمای هوا در اطراف یک جسم مثل هواپیما را بررسی می کند. با توجه به تخصص
شما در این حوزه، میزان آلودگی از این ناحیه چقدر است؟
-هواپیما
برای این که در یک فرودگاه بنشیند یک مسیر نشست به آن می دهند. این مسیر
نشست در فرودگاه های مختلف کشور از قبل تعیین شده و خلبان می تواند نقشه
نزدیک شدن به فرودگاه را بیاورد و ببیند از چه نقطه ای و با چه زاویه ای
وارد آن مسیر شود تا بتواند بهترین نشست را داشته باشد.
من
به نشست پله ای اشراف ندارم. اما نشست در فرودگاه تهران به علت این که کوه
های شمال وجود دارد معمولا از سمت کرج و جنوب، بهترین مسیرش است.
*در
مجموع نشست و برخاست یک هواپیما و نزدیک شدن و دور شدن به فرودگاه مهرآباد
چند دقیقه طول می کشد. آلودگی ایجاد شده ناشی از هر هواپیما در سطح شهر
پخش می شود.
-این
موضوع دو جنبه دارد. یکی این که اصلا درصد آلودگی یک هواپیما چقدر است و
چقدر در آلودگی یک شهر موثر است. آلودگی هواپیماهای ما به خاطر این است که
موتورهای آنها متعلق به نسل قدیم است و نسبت به موتورهای نسل جدید، حدود 20
درصد سوخت بیشتر مصرف می کنند.
بحث
دوم این است که اگر این هواپیما در فرودگاه امام خمینی بنشیند آلودگی
کمتری ایجاد می کند یا فرودگاه مهرآباد؟ مسلم است که هر چه فرودگاه از
شهر، دورتر باشد آلودگی کمتری ایجاد می کند.
این
موضوع هم غیر قابل انکار است. اما آلودگی زیادی در اثر ماشین هایی که از
تهران به فرودگاه امام خمینی می روند در کشور و شهر تهران ایجاد می شود.
این مقدار آلودگی از مقدار آلودگی هواپیما بیشتر است.
ما
یک فرودگاه را در جنوب تهران فعال کرده ایم و خیلی هم کار خوبی بوده است
ولی امکانات حمل و نقل را ایجاد نکرده ایم. وقتی که آن فرودگاه در سال های
قبل از انقلاب طراحی شد قرار بود ترمینالش در پارکینگ بیهقی در داخل شهر
تهران باشد.
مسافر
از محل پارکینگ بیهقی وسایلش را تحویل می داد و با قطار سریع السیر به
فرودگاه می رفت و سوار هواپیما می شد. آن نوع حمل و نقل هیچ ترافیکی ایجاد
نمی کرد. در آن طرح، هم به جنبه های محیط زیستی توجه شده بود و هم دسترسی
به فرودگاه را با مترو در نظر گرفته بودند و هم این که مسافر با ماشین حدود
60 کیلومتر راه را تا فرودگاه نرود.
*متروی که برای پارکینگ بیهقی تهران طراحی شده بود متفاوت از خط متروی شهری فعلی است که به سمت شمال تهران و تجریش می رود؟
-متروی
پارکینگ بیهقی با خط متروی شهری فرق می کرد. از پارکینگ بیهقی بدون توقف
تا فرودگاه می رفت و در جای دیگر توقف نمی کرد. قرار بود تحویل دادن
گذرنامه در پارکینگ بیهقی انجام شود. طرح اولیه فرودگاه این طور بود.
*روزانه
حدود 400 پرواز هواپیما در فرودگاه مهرآباد انجام می شود و در سال حداقل
15 میلیون مسافر از طریق این فرودگاه جا به جا می شوند. هواپیماها و تردد
این تعداد مسافر در محدوده فرودگاه مهرآباد با خودرو، موجب تراکم آلودگی
هوا در غرب تهران شده و بعد وارد تهران می شود.
-کل آلودگی پروازهای فرودگاه مهرآباد که می تواند برای تهران ایجاد کند از 5 درصد آلودگی هوای تهران تجاوز نمی کند.
*این 5 درصد را از چه طریق محاسبه می کنید؟
-مطالعه
دقیقی انجام نشده است ولی این موضوع را با یک حدس اولیه مطرح می کنم. اگر
مطالعه ای انجام شود خیلی خوب است و شما هم تشویق کنید که با عدد و رقم،
مطالعه ای توسط شهرداری تهران و سازمان هواپیمایی کشوری انجام شود.
