رویداد۲۴-رئیس مرکز محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران گفت : «در صورتی که نرخ بنزین ، واقعی شود و قابل مقایسه با قیمت جهانی باشد می توان مابه التفاوت این مبلغ را صرف توسعه حمل و نقل عمومی و یا تولید و واردات خودروها و موتورهای برقی کرد. از طرفی پایین بودن نرخ بنزین انگیزه ای برای استفاده کمتر از خودرو ایجاد نمیکند و مردم همچنان وسایل حمل و نقل شخصی را ترجیح می دهند. واقعی شدن نرخ خانل های سوخت باعث کاهش الودگی هوا و حرکت به سمت استفاده از انژری های تجدید پذیر می شود.»
با آغاز فصل گرما، استفاده از وسایل سرمایشی نیز افزایش می یابد. در نتیجه سرانه مصرف برق نیز بالا می رود. امسال در آغاز تابستان، به دلیل جبران این افزایش بی رویه و متعادل سازی میزان مصرف سرانه ، برق جیره بندی شد و هر روز به مدت چند ساعت برق مناطق مختلف کشور قطع شد، روشی که در کشورهای توسعه یافته سالهاست منسوخ شده است.
علاوه بر آن قطع برق مشکلات بسیاری زیادی را برای مردم حادث کرده است. این مشکلات از دامداری هاو بیمارستان ها شروع شد و تا دفاتر و شرکت ها و... را فرا گرفت و حتی طبق آخرین بررسی ها، روزانه 10 نفر به دلیل قطعی برق در آسانسورها و بالابرها محبوس می شوند.
کشورهای دیگر برای حل چنین بحرانی روش های نوین تری به کار می گیرند. از جمله استفاده از انرژی خورشیدی که می تواند این معضل را به بهترین نحو حل کند. در ثانی برای حل سایر بحران های زیست محیطی مثل آلودگی هوا نیز می توان از روش های جدید تری استفاده کرد تاضمن حل بحران ها در کمترین زمان و به بهترین شکل، ما شاهد بروز مشکلات جدید اضافه بر مشکلات قبلی نباشیم.
این موارد سرخط مباحثی بود که در خصوص آن با رئیس مرکز محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران، صدرالدین علیپور گفت و گویی داشتیم که در ادامه می خوانید.
صدرالدین علیپور ضمن حضور در خبرگزاری برنا، به سوالات ما در این خصوص پاسخ داد.
علیپور در خصوص علت بحران انرژی در ایران با توجه به وجود منابع عظیم انرژی در کشور گفت: « به صورت کلی در حوزه انرژی های پاک، پتانسیل بسیار بالایی در کشور داریم اما رویه ای که ما برای استفاده کردن از انرژی به کار برده ایم، رویه موثری نبوده است. با تمام این وجود موقعیت جغرافیایی کشور، موقعیت بسیار مهمی است. کشور ما در کمربند طلایی خورشید قرار دارد که می توانیم از این مبحث به نحو احسن استفاده کنیم که تاکنون استفاده مطلوبی از این موقعیت نداشته ایم. چه در حوزه قوانین و چه در حوزه اجرای زیرساخت ها می توانیم بهتر عمل کنیم.»
نه فرهنگسازی درست داریم و نه روش تشویقی
وی با بیان اینکه یکی از مشکلاتی که ما با آن روبرو هستیم مربوط به ناهماهنگی متولیان امر است ادامه داد : در کنار این ناهماهنگی ها در خصوص فرهنگسازی هم اتفاقات خوبی نیافتاده است و در خصوص قوانین خاصی که در حوزه استفاده از انرژی پاک از جمله انرژی خورشیدی می تواند اثر گذار باشد نیز آنچنان روش تشویقی شکل نگرفته است تا افراد به سمت این انرژی سوق داده شوند.»
