امیر ناظمی، در سلسله نشستهای "رسانه، افکار عمومی و بازنمایی رویداد" که در وزارت رفاه برگزار شد به جایگاه شبکه های اجتماعی در دنیا اشاره کرد و گفت: سلبریتیها اصلیترین بازیگران شبکههای اجتماعی هستند. دو نوع سلبریتی در حوزه عمومی و خصوصی داریم.
وی افزود: شاهد کسب درآمد سلبریتیها از شبکههای اجتماعی و اثرگذاری آنها هستیم. بالاترین درآمد از پستهای اینستاگرامی در دنیا مربوط به خواننده مشهور "سلنا گومز" است؛ وی هر پست خود را ۵۳۰ هزار دلار میفروشد. در واقع با سلبریتیهایی مواجهیم که قرارداد فیلم و بازی میبندند اما عمده درآمد آنها تحت الشعاع پستهای اینستاگرامی است.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی افزود: در ایران در حوزه تخصصی فناوری، پستهای وزیر ارتباطات جزو ۵ نفر اول پربازدید است. سلبریتیهایی در این حوزه تخصصی داریم که از وزیر پرمخاطبترند.
وی اظهار کرد: اکنون جایگزینهای رسانههای متداول کارکردهای خود را دارند و با افرادی روبرو هستیم که صرفا بلندگو هستند بدون آنکه فکری پشت بیانات همه آنها باشد.
ناظمی افزود: در این میان برای روابط عمومیها راهبرد اول شناسایی بازیگران کلیدی و جذب آنهاست. تغییر از متن به تصویر راهبرد دوم است. تصویر و ویدئو اکنون اثرگذارتر است. راهبرد سوم این است که نمیتوان در مقابل بسیاری مسائل بی تفاوت بود و سکوت حاوی پیام تایید است و دیگر تاکتیک خوبی نیست. راهبرد چهارم نیز ارائه پیام ضمنی به جای پیام صریح است.
اسداله رازانی، معاون امور هولدینگ های شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا) با بیان اینکه همه می دانیم در کشور ما سرنوشت مردم به دولت گره خورده است اظهار کرد: گفته میشود اقتصاد ایران، دولتی است و تاکید میشود راه صلاح و رستگاری خصوصی سازی است؛ هرچند بحث فراتر است و امروز علاوه بر اقتصاد، آموزش، فرهنگ، امنیت، انتظامات، عمران، امور شهری، تشکیلات قضایی همه دولتیاند و نقطه ثقل همه امور مردم، دولت است.
وی افزود: هرگونه نارسایی و عدم کارآمدی مستقیما همه نظام را زیرسوال می برد. مردم با پی بردن به این پیوستگی سرنوشتشان به عملکرد دولت، به شدت رفتار حاکمیت و دولت را رصد میکنند.
رازانی با بیان اینکه ایرانیان تحت تاثیر سرنوشتی که در طول تاریخ داشتهاند رفتار اجتماعی و سیاسی خاصی دارند و مردمی هستند که هم به شدت دین خواه هستند گفت: به تعبیر دکتر بشیریه، ایرانیان در طول تاریخ حکومت دینی داشتهاند و حتی پیش از اسلام از جمله ساسانیان و کیانیان از این قاعده مستثنی نبودند. دین در کشور ما ریشه دارد. ویژگی دیگر ملیت خواهی است. هیچ ایرانی نیست که حس وطن پرستی نداشته باشد. ویژگی سوم تجدد خواهی است. به همین دلیل انتظارات همه مردم از دولت بالا و کارش بسیار سخت است.
وی افزود: در این میان ثبت رویدادها و توجه به چگونگی انعکاس آن در بازنمایی رویدادها اثرگذار است. وقایع خوبی رخ میدهد اما ثبت نمیشود.
محمد آقاسی مدیر مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)، نیز با بیان اینکه ۱۰ دغدغه و مطالبه اول مردم، مسائل اقتصادی است گفت: در دو پیمایش ملی که داشتیم مواردی چون محیط زیست و کم آبی و... جزو اولویتهای پایینتر بودند که حاکی از آن است که دیالوگ بین مردم، رسانه و حاکمیت برقرار نشده است.
وی افزود: سال گذشته در دو مقطع از مردم پرسیدیم دوست دارید جلوی «تورم» گرفته شود یا «اشتغال»؟ بیش از ۸۰ درصد مردم اشتغال را انتخاب کردند. در حالی که صاحبنظران معتقدند تا تورم کاهش نیابد شغل ایجاد نمیشود.
آقاسی با بیان اینکه مفهوم افکار عمومی بسیار مهجور است گفت: هر چه میگذرد احساس میکنم به نوعی مردم سالاری وکالتی و نه مردم سالاری مشورتی تن دادهایم.
وی افزود: افکارعمومی از روزی که بشر بوجود آمده شکل گرفته اما زمانی آکادمیک تر شده که با ساخت جدید سیاسی دولت- ملت ها روبرو شد که برخی دولت ملتهای متفاوتی را برای آن بسته بندی میکنند. افکار عمومی دارای قدرتی است که میتواند سویه دولتها را تعیین کند.
آقاسی به مفهوم دولتهای شکننده اشاره کرد و گفت: مفهوم دولت شکننده یک باب جدی در دنیاست و مبتنی بر اختلال در سه قطب از جمله اعمال اقتدار، ارائه خدمت به مردم و یا مشروعیت حاکمیت است. اگر میخواهیم فضای عمومی همانند فضای عمومی در دولت های غیرشکننده را داشته باشیم اولین کارمان باید این باشدکه برای افکار عمومی جایگاه تعریف کنیم.
عبداله گیویان، پژوهشگر رسانه و ارتباطات نیز در این نشست به برخی مشکلات جدی در نظام ارتباطاتی اشاره کرد و گفت: در تبلیغات رسانه ملی زمانی که میخواهند یک زندگی خوب را به شرط استفاده از یک کالا تبلیغ کنند یک زندگی لوکس متوسط به بالای غربی را نمایش میدهد.
وی ادامه داد: آیا ما به عنوان یک ملت آرزوی مشترکی داریم؟ اسطوره سعادت چیست و آیا یک لحظه تاریخی داشتهایم که مشترکا این کامروایی را تصویر کرده باشیم؟.
گیویان با بیان اینکه نه در سطح نظری و نه عملی هیچ تعبیر مشخصی از آنچه که میخواهیم نداریم گفت: مقصر کیست ؟ قصور جمعی ما در خلق و بازنمایی این اسطوره تبعات ویرانگری در زندگی امروز ما دارد.
وی افزود: در پازل سراسری نظام ارتباطاتی این اسطوره مغفول است. یکی از اصلیترین وظایف اهالی رسانه این است که تلاش کنند ذرهای زمینه ساخت این اسطوره را فراهم کنند که بخشی از رسالت رسانه است و وظیفه ملی تلقی میشود.