*مقاله
ای توسط آقای دکتر علیرضا جهانگیریان و آقای مهدی ابراهیمی با عنوان
«بررسی تاثیر آلایندگی فرودگاه مهرآباد در کیفیت هوای منطقه» در سال 1386
ارائه کرده شده و از اطلاعات سازمان فدرال هوایی آمریکا و سازمان بین
المللی هوانوردی(ایکائو) استفاده کرده بودند که مثلا هر هواپیماهای ایرباس
300 یا بوئینگ 747 یا فوکر 100 چقدر گازهای سمی مثل دی اکسید کربن و دی
اکسید نیتروژن و ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون ایجاد می کند. با فرض 300
پرواز در روز گفته بودند آلودگی یک شبانه روز هواپیماها برابر با آلودگی
ایجاد شده توسط 90 هزار خودرو است.
-مصرف هر خودرو را چقدر در نظر گرفته اند؟
*در
این مقاله آمده که میانگین مصرف سوخت هر خودرو 7 لیتر بنزین به ازای هر
روز تردد در سطح شهر. سوخت و آلودگی ایجاد شده، آیا زیاد نیست و نزدیک به
همان 5 درصدی است که شما می گویید؟
-آلودگی
هوای تهران فقط در اثر اتومبیل نیست. ما کارخانه هایی در اطراف تهران
داریم و منابع زیاد دیگری داریم که آلوده کننده هوا هستند. سوخت های خانگی
هم در این زمینه نقش دارد. ما باید عدد نشست و برخاست هر هواپیما را از
جداول پیدا کنیم و محاسبات لازم را انجام بدهیم.
یک
شهر بزرگ دنیا را در نظر بگیرید که یک فرودگاه نزدیک دارد و یک فرودگاه
دور. مثلا شهر پاریس یک فرودگاه اورلی دارد و در جنوب شهر است که فاصله اش
تا پاریس حدود 15 کیلومتر است. یک فرودگاه دیگر دارد که در 40 کیلومتری
شمال پاریس قرار گرفته است. اگر این محاسبات آلودگی هوا اینقدر تاثیرگذار
می توانست باشد حتما آن فرودگاه واقع در 15 کیلومتری پاریس را تعطیل می
کردند.
نگرانی
شهرهای بزرگ از آلودگی سوخت نیست بله از آلودگی صوتی هواپیما است. به همین
خاطر از ساعت 11 شب به بعد نشست و برخاست در فرودگاه هایی که نزدیک به
مراکز شهر هستند ممنوع شده است. تازه در آن کشور متروی سریع السیر وجود
دارد که از هر نقطه شهر می توانند ظرف نیم ساعت به فرودگاهی برسند که در
فاصله 40 کیلومتری شهر است.
*آن فرودگاه که در 15 کیلومتری شهر قرار دارد از نظر میزان فعالیت چه وضعی دارد؟
-آن
فرودگاه کاملا فعال است. با ظرفیت کامل هم فعال است. به علت این که ظرفیت
این فرودگاه جواب نداده است، فرودگاه دیگری را در شمال پاریس ساخته اند. نه
به خاطر این که این فرودگاه آلودگی ایجاد می کرده و طرفداران محیط زیست
مانع شده اند. در آنجا طرفداران محیط زیست به کسی رحم نمی کنند. اگر چنین
عاملی را شناسایی کرده بودند اعتراض می کردند.
*در
مقاله تهیه شده در سال 86 میزان انتشار آلاینده در هر سیکل پروازی را در
یک شبانه روز برای فرودگاه تهران و با 300 پرواز محاسبه کرده اند که از
جمله شامل تولید 1800 تن گاز دی اکسید کربن و 3300 کیلوگرم اکسید نیتروژن و
7500 کیلوگرم منوکسید کربن است. بالاخره آیا این مقدار آلودگی ایجاد شده
بالاخره زیاد است یا نه؟
-به
نظر من، برای یک فرودگاه زیاد نیست. الان و در شرایط فعلی هیچ توجیه ندارد
که ما فرودگاه مهرآباد را جا به جا کنیم. مگر این که اینقدر امکانات
دسترسی سریع و آسان برای فرودگاه امام خمینی تهیه کنیم تا بتوانیم مشکل
مردم را برطرف کنیم.
یک
مسافر اگر بخواهد به اصفهان برود فرضا بلیت تهران اصفهان حداکثر 200 هزار
تومان باشد ولی همین مسافر باید برای رفت و برگشت از فرودگاه امام خمینی
باید 150 هزار تومان پول تاکسی بدهد. منطقی نیست که یک مسافر 150 هزار پول
تاکسی بدهد.
