اگر پشت دیپلمات های كشور خالی باشد طبعا منافع ملی تامین نمی شود

رویداد۲۴ پس از نزدیك به سه سال مذاكره كه عضو ارشد تیم مذاكره كننده، آن را « پیچیده و پراسترس» توصیف می كند، می گوید تنها انتظار مذاكره كنندگان « همدلی و پشتیبانی ملی» است. با این حال دستاورد مذاكره انها – برجام - در این روزها بیش از همه وقت مورد تهاجم یك جریان فكری در داخل است.

سید عباس عراقچی كه همراه با ظریف برنامه های فشرده ای در نیویورك داشت از امریكا به اتریش امد تا روند اجرای برجام را با همتایان خود در 1+5 بررسی كند.
در فاصله برنامه های او در وین ساعتی وقت گرفتیم تا به پرسش هایی كه این روزها تیتر نخست برخی رسانه ها است پاسخ دهد.
از عراقچی كه ریاست ستاد پیگیری اجرای برجام را برعهده دارد درباره سخنان ولی الله سیف در امریكا و نیزسخنان جان كری پرسیدیم كه در داخل كشور همچون تیرهایی شدند كه به سمت به سمت مذاكره كنندگان نشانه رفتتد.
ارزیابی حقوقی معاون وزیر خارجه را از رای دیوان عالی امریكا برای مصادره اموال مسدود شده ایران را جویا شدیم و درباره اظهارات یك دیپلمات عرب هم پرسیدیم كه عملكرد مذاكره كنندگان ایران را ارزیابی كرده بود.

** دولت امریكا را مسئول جبران خسارت می دانیم

معاون حقوقی و بین الملل وزارت امور خارجه در ارزیابی حكم دیوان عالی امریكا كه برداشت 2 میلیارد دلاری از دارایی های مسدود شده ایران راتایید كرده ، گفت: این اقدام دقیقا خلاف قواعد حقوق بین الملل است و به تعبیری می توان آن را یك راهزنی بین المللی دانست.
عراقچی گفت: این مبلغ متعلق به بانك مركزی است و از مصونیت بین المللی برخوردار است . ما تصمیم دادگاه آمریكا را به رسمیت نمی شناسیم چرا كه به شیوه كاملا غیر حقوقی و خلاف قوانین بین المللی دارایی های ایران را مصادره كرده و در حقیقت به سرقت برده اند .
معاون وزیرامور خارجه تاكید كرد: وزارت خارجه این اقدام را محكوم كرده و حتما استیفای حقوق ملت ایران را پیگیری خواهد كرد. ما دولت آمریكا را مسئول جبران این خسارت می دانیم.
رییس ستاد پیگیری اجرای برجام خاطرنشان كرد : ماجرا مربوط به پولی است كه در سال 2003 سپرده گذاری شده است. سال 2008 به بعد درگیر مسائل قضایی و دادگاه می شود ،تا الان بانك مركزی طی روال قضایی چند بار فرجام خواهی كرده و سرانجام منجر به پایان مراحل قضایی البته از دید طرف آمریكایی و مصادره اموال شده است.
عراقچی به اقدامات چند ساله بانك مركزی در این زمینه اشاره كرد و گفت: این اقدام كاملا محكوم است ولی به هرحال ارتباطی به برجام ندارد و ناشی از مسائل مرتبط با برجام نیست.
رییس ستاد پیگیری اجرای برجام تاكید كرد: برجام نشانه روابط معمولی و دوستانه با امریكا یا حل مشكلات ما با امریكا نیست. در حوزه هسته ای ما مشكلاتمان را مدیریت كردیم ولی خصومت امریكا در حوزه های دیگر برقرار و مسائل ما همچنان سرجای خودش است. آنها قطعا به خصومت های خودشان ادامه خواهند داد.
معاون بین الملل وزارت خارجه ایران گفت: من از كسانی كه این موضوع را ارزیابی می كنند و به این اقدام اعتراض می كنند درخواست دارم كه از برجام توقع دوستی ایران با آمریكا را نداشته باشند. اگر روابط ایران و آمریكا را در طول چند سال گذشته بررسی كنند ، متوجه خواهند شد این كار در چارچوب خصومت های آمریكا قرار می گیرد و مسلما ارتباطی با برجام كه بین ایران و 1+5 صورت گرفته است ، ندارد. ما هم در چارچوب مسائل كلانی كه با آمریكا داریم این را پیگیری خواهیم كرد.
** نه در زمان مذاكره به ارقام امریكایی ها اعتماد كردیم نه اكنون
رییس ستاد پیگیری اجرای برجام در پاسخ به این سوال كه آیا ادعای جان كری درست است كه گفته ایران فقط به سه میلیارد دلار از دارایی هایش دسترسی پیدا كرده است؟ گفت: اینكه بعد از برجام ما چقدر به دارایی های خود دسترسی پیدا كردیم , چقدر از آن را انتقال دادیم یا مصرف كردیم یا به ارزهای دیگر تبدیل نمودیم را طبیعتا بانك مركزی دقیق تر می داند و می تواند گزارش كند. اما از سابقه آمریكایی ها و فضاسازی هایی كه با اعداد و ارقام می كنند می توان نتیجه گرفت كه به هیچ یك از ادعاهای آنها نیاید اعتماد كرد.
عراقچی اظهار داشت: نه موقعی كه میزان دارایی های ایران را در خارج از كشور با اعداد بسیار بالایی عنوان می كردند باید اعتماد می كردیم و نه الان كه در خصوص دسترسی ایران آمارهای اینگونه ارائه می دهند.
وی تاكید كرد: آنچه كه مسلم است طبق برجام همه اموال ایران در خارج از كشور كه صاحبان آن وزارت نفت , دولت و بانك مركزی هستند رفع محدودیت شده اند.
رییس ستاد پیگیری اجرای برجام گفت: اینكه بانك مركزی با دارایی های خود چگونه برخورد كرده است , چه مقدار تبدیل و چه مقدار استفاده و بكار گرفته شده یا چه مقدار از آن را نتوانسته به كار بگیرد , اینها اطلاعاتی است كه خود بانك آمار و ارقام ان را در اختیار دارد. ما معتقد هستیم نباید به اینگونه فضا سازی های امریكایی ها و اعدادی كه اعلام می كنند اعتماد كنیم كما این كه در هیچ موضوعی نباید به آنها اعتماد كرد.

