رویداد۲۴ محمدجواد ظریف صبح امروز در گفت‌وگویی تلویزیونی با ابراز تسلیت به قربانیان زلزله صبح امروز در کرمانشاه گفت: برای مصدومین این حادثه آرزوی سلامتی می‌کنم.
وی در تحلیل وضعیت کنونی اظهار داشت: گفت‌وگوی قبلی من در زمان به دست آمدن برجام بود که توقعات جامعه از برجام بود. شاید ما در دولت و برخی رسانه‌ها در این مسئله در بالا رفتن توقعات موثر بودیم، با امید بالایی در مردم روبه‌رو بودیم؛ ولی با توجه به خروج امریکا از برجام شرایط تغییر کرده است.
این دیپلمات ارشد کشورمان با بیان اینکه متاسفانه تلاشی هم در داخل شد تا امید مردم به یاس تبدیل شود و حرف‌هایی زده شد و در بوق ناامیدی دمیده شد، تصریح کرد: برجام توافقی بود که در سطوح بالا بر روی آن توافق شده بود. البته آمریکایی‌ها می‌گویند بدترین توافق در تاریخ و حتما توافقی بود که شامل همه منافع آن نبود، ولی متاسفانه دعوای سیاسی را ادامه دادیم که موجب یاس و ناامیدی در داخل شد.
ظریف با تاکید بر اینکه بی‌اعتمادی ما به آمریکا مسئله واضحی است، خاطرنشان کرد: البته ما با دیگران در منطقه فرق داریم. دیگران فکر می‌کنند با خرید امنیت یا خرید تسلیحات و سلاح هسته‌ای می‌تواند برای خود امنیت ایجاد کند؛ ولی جمهوری اسلامی امنیت خود را متکی به مردم می‌داند. برای همین است که چهل است که فشار می‌آورند، ولی مردم ایستادگی کردند. البته تلاش دولت این است که به مشکلات نیفزاید، ولی ما به مردم امید داریم.
وی ادامه داد: بیشترین تمرکز آمریکا ایجاد فشار و جنگ روانی به مردم و به شرکای ماست. الان تیرشان در نزدیکترین متحدانشان به سنگ خورده و به همین خاطر به سراغ شرکت‌ها رفته و می‌خواهند فشار و جنگ روانی ایجاد کنند.
وزیر امور خارجه در پاسخ به این سوال که چرا راهکاری به وجود نیامد که اگر آمریکا از برجام خارج شد، برایش هزینه ایجاد شود؟ ابراز داشت: در روابط بین‌الملل پلیس نداریم که اگر فردی تخلف کرد او را به زندان ببرد. البته راهکار‌هایی هم وجود دارد. آمریکا عضو دائم شورای امنیت است، ولی امروز نزدیکترین متحدان آمریکا در برابرشان قرار دارند. امروز رژیم صیهونیستی و آمریکا حقوق بین الملل را نقض می‌کنند و سعودی‌ها حقوق‌بشر را با بمباران مردم یمن نقض می‌کنند؛ ولی سازوکار‌های فشار با داخل فرق دارد.
ظریف افزود: ما با کانادا رابطه نداریم و حتی در این کشور دفتر حفاظت منافع نداریم، ولی در موضوع برجام کانادا و کشور‌های عضو ناتو در برابر آمریکا قرار دارند و فقط دو سه کشور در جنوب ایران و اسرائیل همراه با آمریکا هستند.
وی با اشاره به تصویب بسته حمایتی ۱۸ میلیون دلاری امریکا بیان کرد: اقدام جدید اتحادیه اروپا یک اقدام خیلی جزیی بود. اروپایی‌ها ۱۲ تعهد داشتند که یکی از آن‌ها حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط بود که خیلی‌ها فکر کردند مابه‌ازای برجام است؛ در حالی که اینگونه نیست. این ۱۸ میلیون دلار جزیی از بسته ۵۰ میلیون دلاری است که براساس آن روش‌ها و سازوکار‌ها را برای شرکت‌های کوچک و بزرگ تعیین می‌کنند. اما گروهی در داخل می‌گویند این مابه‌ازای برجام است. این در حالی است که نماینده امریکا در گروه به اصطلاح اقدام می‌گوید چرا اروپایی‌ها به ایران «سینگال غلط» می‌دهند و واکنش نشان می‌دهد.
