رویداد۲۴ آیا میان ایران و آمریکا درگیری نظامی اتفاق خواهد افتاد؟ رزمایشهای متعدد سپاه در خلیج و فارس در پی طرح موضوع بستن تنگه هرمز و درگیری لفظی دونالد ترامپ و حسن روحانی در توئیتر، این گمانه را مطرح میکرد که با خروج آمریکا از برجام و فشار بیشتر این کشور بر ایران، احتمال درگیری نظامی میان آمریکا و ایران وجود دارد. پیش از این نشریه فوربس در گزارشی به
شاخصهای احتمالی جنگ میان دو کشور پرداخته بود و با بررسی سابقه درگیریهای نظامی آمریکا در خاورمیانه، ۵ مسئله شامل ۱- افزایش فعالیتهای پایگاههای هوایی آمریکا در قطر و دیهگو گارسیا ۲- تقویت امنیت در پایگاههای آمریکا در خاورمیانه ۳- اعتراض ایرانیها به پروازهای متعدد برای شناسایی ۴- تخلیه نیروهای مرتبط نظامی و غیرنظامی آمریکایی از بحرین و ۵- افزایش فعالیتهای دریایی آمریکا را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده بود و نتیجهگیری کرده بود که این مسائل اتفاق نیفتاده است بنابراین خطر احتمالی جنگ وجود ندارد. نشریه نشنال اینترست نیز با کنار هم قرار دادن برخی شواهد و قراین به این سوال مهم که آیا آمریکا آماده حمله هوایی به ایران است؟ پاسخ داده است.
کاخ سفید به دوران کلینتون بازگشته است؛ دوران مسائل مالی و جنسی!
به گزارش رویداد۲۴ دانیل مک کارتی در یادداشتی که در نشریه آمریکایی منتشر شده بود عنوان کرد که ریاست جمهوری کنونی آمریکا شباهت بیشتری به دوران ریاست جمهور بیل کلینتون دارد تا دوران ریچارد نیکسون: اصلیترین مسائل پیرامون امور جنسی و مالی و شخصی دور میزند. درست مانند دوران کلینتون، این کاخ سفید بی سر و صدا یک دولت خاورمیانهای را به عنوان چالشی برجسته در نظر گرفته است. این بار این دولت، ایران است نه عراق.
آمریکا به بیستمین سالگرد یک حادثه تاریخی نیز نزدیک شده است. حمله هوایی بیل کلینتون در دسامبر ۱۹۹۸ به رژیم صدام حسین. ۴۲مین رییس جمهور آمریکا در توضیح این حملات که به کشته شدن هزار نفر از گارد جمهوری صدام منجر شد، در کاخ سفید گفت: ماموریت آنها حمله به برنامه موشکهای بیولوژیک و شیمیایی بوده است. هدف آنها حفظ امنیت ملی آمریکا و منافع مردم خاورمیانه در سراسر جهان بوده است.
دولت ترامپ به طور رسمی سیاست خود را تغییر رفتار در ایران خوانده، اما با توجه به حضور دشمنان ایران در حلقه نزدیک رییس جمهور، چنین هدفی بعید به نظر میرسد. علی صفوی یکی از اعضای سازمان مجاهدین خلق به نشنال اینترست گفته است: ما از درخواست تغییر رفتار ایران در داخل و خارج استقبال میکنیم، اما این کار برای این آنها گران تمام میشود.
ایران مشابه ۱۹۸۹ روسیه است نه ۲۰۰۳ عراق
نشنال اینترنست نوشته است: اگر ترکیب اعتراضات و فشار مالی به سقوط نظام تهران منجر نشود یا اگر حسن روحانی نیروهای نظامی خود را مورد استفاده قرار دهد، آیا آمریکا نباید یک اقدام نظامی انجام دهد؟ وضعیت کسانی که به دنبال تغییر رفتار در ایران هستند، شباهتهایی به سال ۱۹۸۹ و سقوط شوروی دارند نه سال ۲۰۰۳ و حمله نظامی آمریکا برای سرنگونی دولت صدام در بغداد.
پیش از این بار دیگر نشریه نشنال اینترنست موضوع حمله نظامی ایران به آمریکا را بررسی کرده یود و نوشته بود اکثر شهرهای بزرگ ایران در منطقه شمال قرار دارند و از سوی دیگر ایران از مجموع چند کشور اروپایی بزرگتر است ، ضمن اینکه آمریکا خسنته از جنگهای عراق و افغانستان است و در یک سطح عمیقتر، «ارتش آمریکا قادر به شکست سریع و کمهزینه ایران، همانند کاری که در عراق و افغانستان کرد، نخواهد بود. در واقع تهران قادر خواهد بود حتی قبل از آغاز عملیات دشوار اشغالگری، هزینههای هنگفتی به ارتش آمریکا تحمیل کند.»