مردم و مسئولان فقط به انتقاد بسنده می کنند
علیپور در خصوص علل استفاده نامناسب از منابع تجدید پذیر در ایران گفت: « در این خصوص مردم می توانند در رسیدن به شرایط مطلوب تر تاثیر گذار باشند. اکثرا در این موارد هم مسئولان و هم مردم تنها به انتقاد از عملکرد یکدیگر بسنده می کنند در صورتی که هر دو طرف باید در رسیدن به شرایط مطلوب کوشا باشند. برای استفاده صحیح باید برنامه ریزی درستی صورت پذیرد تا رویه استفاده و برنامه ریزی برای مصرف مطلوب انجام شود و با این هدف باید رویه صحیحی را به کار ببریم تا بتوانیم از همه منابع انرژی پاک استفاده بهینه ای داشته باشیم تا برای تامین برق با مشکل مواجه نشویم.»
مشکل القا روش های صحیح در فرهنگ جامعه
رئیس مرکز مدیریت محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران در خصوص چرایی قدیمی بودن روش های استفاده از منابع انرژی در مقایسه با سایر کشورها گفت: « یکی از روش های استفاده بهینه از منابع یک کشور، استفاده از جامعه شناسان برای ارائه بهترین روش های آموزش با توجه به علم جامعه شناسی است که متاسفانه این روش در کشور ما چندان مورد توجه قرار نگرفته است و در این حوزه عقب افتادگی شدیدی داریم. برای پیشرفت در کشور به تلفیقی از علوم اجتماعی و علم، احتیاج داریم تا بتوانیم این روش های صحیح را در فرهنگمان القا کنیم. از نظر تکنولوژی نسبت به کشورهای دیگر عقب افتادگی نداریم بلکه مشکل ما القا روش های صحیح در فرهنگ جامعه و تغییر دیدگاه ها است و مسئله ای که باید تغییر کند همین است.
تهدیدهای منابع عظیم سوخت های فسیلی
وی با تاکید بر اینکه فرصت های ما تبدیل به تهدید شده است بیان داشت : به عنوان مثال با وجود منابع عظیم سوخت های فسیلی در کشور، این منابع برای ما دردسرساز شده اند چرا که با قیمت پایینی که دارند مردم انگیزه ای برای کم مصرف کردن سوخت ندارند لذا منابع برای ما تبدیل به تهدید شده است این در حالی است که مثلا می بینیم در کشوری چون ژاپن که هیچ گونه منابع انرژی ندارند توانسته اند با استفاده بهینه از انرژی و راهبرد سیاست ها در جهت استفاده بهینه انرژی، حتی پیشرفت هم بکنند و محدودیت ها را تبدیل به فرصت کند. متاسفانه ما از منابع انرژی موجود در کشور بدون توجه به آمایش سرزمین استفاده کرده ایم. مثلا صنعت فولاد را در شهرهایی راه اندازی کرده ایم که بامشکل آب مواجه هستند در نتیجه شاهد ازدیاد
ریزگرد ها و هزاران هزار مشکل دیگر شدیم . باید در استفاده از انرژی ها، آمایش سرزمین، شرایط، مساحت و ... را در نظر بگیریم تا ضمن استفاده بهینه، در جای درست از انرژی استفاده شود و شاهد هدررفت انرژی نباشیم.»
صدرالدین علیپور در ادامه گفت: « سال هاست سعی کرده ایم مشکلات را یا به گردن مردم یا مسوولان بیاندازیم در صورتی که اصلا نباید این دو قشر را از یکدیگر جدا کرد. موضوع محیط زیست یکی از شاخص های توسعه است که قطعا برای پیشبرد آن باید تمامی حوزه ها را به کار گرفت. ما نمی توانیم به حوزه های فرهنگی، اقتصادی و ... بی توجه باشیم و انتظار پیشرفت و توسعه در حوزه محیط زیست را داشته باشیم.»
توجیه جامعه برای تفکیک پسماند ها
وی در خصوص میزان استفاده از انرژی پسماند در تهران گفت:« همانطور که گفته شد یکی از جنبه های موثر در توسعه محیط زیست فرهنگ سازی است. در بحث پسماند، فعالیت مهم فرهنگسازی است. نظام تشویقی و تنبیهی، قانون و سیاست درست، می تواند در حل معضلات این حیطه بسیار تاثیرگذار باشد. البته پروژه ای به صورت پایلوت در دو منطقه 13 و 21 در حال اجرا است که از 9 هزار تن زباله، حدود 200 تن سوخته شده و تبدیل به انرژی می شود که بسیار رقم محدودی است و این پروژه در زمان احداث بیشتر جنبه پایلوت بود با توجه به اینکه این روش در جهان چندان مورد انتخاب نیست . روش صحیحی که در همه جای دنیا مدنظر است ، تعبیه زیرساخت های لازم برای تفکیک پسماند در محیط های کاری و مسکونی و توجیه جامعه برای تفکیک پسماند ها است تا حجم زباله پایین بیاید و زباله های خشک بازیافت شود و تنها حجم زباله های ما زباله های تر باشد. تلاش اصلی برای تفکیک و کاهش حجم پسماند باید از مبدا باشد نه اینکه در تولید پسماند کنترلی صورت نگیرد و تنها به فکر آن باشیم که چطور می شود با دفن و یا سوزاندن آن تولید انرژی داشته باشیم.»
