رویداد۲۴-رئیس کمیته بودجه شورای شهر، شرایط مالی شهرداری را بحرانی خواند و با تاکید بر اینکه باید جنبش جدی نجات تهران در همه ابعاد اقتصادی محلی و ملی آغاز شود، گفت: باید به شهرداری‌ها این اجازه را بدهند که با تعریف عوارض جدید بتوانند شهر را اداره کند.در شرایطی که شهرداری تهران با چندین هزار میلیارد بدهی دست و پنجه نرم می‌کند، برخی اعضای شورای شهر شرایط مالی این نهاد را بحرانی عنوان کرده اما تعدادی دیگر خطر را کمی جدی‌تر دانسته و نسبت از ورشکستگی آتی خبر می‌دهند.
واقعیت این است که بودجه شهرداری تهران امروز بیش از پیش به درآمدهای حاصل از ساخت و ساز وابسته بوده و همین شرایط را برای تامین منابع درآمدی دشوار می‌کند. شهرداری باید راه‌هایی برای پرداخت حقوقِ شصت و هشت هزار کارمندِ خود، تمیز کردن خیابان‌ها و جمع‌آوری زباله پیدا کند از همین رو احتمالا تهران روز به روز برای ساکنانش گرانتر خواهد شد.
عضو شورای شهر و رئیس کمیته بودجه شورای شهر؛ در پاسخ به این سوال که "شهرداری تهران تا چه حد به خطر ورشکستگی نزدیک است"، ابتدا نحوه درآمدزایی شهرداری را توصیف کرده و گفت: براساس مصوبه هیئت دولت در سال 1362 شهرداری‌ها خودکفا شدند. بر این اساس مقرر شد این سازمان دیگر به بودجه دولتی وابسته نباشد پس موظف شد شهر را از محل درآمد خود اداره کند. از همان دوران شهرداری‌ها بالاخص شهرداری کلانشهرها به سمت کسب درآمد از راه‌هایی همچون تغییر کاربری و فروش تراکم روی آوردند.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه تهران با بیان اینکه درآمد شهرداری‌ها از تغییر کاربری و فروش تراکم افزایش یافته است، افزود: سهم درآمد شهرداری‌ها از این روش به مرور زمان افزایش پیدا کرده و در مقطعی بیش از 70 درصد درآمد شهرداری‌ها از این طریق تامین شد. این درآمدها ناپایدار بوه و تحت تاثیر تغییرات جامعه، اقتصاد و سیاست و بازار ساخت و ساز کم و زیاد می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه درآمد شهرداری‌ها تحت تاثیر نوسانات ساخت و ساز قرار می‌گیرد، ادامه داد: در سال‌های اخیر که تمایل به ساخت و ساز به خصوص در کلانشهرها کاهش پیدا کرده است، شاهد هستیم که چه تاثیری بر مدیریت شهری گذاشته است. برای مثال سه سال است که بودجه شهرداری هیچ تغییری نکرده حتی بودجه امسال از سال گذشته کمتر شده است.
رئیس کمیته بودجه شورای شهر با اشاره به مطالعات صورت گرفته، گفت: علاوه بر آن امسال در بودجه مجبور شدیم قریب به 2 هزار میلیارد تومان برای پرداخت بدهی‌های پیمانکاران اختصاص دهیم که نشان می‌دهد وضعیت بودجه‌ای مناسب نیست. باتوجه به تحولات اخیر شاهد افول بیش از پیش درآمدهای حاصل از شهرسازی هستیم. براساس مطالعات ما و شرایط پیش روی اقتصادی به نظر می‌رسد که تنها زیر 15 هزار میلیارد تومان از درآمدهای شهرداری محقق خواهد شد و ما شاهد کسری بودجه خواهیم بود.
فراهانی ادامه داد: با کسری بودجه، شهرداری‌ها مجبور به تعطیل کردن برخی پروژه‌ها و طرح‌های خود شده و به سمت تامین هزینه‌های اجتناب‌ناپذیر همچون حقوق دستمزد کارکنان و هزینه رفت و روب و نگهداشت شهر می‌روند. یعنی بودجه صرف هزینه‌های ضروری می‌شود تا بتوانیم آن را حداقل به همین شکلی که هست حفظ کنیم.
عضو شورای شهر تهران مساله اساسی را وجود بحران در خصوص بودجه شهرداری‌ها خوانده و تصریح کرد: شهر تهران امروز 17 هزار و 500 میلیارد تومان بودجه دارد که نزدیک به 10 هزار میلیارد تومان آن به هزینه‌های اجتناب‌ناپذیر شهری اختصاص دارد در واقع ما برای آنکه شهر را به همین شکل حفظ کنیم باید ماهانه بیش از 700 میلیارد تومان هزینه کنیم. مساله اساسی وجود بحران در خصوص بودجه شهرداری‌ها است. اگر نتوانیم درآمدهای پایدار شهری را افزایش دهیم آنگاه توسعه متوازن شهری با با مشکل روبرو می‌شود.
وی ادامه داد: سی درصد مالیات ارزش افزوده طبق قانون به شهرداری‌ها اختصاص می‌یابد اما متاسفانه در سال گذشته شاهد بودیم که سرجمع سهم کلانشهرها از مالیات بر ارزش افزوده نیز کاهش پیدا کرد و این سهم در تهران از ۹۶ درصد سهم شهرداری تهران به ۷۰ درصد این سهمیه رسید. این همه در شرایطی رخ می‌دهد که شهرداری به شدت تحت فشار بوده درآمدها کاهش یافته و شهر تهران بیش از 60 هزار میلیارد تومان بدهی دارد.
فراهانی با بیان اینکه شهرداری سه برابر بودجه بدهی دارد، گفت: در چنین شرایطی دیوان عدالت اداری نیز اخیرا عوارض مختلف شهری را ابطال می‌کند. ما امروز بیش از پیش نیازمند حمایت مجلس هستیم تا بتوانیم از طریق وضع قوانین درآمدهای پایدار را افزایش داده و به شهرداری‌ها این اجازه را بدهند که با تعریف عوارض جدید بتوانند با افزایش درآمدهای خود شهر را اداره کند.
رئیس کمیته بودجه شورای شهر در پاسخ به این سوال که آیا شهرداری تهران در معرض خطر ورشکستگی قرار دارد، تصریح کرد: ورشکستگی در قانون تجارت یعنی یک بنگاه اقتصادی از پرداخت تعهدات خود عاجز شود. البته ممکن است املاک و مستغلات زیادی داشته باشد و به دلیل در رهن بودن این املاک نتواند تعهدات خود را انجام داده و به موجب آن ورشکسته تلقی می‌شود.
فراهانی در انتها خاطرنشان کرد: در عرف به چنین میزانی از تحقق بودجه، ورشکستگی گفته می‌شود هرچند ما در شهرداری تهران باتوجه به دارایی‌های آن با این شرایط فاصله داریم اما شرایط بحرانی است و باید جنبش جدی نجات تهران در همه ابعاد اقتصادی محلی و ملی آغاز شود.