تردید و خروج شرکت‌های خارجی در سایه اختلافات داخلی
تهران همچنان به تهداتش در زمینه برجام پایبند است، این را گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ثابت می‌کند، این اما در حالی است که بسیاری از شرکت‌ها و بانک‌های خارجی و اروپایی از توقف فعالیت‌های خود در ایران و احتمال خروج و عدم امکان ادامه فعالیت‌های خود در ایران از بیم تحریم‌های آمریکا می‌گویند. چرا که به گفته کاخ سفید قرار است شدیدترین تحریم‌های طول تاریخ آمریکا علیه ایران تحمیل شود، امری که موجب تردید و نگرانی سرمایه‌گذاران در ایران شده است.
شرکت آلمانی زیمنس، شرکت نفتی فرانسوی توتال و شرکت دانمارکی حمل و نقل لجستیک مرسک، بانک DZ که بانک مادر بیش از یکهزار بانک تعاونی اعتباری در آلمان است، از جمله شاخص‌ترین شرکت‌ها و بانک‌ها هستند که از معاملات خود با ایران عقب‌نشینی کرده‌اند.
اکنون این سوال مطرح می‌شود که اروپا می‌تواند تضمین‌های کافی را برای باقی ماندن شرکت‌ها و بانک‌هایش در ایران و مصونیت‌پذیری آنها د رقبال تحریم‌ها آمریکا ارائه کند، و در سایه اختلاافت داخلی برجام را با ایران و بدون حضور آمریکا حفظ کند یا نه.در شرایطی که رایزنی‌ها و گفت‌وگوها میان تهران و اروپایی‌ها در این زمینه همچنان ادامه دارد، تک و پاتک‌های داخلی میان مخالفان و موافقان برجام نیز همانند چندسال اخیر ادامه دارد، با یک تفاوت و آن هم اینکه برخی از حامیان برجام نیز امروز به مخالفان ابن توافق تبدیل شده‌اند و همین موضوع صدای خیلی‌ها را درآورده است.
سعید جلیلی که همه او را برای به عنوان مسئول مذاکرات هستهای در دولت محمود احمدی‌نژاد می‌شناسند از جمله افرادی است که همچنان بر مواضع خود پافشاری می‌کند و انگشت اتهامش را به سمت مذاکره‌کنندگان برجام نشانه رفته است.
جلیلی: ماشین یک میلیونی را یک میلیارد خریدیم
جلیلی در تازه‌ترین توییت خود که البته بی‌جواب هم نمانده است، برجام را به سخره گرفت و نوشت: «برجام مانند این بود که ماشین یک میلیونی را به مبلغ یک میلیارد خریداری کنیم اما طرف مقابل بعد از آنکه بخشی از پول را از ما گرفت، از دادن ماشین خودداری کند و با ماشین فرار کند و بعد شرکای او به شما بگویند باید بقیه اقساط ماشین را بدهید و بعد هم گفته شود یک مزاحم از معامله خارج شد!!»
ابوطالبی: جریمه تخلف شما از قیمت ماشین بالاتر بود
حمید ابوطالبی، مرد حاضرجواب دولت روحانی نیز در پاسخ به او نوشت: «شما شش سال پشت فرمان این ماشین بودید؛ آنقدر از چراغ قرمز گذشتید، ورود ممنوع رفتید، توقف مطلقا ممنوع ایستادید و... تا خسارت‌ها و جریمه‌های آن، هزاران برابر قیمت ماشین شد. سپس ماشین را به دره فصل هفت منشور انداختید و گفتید اینها کاغذپاره است! این ارثیه دوران شوم ماشین‌بازی و تمرین رانندگی جنابعالی است.