رئیس دستگاه دیپلماسی با تاکید بر اینکه آمریکا پس از خروج از برجام به اهداف خود نرسیدند، یادآور شد: «پمپئو» دو سه سخنرانی کرد. ترامپ یک نمایش اجرا کرد و بعد می‌گوید بیاییم گفتگو کنیم. آمریکایی‌ها باور نمی‌کردند که با توافقی روبه‌رو باشند که دارای چنین استحکامی باشد. فکر می‌کردند در یکسال اول با آزار و اذیت می‌توانند کاری بکنند که ایران از برجام خارج شود. مشاهده کردید نتانیاهو یک نمایش و تئاتر تلویزیونی ایفا کرد تا بگوید ایران برجام را نقض کرده است؛ ولی نتوانستند کاری بکنند که ایران برجام را نقض کنند.
ظریف در واکنش به این سوال مجری مبنی بر اینکه با گفتاردرمانی نمی‌توان مشکلات را حل کرد در حالی که دلار ۱۰ هزار و ۶۰۰ تومان است. مردم شرکت کوچک و متوسط نمی‌خواهند بلکه توتال و رنو را می‌خواهند، عنوان کرد: وقتی با توتال امضا می‌کنید، توتال هم با شرکت‌های کوچک و متوسط کار می‌کند. البته یادمان نرود که اقتصاد آمریکا بزرگ است، ولی وقتی توتال می‌آید دو کار می‌کرد. یکی آنکه شرکت‌های کوچک و بزرگ را مدیریت می‌کند و دیگری مدیریت مالی بود. البته این مسئله از روش‌های دیگر هم قابل انجام است.
وی با بیان اینکه سیاست خارجی باید تلاش کند بار را از دوش مردم بردارد، گفت: ما تلاش خود را کردیم. سیاست خارحج همه چیز کشور نیست و همه کار‌ها را نمی‌تواند انجام بدهد بلکه می‌تواند زمینه‌ای برای برداشتن فشار‌ها از کشور‌ها یا افزایش فشار‌ها به کشور‌ها یا تعدیل آن باشد. ممکن است به خاطر برنامه‌ای که داریم یا سیاست‌هایی که داریم، مسئله‌آفرین باشیم.
این دیپلمات ارشد کشورمان در خصوص این سیاست‌ها اظهار داشت: اینکه می‌خواهیم مستقل باشیم و کسی به ما دستور ندهد و حقوق مردم براساس مقررات داخلی تنظیم و رعایت کنیم. همیشه قلدری در روابط خارجی وجود دارد مانند اینکه صدام حمله کرد و جنگ را ادامه داد و سلاح شیمیایی استفاده کرد. این حمله گناه مردم ایران یا سیاست خارجی نبود. اسرائیل هر روز حقوق مردم فلسطین را نقض می‌کند این گناه را مردم فلسطین نیست. کار سیاست خارجی ایجاد فشار و اجماع روانی برای برداشتن این فشار‌ها است.
ظریف در پاسخ به این سوال چرا فشار‌های روانی موثر است؟ تصریح کرد: ما خودمان انتخاب کردیم جور دیگری زندگی کنیم. آیا شما دوست دارید یک رئیس‌جمهور خارجی بگوید من چتر حمایتی‌ام را بردارم، سه هفته دیگر سقوط می‌کنید؟ هیچ کسی دوست ندارد، ولی ترامپ این مسئله را درخصوص کشور‌های عربی گفته است. واقعیت امر این است که ایران کشوری بوده که همه چیزش در دست امریکایی‌ها بوده است. زمانی مصدق را به خاطر مقابله با انگیسی‌ها سرنگون کردند و ۲۵ سال بر مقدرات ایران حاکم بودند بعد از آن و انقلاب کودتا کردند و صدام را برای حمله به ایران تشویق کردند.
