رویداد۲۴-از اواخر اردیبهشت ماه و بعد از فیلتر تلگرام، اینترنت کشور با اختلال شدیدی روبه‌رو شد که این مسأله اعتراض گسترده‌ای در سطح کشور از سوی کاربران و کسانی که به نوعی کسب و کار آنها با اینترنت در ارتباط است را به همراه داشت.اختلال گسترده در اینترنت این روزها تبدیل به یک معضل اساسی برای اکثریت کاربران شده است به همین دلیل روزنامه ایران در این گزارش سعی بر آن دارد که منشأ این اختلال و راهکارهای برون رفت از آن را از زبان متولیان و فعالان صنف فاوا جویا شوداز اواخر اردیبهشت ماه و بعد از فیلتر تلگرام، اینترنت کشور با اختلال شدیدی روبه‌رو شد که این مسأله اعتراض گسترده‌ای در سطح کشور از سوی کاربران و کسانی که به نوعی کسب و کار آنها با اینترنت در ارتباط است را به همراه داشت. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در همین راستا اقدام‌هایی را در دستور قرار داد و حتی مهلت 24 ساعته را نیز برای رفع این اختلال‌ها تعیین کرد. به هرحال مسأله اختلال گسترده در اینترنت، کار را به مجلس نیز کشاند تا آنجا که روز گذشته نشست مشترک کمیسیون‌های صنایع و معادن، اقتصادی و امنیت ملی در خصوص پیام‌رسان‌ها و اختلال اینترنت با حضور اعضای کمیسیون‌ها، مدیران پیام رسان‌ها و محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات تشکیل شد. به هرحال اختلال گسترده در اینترنت این روزها تبدیل به یک معضل اساسی برای اکثریت کاربران شده است به همین دلیل روزنامه ایران در این گزارش سعی بر آن دارد که منشأ این اختلال و راهکارهای برون رفت از آن را از زبان متولیان و فعالان صنف فاوا جویا شود.
مقصر نبودن بخش خصوصی در اختلال اینترنت
مجید رئیسی، مدیر فنی یکی از شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنتی (پارس آنلاین) معتقد است که اختلالات اینترنتی به دو بخش تقسیم می‌شود که یک بخش از اختلالات مربوط به سرویس دهی شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنتی و بخش دیگر خارج از اختیار و کنترل این شرکت‌هاست.
رئیسی درباره اختلالات مربوط به سرویس دهی شرکت‌های اینترنتی گفت: اگر در بخش تجهیزات شرکت‌ها مشکلی پیش آید در سرویس اینترنتی که به مشتریان ارائه می‌شود اختلال ایجاد خواهد شد، اما توجه داشته باشید وقتی تلگرام فیلتر شد چندین موضوع پیش آمد؛ اول اینکه بعد از فیلتر شدن تلگرام، بار روی تجهیزاتی که در شبکه‌های شرکت‌های اینترنتی استفاده می‌شود، افزایش پیدا کرد و این باعث شد که لود پردازنده‌ها (cpuload) روی برخی از تجهیزات صورت بگیرد و این تنها بخشی بود که به شرکت‌های اینترنتی مربوط می‌شد. از این‌رو شرکت‌ها سعی کردند این مشکل را با اضافه کردن تجهیزات و با ایجاد تغییرات در شبکه حل کنند که در همان دو روز اول فیلتر تلگرام حل شد.
این کارشناس فاوا در ادامه گفت: اما درباره بخش دوم که خارج از اختیارات شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنتی است باید گفت اختلالات پیش آمده می‌تواند از جانب اپراتورهایی باشد که به شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنتی سرویس می‌دهند. این اپراتورها را شرکت مخابرات و شرکت ارتباطات زیرساخت تشکیل می‌دهند و اگر این دو شرکت دچار مشکل شوند، مشکل به شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنتی که از آن دو شرکت مادر داخلی خدمات دریافت می‌کنند نیز منتقل می‌شود و شرکت‌های اینترنتی دچار اختلال در سرویس دهی می‌شوند.
رئیسی افزود: برخی از اختلالات پیش آمده می‌تواند از سوی تأمین‌کننده‌های خارجی شرکت زیرساخت نیز باشد، چرا که شرکت زیرساخت نیز اینترنت خود را از چندین تأمین‌کننده اینترنت در خارج از کشور تأمین می‌کنند. بنابراین اگر این شرکت‌های خارجی مشکلی داشته باشند این مشکل به شرکت زیرساخت و سپس به شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنتی منتقل می‌شود از این‌رو بواقع نمی‌توان گفت اختلالات ایجاد شده از کجا نشأت گرفته است.
این مدیر فنی گفت: شرکت‌های اینترنتی از جمله شرکت ما گزارش‌ها و مشاهداتی را دریافت کردند که برخی از سایت‌ها باز نمی‌شود، برخی از گیم‌ها دچار مشکل شده‌اند و کاربران نمی‌توانند به سرورها متصل شوند. کسب و کارهای اینترنتی اعلام کردند که دچار اختلال شده‌اند و حتی برای شرکت‌های تجاری که با بیرون از ایران ارتباط داشتند اختلال ایجاد شد. کاربران این مشکلات را با شرکت‌های اینترنتی در میان گذاشتند و در بررسی‌ها مشخص شد این مشکلات به شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنتی ربطی ندارد و خارج از اختیارات ماست.