اما یک گزینه ترکیبی دیگر وجود دارد. حمله هوایی مشابه سال ۱۹۹۸ برای فشار به ایرانیها. مخالفان نظام ایران نظیر مجاهدین خلق معتقدند این کار با توجه به اینکه تهران به قدر کافی تضعیف شده ضرورتی ندارد. جان بولتون قبل از روی کار آمدن به عنوان مشاور امنیت ملی ترامپ، در سرمقالهای نقطه نظراتش را درباره جهان بعد از نابودی برجام توسط آمریکا شرح داده بود و گفته بود: با کمک اسرائیل و دیگران، ما درباره گزینههای نظامی بحث میکنیم. او درباره ارسال اف-۳۵ها نیز به اورشلیم حرف زده بود.
«والتر راسل مید» که ستوننویس محبوب «استیو بنون» شخصیت ضدایرانی تیم انتخاباتی ترامپ است در یادداشتی نوشته بود اگر ایرانیها با از سرگیری برنامه هستهایشان به خروج آمریکا از برجام پاسخ دهند، حملات هوایی آمریکایی-اسرائیلی میتواند این فرآیند را متوقف کرده و نظام ایران را نابود کند.
رویکردهای محتمل آمریکا در قبال ایران
اما آیا واقعا این یکی از کارتهای بازی است؟ در این دولت دو نظریه اصلی از بیشترین احتمال برخوردار است:
اول اینکه دولت ترامپ یک دولت جمهوریخواه است که از طریق رویکرد تخاصمی اداره میشود. طرفداران این تفسیر میگویند که همه کاندیداهای اصلی ریاست جمهوری، حتی «رند پال»، با توافق هستهای اوباما مخالف بودهاند. همین مساله عامل ترس تندروهایی نظیر «فرانک گافنی» از مرکز سیاست امنیتی است که با قرار گرفتن «بریان هوک» به عنوان نماینده ویژه در امور ایران مخالف بود.
او میگوید: وزیر خارجه ایران به ۶۵مین سالگرد کودتای آمریکایی درایران که به سقوط یک دولت منجر شده اشاره کرده و سوگند خورده که سیاست جدید آمریکا در مورد تشکیل گروه اقدام ایران تاثیر مشابهی نداشته باشد. او تا حدی حق دارد. اگر ترامپ بخواهد به آزادی مردم ایران کمک کند و از گروه اقدام ویژه بخواهد کاری کنند، قراردادن هوک بر مصدر کار باعث میشود کاری از پیش برده نشود.
او تاکید میکند که هوک عمیقا با ترامپ دشمنی دارد و تا امروز از ردههای شغلیاش برای حفظ توافق اوباما و سرپا نگه داشتن نظام ایران استفاده کرده است.
یکی از مقامات ارتش آمریکا که به دولت و جمهوریخواهان نزدیک است نیز گفته: احتمال یک حمله غیر منتظره به ایران وجود دارد، اما من فکر میکنم این احتمال کمتر از ده درصد است.
تئوری دوم در وضعیت کنونی این است که رویاروییهای ادامهدار با ایران به میراث اصلی سیاست خارجی این دولت تبدیل شود. این رویکرد خطر رویارویی نظامی را افرایش میدهد و کم کم به کسانی که از خروج آمریکا از برجام تعحبی نکرده بودند و به افراد بالغی در کاخ سفید نظیر «جیمز ماتیس» میگوید که شکست خوردهاند.
آنها درمییابند که حوادث اخیر تنها شروع داستان بوده و مثال سال ۱۹۹۸ را به ویژه با توجه به اینکه آمریکاییها از سندروم عراق آسیب دیدهاند، مثالی مناسب مییابند.
یک درگیری عمده و بزرگ ممکن نیست اما احتمالا غیر ضروری نیز هست چرا که ایران بخاطر اعتراضهای داخلی درگیر بزرگترین بحران داخلی بعد از انتخابات یک دهه پیش است.
حمله نظامی، دخالتهای تمام عیار آمریکا را ثابت میکند
در یک ارزیابی انجام شده در سال ۲۰۱۷، مارک پری خبرنگار حوزه دفاعی تاکید کرد که یک جنگ بیجا نیازمند استقرار نیمی از اسکادرانهای ارتش آمریکاست. آمریکا میتواند این کار را انجام دهد، اما به سختی. از طرفی سقوط نظام در ایران دخالت تمام عیار آمریکا را ثابت خواهد کرد؛ بنابراین حتی اگر چنین روشی لازم باشد، یک رویکرد هدفمندتر میتواند جذابتر باشد.
یک احتمال دیگر این است که ترامپ بر اساس گزارشهایی که هرگز رخ نداده دست به کار شود. نیروهای ایران و آمریکا در جای جای منطقه از جمله عراق و یمن و سوریه به شدت به هم نزدیک شدهاند. همین امر میتواند بحرانهای زیادی به ارمغان بیاورد. از طرفی ایرانیها هیچ فرصتی را از دست نمیدهند. یک ذهنیتی وجود دارد که میگوید آنها از تهدیدهای ضد آمریکایی برای قدرتمند شدن و توانمندسازی تندروها و به عنوان الهامی برای رفتارهای خطرناکتر استفاده میکنند.