وی در پاسخ به این سوال که چرا مردم ترکیه از دولتش حمایت کردند، ولی مردم ایران از دولت چنین کاری نکردند، خاطرنشان کرد: شما دیدید در دو هفته ارزش پول ترکیه نزدیک به یک سوم شد. وقتی فشار‌های خارجی بر کشور‌ها می‌آید می‌تواند این میزان تاثیرگذاری کند. ما تا حد زیادی از این فشار‌ها مصون بودیم، ولی این بار به خاطر یک دعوای بی‌معنای داخلی و فشار خارجی موجب شد که شرایطی که مبنای اقتصادی دارد، ولی مبانی اقتصادی ندارد، ایجاد شود. شرایط اقتصادی ایران چندان بد نیست. در ترکیه دید این کشور تحریم نشد، ولی ارزش پولش یک سوم شد.
وزیر امور خارجه در پاسخ به این سوال که چرا حتی به صورت نمایشی هم رابطه میان دولت و ملت قوی به نمایش گذاشته نمی‌شود؟ ابراز داشت: شرایطی است که باید بررسی شود که چرا این وضعیت پیش نمی‌آید. البته این مسئله در زمان جنگ بود. مردم ما همان مردم هستند. امریکایی‌ها برای ما اتاق جنگ اقتصادی درست کرده‌اند. باید توجه کرد که جناح‌های سیاسی در این اتاق جنگ بازی نکنند و مردم هم متوجه باشند. لازم است بازگشت به خویشتن داشته باشیم و ببینیم چه کردیم که این گونه شده است.
ظریف افزود: اعتقاد دارم در بزنگاه‌ها مردم به میدان می‌آیند و اگر احساس کنند تمامیت ارضی و حاکمیت ملی در خطر است، به میدان می‌آیند. این یک شرط دارد که جناح‌های سیاسی شرایط را درک کنند و مصالح مردم را فدای خود نکنند.
وی با تاکید بر اینکه هزینه دعوای سیاسی را مردم نباید بپردازند، بیان کرد: روزی که برجام منعقد شد در نمازخانه وزارت امور خارجه سخنرانی کردم. گفتم از امروز کار ما سنگین‌تر است. گفتم ممکن است کسی به برجام نمره ۸۵ بدهد و یک فردی ۱۵. کسی که به غیر از چند نفر به برجام نمره منفی ۱۵ که نمی‌دهد. می‌توان روی آن ۱۵ توافق کنیم و آن را نقد کنیم.
وی در پاسخ به این سوال که چرا مردم ترکیه از دولتش حمایت کردند، ولی مردم ایران از دولت چنین کاری نکردند، خاطرنشان کرد: شما دیدید در دو هفته ارزش پول ترکیه نزدیک به یک سوم شد. وقتی فشار‌های خارجی بر کشور‌ها می‌آید می‌تواند این میزان تاثیرگذاری کند. ما تا حد زیادی از این فشار‌ها مصون بودیم، ولی این بار به خاطر یک دعوای بی‌معنای داخلی و فشار خارجی موجب شد که شرایطی که مبنای اقتصادی دارد، ولی مبانی اقتصادی ندارد، ایجاد شود. شرایط اقتصادی ایران چندان بد نیست. در ترکیه دید این کشور تحریم نشد، ولی ارزش پولش یک سوم شد.
وزیر امور خارجه در پاسخ به این سوال که چرا حتی به صورت نمایشی هم رابطه میان دولت و ملت قوی به نمایش گذاشته نمی‌شود؟ ابراز داشت: شرایطی است که باید بررسی شود که چرا این وضعیت پیش نمی‌آید. البته این مسئله در زمان جنگ بود. مردم ما همان مردم هستند. امریکایی‌ها برای ما اتاق جنگ اقتصادی درست کرده‌اند. باید توجه کرد که جناح‌های سیاسی در این اتاق جنگ بازی نکنند و مردم هم متوجه باشند. لازم است بازگشت به خویشتن داشته باشیم و ببینیم چه کردیم که این گونه شده است. ش.
ظریف افزود: اعتقاد دارم در بزنگاه‌ها مردم به میدان می‌آیند و اگر احساس کنند تمامیت ارضی و حاکمیت ملی در خطر است، به میدان می‌آیند. این یک شرط دارد که جناح‌های سیاسی شرایط را درک کنند و مصالح مردم را فدای خود نکنند.