رئیسی درپاسخ به این سؤال که عده‌ای پهنای باند بی‌کیفیت را عامل این اختلالات می‌دانند، گفت: پهنای باند کشور چه قبل از فیلتر تلگرام و چه بعد از فیلتر تلگرام تغییری نکرده است و به‌نظر میرسد سیاست‌هایی که برای فیلترینگ تلگرام اعمال شده منشأ این اختلالات باشد.
این کارشناس فنی در پاسخ به این سؤال که استفاده گسترده مردم از فیلترشکن‌ها چقدر می‌تواند بر کندی اینترنت تأثیر بگذارد، گفت: فیلترشکن‌ها می‌توانند تأثیر زیادی بر کندی و اختلال بگذارند، چرا که استفاده از آنها خود بخود موجب کندی سرعت اینترنت می‌شود، البته قبل از فیلتر تلگرام استفاده از فیلترشکن‌ها بسیار کم بود ولی بعد از فیلتر تلگرام حداقل دو هفته اول کاربران به استفاده از فیلترشکن‌ها هجوم زیادی آوردند و در پی فیلتر فیلترشکن‌ها تماس‌های کاربران با شرکت‌ها اوج گرفت چرا که اعلام کردند فیلترشکن‌های آنها باز نمی‌شود اما به تازگی تا حدودی اختلال‌ها کاسته شده است.
فیلترشکن‌ها و کندی اینترنت
احمدرضا نخجوانی، مدیرعامل یکی دیگر از شرکت‌های اینترنتی (شاتل) به «ایران» گفت: در هفته‌های اخیر از شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنتی خواسته‌اند که عوامل کندی اینترنت و اختلالات را رفع کنند بعد از فیلتر تلگرام خود حاکمیت برخی از محدودیت‌ها را اعمال کرده و اینترنت کند شده است این در حالی است که رفع این اختلال‌ها از کنترل این شرکت‌ها خارج است.
نخجوانی افزود: از سوی دیگر با فیلتر تلگرام مردم مجبور به استفاده از فیلترشکن‌ها شده‌اند که استفاده از فیلترشکن‌ها به خودی خود و به شکل عجیبی از سرعت اینترنت کاربر می‌کاهد و دلیل آن این است که وقتی کاربران از فیلترشکن‌ها استفاده می‌کنند روی سرور شبکه سرویس دهنده فیلترشکن‌ها می‌روند؛ از آنجایی که فیلترشکن‌ها بخصوص فیلترشکن‌های رایگان دارای کیفیت تضمین شده‌ای نیستند از این‌رو همین موضوع خود موجب کندی اینترنت و اختلال می‌شود که باز این موضوع هم از اختیار شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنتی خارج است.
مدیراین شرکت اینترنتی در ادامه افزود: اختلالات بسیار جدی در شبکه اینترنت کشور ایجاد شده است که به کلی از اختیار ما خارج است. در حقیقت، ما در کیفیت پهنای باند اینترنت که به دست‌مان میرسد دخل و تصرفی نداریم و پس از آنکه محدودیت‌های حاکمیتی بر آن اعمال می‌شود، به دست‌مان میرسد. شواهد ما می‌گوید پهنای باندی که به دست ما میرسد دارای ماجراهایی است که هفته‌های قبل این مشکلات را نداشت و اینکه انگشت اتهام به سوی ما رفته است بی‌انصافی است چون شرکت‌های اینترنتی میلیاردها تومان هزینه کرده‌اند تا به کاربران خود بهترین سرویس را ارائه دهند و مشتریان خود را حفظ کنند. وقتی به‌دلیل مصلحت اندیشی حاکمیتی برخی محدودیت‌ها به‌دلیل فیلتر تلگرام اعمال می‌شود، دیگر تقصیر اختلال را گردن ما اپراتورها نیندازند.
بازکردن برنامه‌های فیلتر شده علت اختلال
محمدعلی یوسفی‌زاده، مدیرعامل یکی دیگر از شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنتی (آسیا تک) نیز معتقد است عمده اختلال‌های پیش آمده به‌دلیل تلاش کاربران برای باز کردن برنامه‌های فیلتر شده است.
یوسفی‌زاده گفت: تلگرام فیلتر است ولی مردم هنوز از طریق فیلترشکن به آن دسترسی دارند و همین مسأله باعث ایجاد اختلال در اینترنت می‌شود. اگر کاربر درگیر فیلترشکن‌ها نشود دیگر شاهد اختلال روی سایر سرویس‌هایش نخواهد بود و باید قبول کنیم کیفیت اینترنت بعد از فیلتر تلگرام در زمینه ارتباطات بین‌الملل دچار مشکل شده است.
گفتنی است روزنامه ایران در این گزارش سعی بر آن داشت تا با مدیران اپراتورهای همراه نیز گفت‌و‌گویی داشته باشد، چرا که اختلال در اینترنت همراه نیز بعد از فیلتر تلگرام مشاهده شده است اما متأسفانه این پیگیری به نتیجه نرسید. تنها روابط عمومی یکی از اپراتورها به این نکته اشاره داشت که اختلال شکل گرفته ارتباط مستقیمی با فیلتر تلگرام دارد و شرکت‌های ارائه دهنده اینترنت و اپراتورها نقشی در این اختلال ندارند.