** صحبت های سیف ناهمسو نبود

اظهارات اخیر رییس كل بانك مركزی سوال دیگر ما از رییس ستاد پیگیری اجرای برجام بود. از او پرسیدیم عده ای این اظهارات را ناهمسو با دولت ارزیابی كرده اند. برداشت شما چیست؟ آیا در نتیجه این اظهارات در تعاملات بانكی ایران گشایش حاصل خواهد شد؟
عراقچی پاسخ داد: در معاملات بانكی گشایش های بسیار بزرگی حاصل شده است و البته هنوز مشكلاتی هم وجود دارد كه در تلاش برای رفع آنها هستیم . این گشایش ها شامل ایجاد روابط كارگزاری , روابط بانكی , گشایش اعتبار ال سی , باز شدن سویفت و ... می شود كه تا این زمان صورت گرفته است.
معاون وزیر امور خارجه گفت: اینكه رییس محترم بانك مركزی در حاشیه اجلاس صندوق بین المللی پول , خطاب به مخاطبین آمریكایی صحبت هایی را مطرح كرده اند برای آن بوده كه مشكلات موجود زودتر و سریعتر حل شود. این سخنان را باید در قالب مخاطبین آن نگاه كرد .
رییس ستاد پیگیری اجرای برجام گفت: ایشان ( ولی الله سیف) در حقیقت در حال پیشبرد دیپلماسی بانكی كشور بودند. در دیپلماسی باید توجه داشت كه مخاطب دیپلمات ، طرف خارجی است و این را با مخاطبین داخلی نباید, اشتباه گرفت.
عراقچی اظهار داشت: این كاملا خلاف منافع ملی است كه ما صحبت های دیپلمات ها را با عنایت به مسائل داخلی ارزیابی كنیم و مخاطبین را جا به جا تصور كنیم. بسیار تاسف انگیز است كه یك دیپلمات نتواند با طرف خارجی خود صحبت كند به خاطر ترس از برخورد داخلی و اینكه ممكن است صحبت های وی در داخل ابزاری علیه دولت شود.
تیم مذاكره كننده هسته ای ایران تاكید كرد :حتما باید این تفاوت را قائل باشیم كه مخاطب سخنان دیپلمات ها طرفهای خارجی هستند. نباید دیپلمات ها را در گوشه احتیاط قرار دهیم كه به خاطر برداشت های داخلی نتوانند با طرف های خارجی آن گونه كه باید صحبت كنند .
وی افزود: مخاطب داخلی و خارجی كاملا متفاوت از یكدیگر هستند و كار دیپلمات صحبت با طرف خارجی است
عراقچی گفت: آقای سیف هم در واشنگتن در حقیقت تلاش برای پیشبرد دیپلماسی بانكی داشتند و به نظر من در صحبت های ایشان هیچ ناهمسویی به چشم نمی خورد . ایشان نكاتی را مطرح كردند كه در راستای اجرای برجام كمك خواهد كرد. ما هم در قالب كمیسیون مشترك و دیدارهای دوجانبه كه با آمریكا یی ها و اروپایی ها در سطوح مختلف برای اجرای برجام برگزار می كنیم , همین هدف را دنبال می كنیم.

