رویداد۲۴ اگرچه طرح
بازار ثانویه به مراحل جدی اجرا رسیده و روز گذشته خبر از توافق واردکنندگان و صادرکنندگان برای تعیین قیمت دلار هشت هزار تومانی به گوش رسید اما هنوز هم اقتصادددانان نسبت به عواقب آن هشدار میدهند. غلامرضا تاجگردون نماینده اصلاحطلب مجلس به همراه محمدرضا پورابراهیمی و بحرینی نمایندگان اصولگرای مجلس در
نامهای به روحانی نسبت به ایرادات این طرح هشدار دادهاند اما هنوز هم خبری از رفع مشکلات آن نیست.
طرح بازار ثانویه پشتوانه فکری ندارد
محمدقلی یوسفی عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی نیز از همان اقتصاددانانی است که این طرح را عاری از پشتوانه فکری میداند. او به رویداد۲۴ میگوید: بازار ثانویه ارز درست مانند این است که دولت به مردم بگوید «من کاری با شما ندارم و با هم خرید و فروش کنید» بنابراین این اقدام به معنای واضح بدان معنی است که فکری پشت آن نبوده است.
مگر واردکنندگان قبلا با مانع روبه رو بودند؟
او با بیان اینکه مشکل ارز ریشه در مسائل پیچیده دیگری دارد که با بازار ثانویه قابل حل نخواهد بود، ادامه داد: بازار ثانویه ارز به این بهانه آمده است که با انجام معاملات مربوط به ۲۰ درصد صادرات غیر نفتی و اختصاص ارز آن به واردات کالاهای مصرفی در سامانه نیما، بهطور خودکار اطلاعات مربوط به نرخ توافقشده مبادله ارز در سامانه اطلاعات بانک مرکزی موسوم به سنا را قابل دسترس کند. سوال اینجاست که مگر واردکنندگان قبلا با مانع روبه رو بودند و ارز در اختیار نداشتند که حال در انتظار اوضاع بهتری هستند؟
اختلاف صادرکنندگان و واردکنندگان به بروز فساد و چند نرخی شدن ارز خواهد انجامید
به گفته این کارشناس اقتصادی، زمانی دولت با مداخله در امور صادرکنندگان و واردکنندگان به جای اینکه به بهتر شدن اوضاع کمک کند به آشفتهترشدن مسائل کمک کرد و خیلی زود متوجه مداخلات خود شد و از آن کنار کشید بنابراین در بازار ثانویه ارز نیز هیچ تضمینی وجود ندارد که صادرکنندگان، ارز را به واردکنندگان بدهند و به طور یقین اختلاف بین این دو قشر به بروز فساد و چند نرخی شدن ارز خواهد انجامید.
واردکنندگان از رانتهای مختلف منتفع هستند و تولیدکنندگان محروم
رئیس مرکز تحقیقات اقتصادی ایران متذکرشد: ارز 4200 تومانی تعیین شده توسط دولت، به هیچ عنوان سنجیده و کارشناسی نبود و دولت با مداخلات در بحرانهای اقتصادی توانست تا حدودی به عقبنشینی نرخ ارز کمک کند، اما دولت باید در نظر بگیرد که هیچ دلیلی وجود ندارد ارز کشور پی در پی به واردکننده داده شود و واردکنندگان از رانتهای مختلف منتفع باشند و تولیدکنندگان محروم از این منابع هر روز به وضعیت بدتری بیفتند.
واردکنندگان دولت را تسخیر کردهاند
او ادامه داد: معلوم نیست واردکنندگان چه قدرتی دارند که توانستهاند دولت را تسخیر کنند و هر آنچه نیاز دارند از دولت بگیرند درحالیکه تولیدکنندگان سرشان بیکلاه مانده و هر روز با یک مشکل تازه دست و پنجه نرم میکنند.
یوسفی ادامه داد: تجربه دولتهای مختلف نشان داده که در ادوار مختلف، این دولت بوده است که در خدمت واردکنندگان و تاجران بوده لذا طبیعی است هر تمهیدی برای کنترل بازار ارز صورت گیرد، باز هم نیاز به واردات تقویت خواهد شد زیرا تمرکز بر تولید داخل و حمایت مالی از تولیدکنندگان هیچ گاه در دستور کار دولت نبوده است.
سرمایههای ملی به جای حمایت از
تولید، صرف هزینههای بیربط با تولید میشود
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی به تجربه مایوسکننده 40 ساله کشور در هدررفت منابع کشور اشاره و تصریح کرد: اینکه چرا دولتمردان در طول 4 دهه به فکر سازندگی کشور نبودند بحث جدی است و عجیب است که کشوری که 40 سال سرمایههای ملی را از طریق نفت به ارز تبدیل میکند و به جای حمایت از تولید داخل آن را صرف هزینههای بیربط با تولید، اشتغال و صنعت میکند.
این اقتصاددان یادآورشد: اگر دولت در بازار ارز مداخله کند، منجر به ایجاد رانت خواهد شد و اصولا در بازار ثانویه دولت نمیتواند به صادرکنندگان تکلیف کند که ارز را به واردکننده بدهد یا خیر، چرا که حق این کار را ندارد و طبیعی است که ایجاد بازار ثانویه مانند طرح تکنرخی کردن ارز بدون پشتوانه سیاست درست به اجرا گذاشته شده است.