رویداد۲۴-یک کارشناس بین‌الملل و سیاسی تاکید کرد: سفر رئیس‌جمهوری کشورمان به سوئیس و اتریش در هفته‌ای که پشت سر گذاشتیم به‌خوبی نشان داد که اروپا تمایل زیادی به برقراری تعامل در زمینهٔ مختلف با ایران دارد و اروپا علاقه‌مند‌است که همکاری‌های طرفین در قالب برجام ادامه پیدا کند.سفر رئیس‌جمهوری کشورمان به سوئیس و اتریش در هفته‌ای که پشت سر گذاشتیم به‌خوبی نشان داد که اروپا تمایل زیادی به برقراری تعامل در زمینهٔ مختلف با ایران دارد و اروپا علاقه‌مند‌است که همکاری‌های طرفین در قالب برجام ادامه پیدا کند. درواقع فرش قرمزی که سوئیس و اتریش برای حسن روحانی پهن کردند، به‌وضوح نشان داد که تلاش‌های آمریکا برای منزوی کردن ایران راه به‌جایی نبرده است. آنچه در ذیل می‌خوانید ماحصل گفت‌وگوی ایلنا با حسن هانی زاده، کارشناس مسائل بین‌الملل و سیاسی در مورد سفر اخیر رئیس‌جمهوری ایران به سوئیس و اتریش است.
نفس سفر خارجی رئیس‌جمهوری کشورمان یک اقدام امیدوارکننده در راستای گسترش تعاملات بین‌المللی ما محسوب می‌شود، چراکه آمریکا و متحدان منطقه‌ای و اسرائیل می‌کوشند در رسانه‌های بین‌المللی ایران را کشوری منزوی جلوه دهد؛ اما این سفر به‌نوعی باطل کننده این تلاش بود و نشان داد که تحرکات دیپلماتیک ایران به‌رغم ناخشنودی آمریکا و متحدانش ادامه دارد. نظر شما در رابطه با این موضوع چیست؟
سفر حسن روحانی به دو کشور اروپایی سوئیس و اتریش در چهارچوب تلاش ایران برای تشکیل یک جبهه اروپایی در مقابل زیاده‌خواهی آمریکا قابل‌تجزیه و تحلیل است. این سفر نشان می‌دهد که ایران تمایل دارد در چارچوب برجام با کشورهای عضو اتحادیه اروپا همکاری تنگاتنگی در حوزه‌های سیاسی و اقتصادی داشته باشد و این سفر تأثیر زیادی روی تصمیم‌گیری آینده اتحادیه اروپا در همکاری با ایران در چهارچوب برجام خواهد گذاشت؛ به اعتبار اینکه در حال حاضر اتحادیه اروپا اختلاف‌نظر شدیدی بر سر موضوع تعرفه‌های جدید آمریکا به‌خصوص در موضوع آلومینیوم و فولاد دارد و بنابراین اتحادیه اروپا سعی می‌کند که فاصله خود را با آمریکا افزایش دهد و با ایران همکاری بیشتری داشته باشد. به همین جهت به نظر می‌رسد در حال حاضر شرایط برای همکاری ایران و اتحادیه اروپا فراهم‌شده است.
برخی معتقدند که مشکلات و چالش‌های متعدد اروپا در خصوص مهاجرت، افراط‌گرایی و تروریسم، مواد مخدر و جرائم سازمان‌یافته، نیاز این قاره به همکاری و تعامل سازنده با جمهوری اسلامی ایران که در کلیه زمینه‌های مذکور می‌تواند کمک حال اروپا باشد را افزایش داده است؟
ایران یکی از کشورهای مؤثر در خاورمیانه است و ازآنجایی‌که اروپایی‌ها نسبت به آمریکایی‌ها نزدیک‌تر به خاورمیانه هستند و چسبندگی سیاسی بیشتری به منطقه دارند، لذا اتحادیه اروپا نیازمند همکاری ایران در حوزه‌های امنیتی، سیاسی و اقتصادی است. به‌خصوص که این همکاری می‌تواند درزمینهٔ حل مشکلاتی که در اتحادیه اروپا وجود دارد، بسیار مؤثر باشد. درواقع یکی از دلایل تمایل اروپا برای همکاری با ایران هم تجاربی است که ایران درزمینهٔ مشکلات فعلی کشورهای اروپایی دارد.