رئیس مرکز مدیریت محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران با گفتن این نکته که باید به سمت حمایت و افزایش تولید کالاهایی حرکت کنیم که به نفع محیط زیست است افزود : با توجه به منابع موجود در کشور، می توانیم به سادگی به این سمت و سو حرکت کنیم. اگر به عنوان مثال قیمت انرژی خورشیدی از قیمت تمام شده برای استفاده از برق کمتر باشد و مردم سود اقتصادی آن را درک کنند، قطعا به این سمت و سو کشیده خواهند شد. »
او در خصوص اقدامات صورت گرفته در راستای استفاده از انرژی های پایدار گفت:« فقط در حد صحبت به این موضوع پرداخته شده و در بحث عمل نیازمند هماهنگی هستیم.»
کمرنگ بودن همراهی صدا و سیما در فرهنگسازی
وی در خصوص میزان بحرانی بودن کمبود منابع انرژی هایی مانند آب و برق در کشور گفت:« علاوه بر برق ما در تامین منابع آبی هم مشکلاتی داریم و تامین منابع برق خیلی مواقع از طریق منابع آب صورت می گیرد ولذا تامین این دو انرژی به یکدیگر وابسته است و در هرکدام که دچار کمبود شویم، در دیگری نیز با بحران مواجه خواهیم شد. علاوه بر این مصرف انرژی در کشور ما بسیار بالا است و صدا و سیما به عنوان رسانه ملی نقش بسیار زیادی در القا فرهنگ مصرف صحیح دارد که متاسفانه بسیار کمرنگ در این فضا همراهی می کند.»
حرکت به سمت واقعی شدن قیمت بنزین
رئیس مرکز مدیریت محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران در خصوص اینکه مردم در کاهش آلودگی ها تا چه میزان می تواند اثر گذار باشد گفت :« اقدامات دستگاه ها در این حوزه بسیار موثر تر از اقدامات مردم است. مشکل ما نه در حوزه قانون، بلکه در حوزه اجرا است. به عنوان مثال توسعه حمل و نقل عمومی و تزریق بودجه برای پیشبرد این پروژه ها و افزایش‌قیمت سوخت، برقی کردن خودرو ها در این راستا کمک موثری می کند. از طرفی مردم برای حفظ محیط زیست باید انگیزه داشته باشند. در صورتی که نرخ بنزین ، واقعی شود و قابل مقایسه با قیمت جهانی باشد می توان مابه التفاوت این مبلغ را صرف توسعه حمل و نقل عمومی و یا تولید و واردات خودروها و موتورهای برقی کرد. از طرفی پایین بودن نرخ بنزین انگیزه ای برای استفاده کمتر از خودرو ایجاد نمیکند و مردم همچنان وسایل حمل و نقل شخصی را ترجیح می دهند.واقعی شدن نرخ خانل های سوخت باعث کاهش الودگی هوا و حرکت به سمت استفاده از انژری های تجدید پذیر می شود.»
مصرف انرژی هسته ای کجاست؟
علیپور در پایان، در پاسخ به این سوال که چرا از انرژی هسته ای کشور در راستای رفع معضلات کمبود منابع انرژی و در ادامه بهبود شرایط محیط زیستی کشور استفاده نمی کنیم گفت : تکنولوژی هسته ای در حوزه های متعدی کاربرد دارد از جمله تولید انرژی در کشورها، اما به لحاظ تخصصی و آمارهای مربوط در خصوص سهم آن در تولید انرژی باید از متولیان آن حوزه پرسش شود.