الان
بعضی شرکت های هواپیمایی از همین مساله متضرر هستند. چون بعضی هواپیماها،
پرواز داخلی دارند و پرواز خارجی هم دارند. هواپیما برای این که بتواند از
فرودگاه مهرآباد به فرودگاه امام خمینی برود، هزینه زیادی به شرکت های
هواپیمایی تحمیل می کند. آن هواپیما تعمیر و نگهداری دارد و هزینه سوخت
دارد. به همین دلیل است که آن شرکت نمی تواند خدمات خوبی ارائه کند.
*چند سال قبل که یک هواپیمای آنتونوف در اطراف فرودگاه تهران سقوط کرد...
-آنتونوف ها سوخت بسیار زیادی مصرف می کردند و همه آن هواپیماها کنار گذاشته شدند.
*در همان زمان برخی اعضای شورای شهر گفتند حداقل 10 هزار میلیارد تومان برای انتقال فرودگاه مهرآباد مورد نیاز است.
-ما
تا به حال نتوانسته ایم یک خط مترو به فرودگاه امام(ره) برسانیم. چند سال
دیگر باید صبر کنیم.؟ چند سال است که مسافر فرودگاه امام خمینی وقتی به
آنجا می رود باید ماشین خودش را در یک بیابان پارک کند. تا این نوع مشکلات
حل نشود با جا به جا کردن فرودگاه به همه صدمه زده ایم.
*تحقیق
آقای دکتر جهانگیریان که بعدا رئیس سازمان هواپیمایی کشوری هم شد در سال
1386 انجام شده بود. هواپیماهای فعلی که بیشتر فرسوده شده اند آلودگی
بیشتری ایجاد می کنند؟
-موتور
هواپیما مثل موتور اتومبیل نیست که مصرف آن با فرسوده شدن بالا برود. چون
هواپیماها در بالاترین سطح باید تعمیر و نگهداری شوند. بنابراین از نظر
آلودگی موتور هواپیما، تغییر زیادی اتفاق نیفتاده است. ما هواپیماهای
توپولف را کنار گذاشته ایم. بنابراین آلودگی ما از نظر سوخت هواپیما کمتر
هم شده.
*هواپیماهای فوکر 100 و بوئینگ 747 و بوئینگ ام دی میزان آلودگی زیادی دارند.
-همه هواپیماهای ما از نظر موتور، نسل قدیم هستند. هواپیماهای جدید 20 درصد مصرف سوخت کمتر دارند.
*هواپیمایی که 30 سال کار کرده است باید همچنان مورد استفاده قرار بگیرد؟
-ما
مشکلات زیادی داریم. شما الان با 6 میلیون دلار می توانید یک هواپیمای ام
دی بخرید و مسافر جا به جا کنید. اما اگر یک شرکت بخواهد با 80 میلیون
دلار، می تواند یک هواپیمای ایرباس جدید بخرد که سوخت کمتری مصرف کند. برای
مثال هر دو مسافر از تهران می خواهند به مشهد ببرند ولی قیمت بلیت هر دو
هواپیما برابر است. بنابراین یک هواپیمای 6 میلیون دلاری می خرند و همان
کاسبی را انجام می دهند که با ایرباس 320 نسل جدید می توان انجام داد.
به
نظر من الان شرکت ایران ایر دارد آبروی کشوررا حفظ می کند. چون زیر بار
این مسئولیت کلان می رود که هواپیماهای جدید را با حمایت دولت خریداری
کند.
وقتی
از این هواپیمای جدید کار کردند بعدا می توانند پول خرید هواپیما را
بپردازند. یک شرکت ایرانی زیر بار این مسئولیت رفته است. امیدوارم چند شرکت
دیگر هم استقبال کنند و یک نسل پروازهای داخلی جدید ایجاد شود و متناسب با
آن هواپیماها، قیمت بلیتی تنظیم شود که بتوانند هزینه های خود را جبران
کنند.
*بعد
از 20 سال اولین هواپیمای نو خریداری شده از شرکت ایرباس وارد ایران شد.
شرکت ایرباس تعداد 8 فروند هواپیما در سال 1396 به ایران تحویل می دهد. تا
جایگزینی هواپیماهای جدید و با این وضع فعلی، آلودگی هوای فرودگاه مهرآباد
ادامه خواهد داشت؟
-ما
اگر سالیانه 10 هواپیما از شرکت ایرباس تحویل بگیریم و 10 هواپیما از شرکت
بوئینگ، جمعا می شود 20 فروند. پس 10 سال طول می کشد تا 200 هواپیمای نسل
جدید وارد کشور شود که سوخت کمتری مصرف می کند.
هر
کشور برای تصمیم گیری با توجه به امکاناتی که دارد و با توجه به امکاناتی
که در دراز مدت می تواند در اختیارش باشد باید یک برنامه داشته باشد و نه
این که سیستم را مختل کند.
منبع: عصر ایران
