رویداد۲۴ احتمالا این روزها آزادترین فضا برای ابراز عقیده شبکه‌های اجتماعی باشد؛ فضایی که معمولا برای هر سخنی و هر عکسی جا دارد. فضایی هم برای اعتراض همدلانه، هم برای براندازی!
ظهور و بروز هشتگ‌هایی در نقد اصلاح‌طلبان و نقد نظام این روزها کم نیستند: روزماله‌نگار، استمرارطلب و هشتگ‌هایی از این دست در فضای مجازی زیاد به چشم می‌خورد؛ هشتگ‌هایی که گاه دامان کابینه را هم می‌گیرد تا ظریف و آذری جهرمی و نوبخت و ... طعم تلخ آن را چشیده باشند.
کارشناسان اعتقاد دارند اگر به این اعتراض‌ها رسیدگی نشود، باید منتظر شرایطی سخت‌تر بود؛ شرایطی که نتیجه آن نه در فضای مجازی، که در خیابان رقم می‌خورد.
فضای کشور، جنگ هشتگ‌ها را به دنبال دارد
دکتر اعظم آهنگر جامعه شناس و پژوهشکر رسمی موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران، در گفت‌وگو با رویداد۲۴، از رواج هشتگ‌های رادیکال با عنوان «جنگ هشتگ‌ها» یاد می‌کند و می‌گوید: به هر میزان که دسترسی مردم به فضای مجازی بیشتر شود این موضوعات نیز عمومیت بیشتری پیدا خواهد کرد. ما شاهد رشد این موضوع در سطح پایین جامعه نیز هستیم و هر اتفاقی که در کشور رخ میدهد پس از آن شاهد ایجاد کمپین و هشتگ هستیم.
اعتراض در فضای مجازی هزینه کمتری دارد
آهنگر با اشاره به دلایل و ریشه‌های این جنگ هشتگ‌ها و کمپین‌ها، تصریح کرد: زمانی که مردم می‌بینند اتفاقی رخ میدهد و اعتراضی شکل می‌گیرد، همه به خیابان‌ها می‌آیند و تنش و خشونت رخ میدهد، بنابراین آنها ترجیح می‌دهند در یک فضای آرام اعتراضات مدنی خود را دنبال کنند زیرا هزینه کمتری را برایشان در بر دارد. زمانی که فردی برای یک اعتراض اقتصادی در خیابان دستگیر می‌شود طبیعتا تبعات اجتماعی هم برای او در بر دارد و از آنجایی که فضای مجازی هزینه کمتری را برای آنها به همراه دارد، سعی می‌کنند در فضای مجازی دست به اعتراض بزنند و جنگ هشتگ‌ها را به راه بیاندازند.
به اعتراضات مردمی همواره برچسب سیاسی زده می‌شود
این کارشناس اجتماعی ادامه داد: به نظر می‌رسد اعتراض‌های فضای مجازی هم برای تخلیه انرژی است و هم برای نشان دادن بیان مشکل در فضای کم‌هزینه‌تر. در کشور ما متاسفانه اصلا به تحقیقات و نتایج تحقیقات توجه‌ای نشان داده نمی‌شود و طبیعی است که بی‌توجهی به این موضوعات، خسارات و تبعات جبران ناپذیری را به دنبال دارد. متاسفانه مردم هر زمانی که خواستند اعتراض و راهپیمایی داشته باشند، سریعا مخالفان آن را به نفع خود مصادره کرده و به اعتراضشان برچسب سیاسی زده شد و همین موضوع باعث شده مردم به فضای آرام‌تری مانند فضای مجازی رو بیاورند که نتیجه آن نیز جنگ هشتگ‌هاست.
آهنگر با بیان اینکه مردم اکنون ترجیح می‌دهند که اعتراض و مطالباتشان را ابتدا در فضای مجازی مطرح کنند، خاطرنشان کرد: زمانی که مردم پاسخ مناسبی از سوی مسئولان برای حل مشکلاتشان دریافت نمی‌کنند، به اعتراضات خیابانی روی می‌آورند که نتیجه آن را می‌توان در حوادثی مانند حادثه کازرون مشاهده کرد. برخی هم منتظر هستند تا اعتراضی شکل بگیرد و سریعا آن را به جریان‌های هدایت شده آن سوی مرزها متصل کنند و به آن برچسب اعتراض سراسری بزنند، در حالی که اکثر اعتراض‌ها صنفی است.
هشتگ‌ها یک نشانه و هشدار است
این جامعه شناس، با تاکید بر اینکه همه این اعتراضات مجازی و هشتگ‌ها، یک «نشانه» است که باید جدی گرفته شود، تصریح کرد: من معتقدم همه این مسائل نوعی نشانه و هشدار برای مسئولان کشور است، این اعتراضات باید شنیده شود و مورد توجه قرار گیرند.