** پس از 3 سال پیمودن مسیری پر استرس

سوال اخر ما ارزیابی یك دیپلمات عرب از مذاكره كنندگان ایرانی بود. پرسیدیم: اگر در جهان عرب یك دیپلمات و مذاكره كننده باشه ان هم حمد بن جاسم نخست وزیر و وزیر خارجه سابق قطر است.حمد بن جاسم در مصاحبه با روزنامه فایننشال تایمز گفته است: ببنید ایرانیان چند سال با قدرت های جهانی به مذاكره نشستند. فكر می كنید یك دولت عربی قادر است تا این مدت مذاكره كند؟ باید اعتراف كنم ایرانیان باهوش تر و صبور تر از ما هستند و مذاكره كنندگان بسیار خوبی هستند.
با توجه به این اعتراف، انتظار شما از جریان های سیاسی وفكری داخل كشور چیست؟
عراقچی پاسخ داد: مشابه این صحبت ها را بسیاری از دیپلمات های غربی هم گفته اند , اینكه دیپلماسی یك كار پیچیده و زمان بر است , تردیدی نیست .
وی اضافه كرد: رسیدن به اهداف از طریق مذاكره و دیپلماسی, به تعبیر مقام معظم رهبری كه در دیدار با سفرا فرمودند مسیری كم خطرتر و كم هزینه تر است . ولی فی نفسه مسیری طولانی تر و زمان بر هم هست و احتیاج به صبر, تلاش و فكر بسیار زیادی دارد.
رییس ستاد پیگیری اجرای برجام گفت: پیشبرد منافع ملی از طریق دیپلماسی بیش از هر چیز احتیاج به وفاق ملی و پشتیبانی ملی از دیپلمات هایی دارد كه در صف مقدم مقابله با معارضین كشور قرار دارند . این مسیری بود كه ما در برجام طی كردیم و نزدیك به ٣ سال مسیر بسیار پیچیده، بسیار پر استرس و بسیار طولانی مذاكرات را طی كردیم.
معاون وزیر امور خارجه افزود: پیشرفت مذاكرات بعضی وقت ها كاملا متوقف بو،د بعضی وقت ها میلی متر به میلی متر بود , خیلی از مواقع ناامیدی و یاس پیش می آمد و خیلی از موارد مشكلاتی در سر راه قرار می گرفت كه با حمایت و تدابیر مقام معظم رهبری و مدیریت رییس جمهوری كم كم حل میشد و به سمت جلو حركت می كردیم .
عراقچی گفت: آنچه كه مسلم است و همه دنیا به آن اعتراف دارند این است كه وقتی شما در مقابل با طرف خارجی قرار می گیرید همه كشور باید در حمایت از منافع ملی یك صدا و یك پارچه شود، درست مانند یك
جنگ نظامی با طرف خارجی همه كشور باید پشتیبان رزمندگان و سربازان خودش باشد. همانطور كه الان تمام مردم ایران متفقا پشتیبان و همراه با مدافعان حرم هستند و هیچكسی نیست كه كوچكترین تضعیفی از آنها را روا بداند.
عراقچی افزود : در بحث مذكرات سیاسی و عرف دیپلماسی هم به همین طریق است. دیپلماسی نیازمند همدلی و هم صدایی و حركت متحدانه در راستای منافع ملی است . هرگونه حركتی كه خلاف این باشد نشان دهنده تفرقه و اختلاف در كشور است. به طور طبیعی اگر پشت دیپلمات های كشور خالی باشد طبعا منافع ملی تامین نمی شود
معاون حقوقی و بین الملل وزارت خارجه خاطرنشان كرد: این به معنی انتقاد نكردن نیست . این به این معنی نیست كه كسی از كار دیپلمات ها ایرادی نگیرد. ما در طول مذاكرات از انتقاد استقبال كردیم و همچنان هم استقبال می كنیم كه منتقدین دیدگاه های خود را بیان و مسیر ما را تصحیح كنند.
رییس ستاد پیگیری اجرای برجام گفت: ما از منتقدان نكات بسیاری اموختیم . مخالفین برجام نكاتی را به ما یادآور شدند . در مواردی باعث تسهیل مسیر ما شدند و درمواردی كمك كردند مسیر را سریع تر برویم .
عراقچی افزود: به هر حال وجود مخالف و منتقد بسیار ضروری است اما منتقد و مخالف دلسوز نه دل شكن, نه كسی كه به دنبال اهداف فروملی و جناحی خود است. اگر همه فراملی نگاه كنیم انشاالله به اهداف ملی خود بیشتر و بهتر می رسیم .