کاظم غریبآبادی، سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمانهای بینالمللی در وین گفت: هر کشور عضو معاهده عدم اشاعه (NPT)، تعهداتی را تحت موافقتنامه جامع پادمان برای اظهار مواد و فعالیتهای هستهای خویش به آژانس پذیرفته است.
روند بازرسیهای آژانس براساس پادمان و پروتکل الحاقی
وی ادامه داد: از این رو، چنانچه در هر یک از اماکن یک کشور عضو معاهده، ماده هستهای نگهداری شود، باید به آژانس اظهار شود و آژانس نیز برای صحت اظهاریهها، فعالیتهای راستیآزمایی خود را انجام خواهد داد.
سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی افزود: از سوی دیگر، تمامی کشورهایی که به نوعی پروتکل الحاقی را پذیرفته و اجراء میکنند، باید تمامی فعالیتهای تحقیق و توسعه مرتبط با چرخه سوخت هستهای، از جمله فعالیتهای پژوهشی و تحقیقی را به آژانس اظهار کنند.
تعهدات کشورها براساس پادمان و پروتکل الحاقی برای تمامی کشورها یکسان است
غریبآبادی اضافه کرد: طبیعتا و در این راستا، در برخی موارد از آنجا که اساتید دانشگاهی نتایج تحقیقات خود را در قالب مقالات در ژورنالهای معتبر علمی جهانی، کنفرانسها یا سمینارها منتشر میکنند، آژانس از این طریق نیز از کشور مربوطه، در صورتی که آن فعالیت باید اظهار میشد، سوالاتی را مطرح یا درخواست دسترسی میکند.
وی ادامه داد: دو دسته تعهدات کشورها تحت موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی برای تمامی کشورها یکسان بوده و اینگونه نیست که برخی دسترسیها صرفا از جمهوری اسلامی ایران انجام شوند.
آژانس هیچ گونه دسترسی فراتر از تعهدات ایران ندارد
سفیر و نماینده ایران در آژانس افزود: از آنجا که ایران پروتکل الحاقی را به صورت داوطلبانه اجراء میکند، به الزامات آن نیز پایبند است و برخی دسترسیها در این چارچوب و براساس تصمیمات سطوح عالی نظام انجام میشود.
غریبآبادی اضافه کرد: هیچ توافق پنهانی برای انجام برخی بازدیدها از دانشگاهها یا اماکن دیگر وجود ندارد و هر آنچه که انجام شده، طبق تعهدات کشور است. مبنای همکاری جمهوری اسلامی ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، تعهدات پذیرفته شده کشور بوده و آژانس هیچ گونه دسترسی فراتر از این تعهدات، ندارد.
آژانس تاکنون درخواستی برای مصاحبه با دانشمندان و اساتید نداشته است
وی ادامه داد: ایران در تاسیس به خط قرمز ترسیمی از سوی مقام معظم رهبری، در بازدیدهای آژانس به هیچ وجه مجوز مصاحبه با دانشمندان و اساتید کشور را صادر نکرده و آژانس نیز تاکنون درخواستی در این زمینه نداشته، چراکه از پاسخ ایران به خوبی آگاه است.
سیاست ایران در رابطه آژانس با دانشگاهها، سختگیرانه است
سوالات یا بازدید آژانس از یک دانشگاه به منزله ضرورت توقف یا تعطیلی فعالیت مورد نظر نیست
غریب آبادی افزود: با وجود تعهدات کشور، سیاست جمهوری اسلامی ایران در رابطه آژانس با دانشگاهها، کاملا سیاست سختگیرانه و محدودی است؛ طبیعتا در این چارچوب، حفاظت از مرزهای علمی و دستاوردهای پژوهشی کشور، از اولویتهای مسئولان ذیربط بوده، ضمن اینکه سوالات یا بازدید آژانس از یک دانشگاه به منزله ضرورت توقف یا تعطیلی فعالیت مورد نظر نیست، بلکه به این معناست که فعالیتهای کشورها، تحت تعهداتشان باید به آژانس اظهار شوند.
وی اضافه کرد: اجرای تعهدات کشور در هر حوزهای، مادامی که به آن تعهدات پایبند هستیم و از آنها خارج نشدهایم، جزو سیاستهای اصولی نظام است.