آهنگر با بیان اینکه دولتمردان نباید به سمت خفه کردن صداهای معترضان بروند، گفت: اعتراض‌های فضای مجازی باید به صورت تجزیه و پردازش شده در اختیار مسئولان قرار گیرد تا به صورت دقیق به آنها رسیدگی شود تا بستر خواسته‌ها از فضای آرام به کف خیابان نیاید. شبهات و شایعات باید پاسخ داده شود و دولتمردان باید شنیدن صدای مردم و رسیدگی به مسائلشان را در اولویت کاری خود قرار دهند. خواه این صدا در فضای مجازی باشد و خواه اعتراض خیابانی.
از طریق غوغاسالاری ذهنیت افراد را تغییر می‌دهند
او با اشاره به رشد هشتگ‌های رادیکال و تندورانه، تصریح کرد: مردم کشور ما نیز مردمی عادی هستند. زمانی که ده نفر از یک موضوعی به صورت منفی صحبت کنند طبیعتا ذهن افراد نیز به همان سمت می‌‌رود و با همان ذهنیت منفی با آن موضوع برخورد می‌کنند. طبیعتا همه مردم کشور تحلیلگر سیاسی نیستند که بخواهند مسائل را تجزیه و تحلیل کنند، به همین دلیل ممکن است حتی بی اطلاع از اصل موضوع و صرفا بر اساس شنیده‌ها دست به اعتراض بزنند. معمولا از طریق غوغاسالاری می‌توان ذهنیت افراد را کاملا تغییر داد.
نجفی: دشمن بیرونی و ناکارآمدی داخلی مشکلات اصلی هستند
محمدرضا
نجفی، نماینده تهران نیز در گفت‌وگو با رویداد۲۴ به ریشه هشتگ‌های رادیکال اشاره دارد و می‌گوید: اگر آرمان‌های انقلاب از ناحیه مدیران کشور چه در بیان و
چه در عمل به درستی عرضه می‌شد زمینه‌ای برای تندروی ایجاد نمی‌شد.
او افزود: دو عامل مشاهده
می‌شود: 1- حضور گسترده دشمنان مُلک، ملت و نظام. 2- ناکارآمدی، فساد، ضعف،
بی‌برنامگی مدیران کشور از گذشته تاکنون. به نظر رفع این دو
عامل هر کدام نیازمند تدبیر و اندیشه مجزایی است که باید برای آن
برنامه‌ریزی‌هایی صورت گیرد که در آینده تهدیدات متوجه آن، به فرصتی برای
کشور تبدیل شود.
عضو فراکسیون امید مجلس ادامه داد: اگر امروز برخی
مدیران ارشد کشور وظایف خود را به درستی انجام می‌دادند، دیگر عامل ذکر شده
که نفوذ دشمنان بر ذهن شهروندان و مخصوصاً جوانان بود اتفاق نمی‌افتاد؛ پس
کاملاً واضح و روشن است که نقش مدیریتی تصمیم‌گیران نظام در جهت مقابله با
چنین تهدیدی بسیار کلیدی و به مراتب مهمتر از عامل مطرح شده دیگر است.
نجفی
تصریح کرد: اگر مسئولان در بیان و عمل، خلاء و ظرفیت منفی ایجاد
نمی‌کردند، دشمنان نظام نمی‌توانستند به راحتی از بین صاحبان و ولی‌نعمتان
کشور یارگیری کنند. امروز و در شکل‌گیری این مشکل برای نظام، خیلی‌ها
مقصرند و ضروری است که همه به رفتارهای گذشته خود نگاه کنیم و هر کجا که
چنین فرصتی را در اختیار دشمنان انقلاب قرار دادیم را اصلاح کنیم. ما نباید
فرصت یارگیری به دشمنان نظام را به این سادگی در اختیار آنها بگذاریم و
بدون شک، ضعف و سوء‌مدیریت مدیران، بهترین پل برای رسیدن دشمن به اهداف خود
است.
نماینده تهران در ادامه افزود: جا دارد همه ما به جای آنکه
دنبال مقصر باشیم و گریبان دیگران را بگیریم، اول گریبان خود را بگیریم و
نخست از همه، مشکلات را از جانب خود حل کنیم. باید خود را محاکمه کنیم و از
خود بپرسیم تاکنون چه باید می‌کردیم و چه کارهایی را نباید انجام می‌دادیم
و در کجا کم‌کاری داشتیم که حال شرایط به اینجا رسیده است؟
نجفی در
پایان خاطرنشان کرد: حداقل نیاز است که از امروز و بطور جدی در رفتارهای
خود یک بازنگری داشته باشیم تا با مردم خودمان از در ناسازگاری، تقابل و
عناد وارد نشویم. نباید روندی را دنبال کنیم که فردا فرزندان خودمان در
مقابل ما بایستند. امیدوارم همه مسئولین از هم‌اکنون شرایطی را ایجاد کنند
تا با یک برنامه‌ریزی صحیح و منطقی اعتماد را به مردم برگردانند تا دشمنان
نظام بیش از این نتوانند بر اختلاف نظر و عمل تصمیم‌گیران کشور با یکدیگر،
موج سواری کنند.