بعیدی‌نژاد: حالا ایران در برجام اشتباه کرد، اروپا، کانادا، ژاپن، روسیه
و چین چطور
حمید بعیدی‌نژاد، سفیر ایران در لندن نیز در توییتر خود با اشاره به اقدام اخیر دونالد ترامپ مبنی بر افزایش تعرفه فولاد و آلومینیوم وارداتی از کشورهای اتحادیه اروپا، کانادا و مکزیک با طعنه منتقدان برجام که مدعی هستند، دقیق مذاکره نشده و دولت نباید به آمریکا اعتماد می‌کرد نوشت: حالا ایران در برجام اشتباه کرد، اروپا، کانادا، ژاپن، روسیه و چین چطور؟
ولایتی با سیاست یک بام و دو هوا وارد شد
از سوی دیگر نیز اظهارات اخیر «علی‌اکبر ولایتی» در مقایسه برجام با قرارداد ترکمانچای، با موجی از واکنش‌ها و انتقادها همراه بود تا جایی که برخی او را به دلیل سیاست‌های یک بام و دوهوایش در قبال توافق هستهای ایران فردی بی وفا و جفاکار خواندند.
ولایتی در آبان ماه سال 95 در یک برنامه تلویزیونی به صراحت دربراه برجام، گفته بود که ما حتماً باید مذاکره میکردیم، این تصمیم، تصمیم نظام بود تصمیم فرد نبود. نظام طرفدار مذاکره بود چه در دولت قبلی و چه در این دولت و اگر این مذاکرات انجام نمی‌شد گزینه دیگر جنگ بود.
اکنون و با عهدشکنی
آمریکا، ولایتی نیز انگار چرخش 180 درجه‌ای در مواضعش ایجاد کرده به برجام و مجلس
تاخت و عنوان کرد که برجام قراردادی بدتر از ترکمنچای است و مجلس در این زمینه به خوبی به وظیفه خود عمل
نکرد.
وی افزود: ولایتی با بیان اینکه ما در زمان قطعنامه 598 دو سال مذاکره کردیم و اساتید درجه اول حقوق مانند دکتر حبیبی و دکتر ممتاز در حقوق بین‌الملل و سرلشکر رشید در حوزه دفاعی و کارشناسان دیگر در حوزه‌های مختلف همراه ما بودند گفت: تاکنون مذاکره‌ای به موفقیت 598 نداشتیم و آن هم علتی نداشت جز اینکه با کارشناسان حوزه‌های مختلف مشورت میکردیم و از آنها کمک می‌گرفتیم.
لاریجانی: ولایتی متن قطعنامه 598 را نمی‌فهمید
چرخش ولایتی که امروز به تمجید قرارداد 598 پرداخته و در مخالفت با برجام سخن می‌گوید اما انگار امری مسبوق به سابقه است و به گفته محمدجواد لاریجانی معاون علی‌اکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران در زمان جنگ هشت ساله، ولایتی همان قطعنامه 598 را هم با قراداد ترکمانچای مقایسه می‌کرده، بدون آنکه به‌درستی متن آن را فهمیده باشد.
عبدالله ناصری تحلیلگر سیاسی نیز در واکنش به اظهارات تعجب برانگیز ولایتی با بیان اینکه ولایتی از زمینه‌چینان برجام بود، و قصد دارد از خود سلب مسئولیت کند، گفت: به نظر می رسد که آقای ولایتی یا خبر دارند و یا تحلیلشان این است که برجام به سامان نخواهد رسید و دارند خودشان را از این گردونه خارج می کنند.
آشنا: مشاور یا مباشر؟
حسام‌الدین آشن مشاور رییس‌جمهور روحانی در یادداشت کوتاهی که از نام ولایتی هم در آن استفاده کرده بود، طعنه‌ای زد و نوشت: «تفاوت مشاور با مباشر در فرایند سخت تصمیم سازی مشخص می شود. مشاور فرد مستقلی است که نظر خود را به تصمیم گیر منتقل می‌کند. مباشر آلت فعل است نه صاحب رأی. او ولایتی بر خود ندارد؛ گوش به فرمانی است که آن چه را جانان پسندد، می‌پسندد و آنچه ارباب ازل گفت بگو، می‌گوید. حاکمان هم مشاور می‌خواهند و هم مباشر؛ فقط نباید جای این دو را عوض کنند.»