تعاملی که بین ایران و اروپا وجود دارد، می‌تواند نشاندهنده این باشد که اروپا نقش ایران را به‌عنوان یک کشور مقتدر و بزرگ در غرب آسیا به‌خوبی پذیرفته است و به همین دلیل می‌کوشد تا بر اساس اصل حفظ منافع دوسویه تعاملات خود با ایران را گسترش داده و تقویت کند؟
طبیعتاً ایران کشوری است که بر اقتصاد مقاومتی تکیه کرده و در چهار دهه گذشته بارها با ایجاد راهکارهای اقتصادی، سیاسی و امنیتی توانسته از بحران‌های مختلف عبور کند و حالا یک کشور مقتدر و بزرگ است که در مقابل فشارهای آمریکا هم ایستادگی خواهد کرد و این موضوعی است که اروپایی‌ها به آن واقف هستند. به‌عنوان‌مثال اقتدار ایران به‌گونه‌ای است که در خصوص تحریم نفتی هم گزینه‌های مناسبی دارد و آخرین گزینه هم بستن تنگه هرمز است که در این صورت بازار نفت جهانی متلاطم خواهد شد و حتی قیمت هر بشکه نفت ممکن است به ۳۰۰ دلار افزایش پیدا کند.
به نظر می‌رسد اروپایی‌ها برای حفظ پرستیژ خود به‌شدت علاقه‌مند به همراهی با ایران در ابعاد سیاسی، امنیتی و اقتصادی هستند. تلقی شما از این مسئله چیست؟
اتحادیه اروپا ضمن اینکه به‌نوعی با سیاست‌های آمریکا همسو است، ولی با بسیاری از سیاست‌های دونالد ترامپ مخالف هم هست. شرایطی که ترامپ به وجود آورده بسیاری از منافع منطقه‌ای و جهانی کشورهای عضو اتحادیه اروپا را به خطر انداخته و به همین دلیل اتحادیه اروپا درصدد است که از ظرفیت اقتصادی، نفتی، امنیتی و نظامی ایران برای حفظ منافع خود استفاده کند و طبیعتاً این هم یک نوع چالش بین اتحادیه اروپا و آمریکا ایجاد می‌کند ولی به‌هرحال اتحادیه اروپا به دلیل منافع خود ناچار است که با ایران همکاری کند.
اتحادیه اروپا ممکن است اختیار شرکت‌های خصوصی بزرگ و فراملیتی را نداشته باشد اما بر شرکت‌های کوچک داخلی که ارتباط تجاری با آمریکا ندارند، نفوذ دارد و می‌تواند در این زمینه تعامل صددرصدی خود را با ایران حفظ کند. به نظر شما در ادامه چنین اتفاقی رخ می‌دهد؟
در سفر رئیس‌جمهوری به اروپا مسئله همکاری بین بانک‌های سوئیس و اتریش و ایران موردبحث قرار گرفت و مقرر شد که این سه کشور همکاری‌هایی در تبادل دلار و ارز داشته باشند که این می‌تواند گشایشی در همکاری‌های تجاری و بانکی باشد. این در حالی است که شرکت‌های کوچک اروپایی که تعامل آن‌چنانی اقتصادی و تجاری با آمریکا ندارند بارها تمایل خود را برای همکاری با ایران اعلام کرده‌اند و این می‌تواند فضایی برای همکاری بین شرکت‌های ایرانی و شرکت‌های خصوصی و کوچک اروپایی در چارچوب برنامه‌های مشترک تبادلات تجاری ایجاد کند.
به نظر شما استقبال دو کشور اروپایی از رئیس‌جمهوری کشورمان در اوج فشارهای آمریکا به اروپا علیه ایران، می‌تواند نشاندهنده این باشد که اختلافی جدی در نوع نگاه و تعامل اروپا و آمریکا بر سر ایران و برجام وجود دارد و ایران توانسته است با درایت، معاملات فرا آتلانتیکی را برهم زده یا روی آن تأثیرگذار باشد؟
نگاه اتحادیه اروپا به ایران در مقایسه با نگاه آمریکا به ایران، نگاه توأم با احترام است. به این دلیل که ایران در طول سال‌های گذشته همکاری بسیار زیادی در مقابله با گروه‌های تروریستی داشته و حضور ایران در بسیاری از مناطق بحران‌زده مانند سوریه و عراق برای مقابله با گروه‌های تروریستی موجب شده که بسیاری از خطرات متوجه اروپا نشود و این موجب شده که اتحادیه اروپا با احترام به ایران نگاه کند. به همین دلیل اتحادیه اروپا تمایل شدیدی دارد که خارج از فشارهای آمریکا با ایران همکاری‌های اقتصادی، امنیتی و سیاسی داشته باشد ولی به‌هرحال کشورهای اروپایی به دلیل تبادل تجاری با آمریکا و اینکه آمریکایی‌ها حضور و نفوذ فوق‌العاده زیادی در مسائل نظامی دارند، ممکن است به‌صورت آرام و غیر شفاف با ایران تعامل داشته باشند.