وی در پاسخ به واکنش مجری که گفت: این جناح‌های سیاسی و سیاسیون هستند که باید به خویشتن خویش بازگردند و فقط نباید از مردم انتظار داشت، بیان کرد: بله، ما باید از همه جناح‌های سیاسی این موضوع را بخواهیم حتما مسئولان باید متوجه شوند که هزینه دعوا‌های سیاسی باعث آسیب به مردم می‌شود.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه این مردم بودند که برجام را فراهم کردند، یادآور شد: ترامپ می‌گوید برجام یک کلاه بزرگ بر سر آمریکا بود. در حالی که ترامپ این حرف را می‌زد عده‌ای از دوستان می‌گفتند که آمریکا از برجام خارج نمی‌شود، چون به نفع آمریکاست، ولی ما دیدیم که خارج شد.
مجری گفت که شبی که برجام امضا شد عده‌ای از مردم به خیابان‌ها آمدند و یک هزار تومانی را دربرابر یک دلار قرار دادند. چرا در آن موقع چیزی گفته نشد که انتظارات بالا نرود یا آقای روحانی آمد و گفت: با برجام دیوار تحریم‌ها فرو ریخت و ما مردم را امیدوار کردیم چرا آن موقع جلوی این توقع زیاد گرفته نشد که ظریف در پاسخ به این مسئله گفت: ما هنوز هم مردم را امیدوار می‌کنیم چراکه امکانات کشور زیاد است و وظیفه جناح‌های سیاسی این است که امید ایجاد کنند.
وی اضافه کرد: اینکه یک عده‌ای یک هزار تومانی و یک دلار را در دست گرفته بودند این کار را دولت نکرده بود و حتی اگر این اتفاق می‌افتاد به اعتقاد بسیاری از اقتصاددانان این برای اقتصاد ما مهلک بود و شرایط ناهنجاری را ایجاد می‌کرد ما نیاز داریم که تعادل ایجاد کنیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه اگر از بسیاری از اقتصاد دانان بپرسیم که چرا وضعیت ارز این گونه است قبل از بحث نقدینگی به مسئله امید به آینده و اطمینان داشتن مردم به آینده اشاره می‌کنند، اظهار داشت:: یکی از کسانی که می‌خواهد این اطمینان و امید به آینده را از بین ببرد آمریکایی‌ها هستند، صهیونیست‌ها هستند. البته من هم معتقدم که نباید همه چیز را گردن استکبار جهانی انداخت.
ظریف با بیان اینکه در دانشگاه نیز به همکاران و دانشجویانم می‌گفتم که راحت‌ترین کار این است که همه چیز را گردن استکبار جهانی انداخت در حالی که این اشتباه است، تصریح کرد: در داخل کشور نیز کسانی امید به آینده را به ناامیدی تبدیل کردند. ما می‌توانیم در مردم امید یا ناامیدی تزریق کنیم، ولی متاسفانه عده‌ای حساب شده تلاش کردند که مردم را ناامید کنند.
وی ادامه داد: هر چه مقام معظم رهبری در سخنان خود تاکید می‌کردند که ما در داخل کشور امکانات فراوانی داریم و با تکیه بر امکانات و همچنین اقتصاد مقاومتی می‌توانیم به پیش برویم عده‌ای دائم می‌گفتند خارجی‌ها فشار می‌آورند. آمریکا فلان تحریم را اضافه کرد. فلان کار را کرد مگر در دوران گذشته هر روز به تحریم‌ها اضافه نمی‌شد. در آن دوران تازه کشور‌های دیگر نیز با آمریکا همراهی می‌کردند، ولی در آن دوران تلاش نمی‌کردیم که دل مردم را خالی کنیم.
عضو شورای عالی امنیت ملی با تاکید بر اینکه مردم بزرگترین سرمایه ما هستند و مردم بودند که پشت ما آمدند، خاطرنشان کرد: آنچه که اوباما را مجبور به مذاکره با ایران کرد این پشتوانه حضور مردم بودم، چون آن‌ها با مشاهده این حضور ناامید شده بودند. این پشتوانه می‌تواند ترامپ را هم ناامید کند. ما به مردم نیاز داریم. مردم در طول چهل سال گذشته همراهی خوبی کردند و با توجه به امکانات کشور پیشرفت‌های خوبی در کشور صورت گرفته است.