رویداد۲۴ بازار ایران این روزها شرایط نامتعارفی را تجربه میکند، تورم سرکش، در حال خودنمایی در بازارهاست و از سوی دگر تقاضا برای خرید به دلیل از دست رفتن ارزش پول ملی کاهش یافته است.
این وضعیت که اقتصاددانان بدان رکود تورمی لقب میدهند، وضعیت چندان نا آشنایی برای ایرانیان نیست خصوصا آنکه اوایل دهه نود نیز اقتصاد ایران میزبان رکود تورمی بود. هر چند بسیاری از بازارها با رکود دست و پنجه نرم میکنند، اما هنوز بازار کالای مصرفی و لوازم التحریر سرپاست و با توجه به موقعیت ویژه فصلی تقاضا برای این اقلام به وفور وارد بازار میشود. کیف، کفش، پوشاک مدرسه و خوراکیها و ... بالاترین گردش مالی را دارند.
حالا قیاس قیمتها به دغدغه افکار عمومی در ایران تبدیل شده است.
قیمت پراید، قیمت مسکن، قیمت سکه، قیمت ارز، قیمت طلا و ... همگی در این چرخه قیاس قرار دارند و صحبتها طوری است که گویی تا شش ماه پیش ارزانی بر بازارهای ایران حکمرانی میکرد و امروز ناگهان پای گرانی یا به عبارت بهتر تورم به این بازارها باز شده است.
کاهش ارزش پول ملی که از دی ماه سال گذشته کلید خورد، تا امروز تداوم داشته است. هر چه هست ریزش ارزش پول در کنار رشد قیمتها بازارهای ایران را در راکدترین موقعیت سالهای اخیر، قرار داده است.
طلا و سکه و ارز از ارز به دلیل محدودیتهای اعمالی بر خرید و فروش آن عبور کنیم میرسیم به طلا و سکه که این روزها میتواند لقب راکدترین بازار را از آن خود کند. طلافراشان و صرافان خلوتترین روزهای کاری خود را سپری میکنند و در حالی که اعلام خبر قیمت طلا و سکه مشتری فراوانی دارد، خود این اقلام در سبد خرید جایی ندارند. برخی طلافروشان معتقدند این روزها طلا و سکه از سبد خرید خارج شده چرا که رشد قیمتها امکان خرید را از میان برده است و حتی الزامات فصلی نظیر عید قربان و غدیر نیز این خودروی از نفس افتاده را حرکت نداد.
فعالان این حوزه از صفر شدن خرید مصنوعات طلا سخن میگویند، اتفاقی که با وجود عروسیهای پرشمار این روزها کمی عجیب است.
خودرو پراید ۴۳ میلیون تومانی را جدی بگیرید حتی اگر در هفتهای که گذشت حتی یک دستگاه آن به فروش نرسیده باشد.
نمایشگاههای خودرو این روزها خلوتند. نه مشتری میآید و نه مشتری میرود. بازار خالی از خریدار و فروشنده است. عکس این وضعیت را خودروسازانی تجربه میکنند که به محض اعلام پیش فروش، با انبوه متقاضیان روبرو میشوند.
یکی از فعالان این بازار در خصوص وضعیت خرید و فروش گفت: من تا به حال پرایدی گرانتر از ۲۷ میلیون تومان نفروخته ام. هر چند قیمتها بالا نرفته، اما مشتری در بازار نیست و بازار خودرو که در سالهای گذشته راکد بود، امسال راکدتر از قبل شده است.
وی میگوید برای تحریک تقاضا باید صبر کرد، یا لازم است قدرت خرید از طریق ترمیم دستمزد افزایش یابد یا اینکه بالاخره شرایط مهیا شده و با تزریق تسهیلات و ... شاهد رشد تقاضا باشیم.
معامله گران این بازار میگویند در هفتههای اخیر تقاضا تنها بر خودروی صفر کیلومتر به دلیل تفاوت شدید قیمت با بازار سوار شده است و کسی متقاضی خرید خودروی دست دوم و گران قیمت نیست.
لوازم خانگی این بازار را بازار کالاهای مصرفی بادوام لقب داده اند بازار لوازم خانگی. نه اینکه مشتری در این بازار نباشد، فروشندهای نیست. قیمتها بعضا دو تا سه برابر افزایش یافته و بازار تهی از کالاست.
راکدترین روزهای این بازار نیز از راه رسیده است و دیگر کمتر کسی به سمت امین ظهور و جمهوری و... حرکت میکند. فعلا تقاضای خرید امری بیهوده از سوی مشتریان تلقی میشود.
برخی معتقدند سیاست صبر از سوی خریداران در پیش گرفته شده و وضعیت چندان روشن نیست. فروشندگان و فعالان نیز چارهای جز صبر ندارند.
لوازم صوتی و تصویری و کامپیوتری فعالان این بازار لازم است تن به تعطیلات طولانی مدت تری بدهند. این اقلام نه در سبد ضروریات جای دارد و نه این روزها کسی توان پرداخت قیمتهای چند برابر شده شان را دارد. یکی از فعالان این بازار میگوید: قطعه برای کامپیوتر نیست، اگر هم باشد قیمت بالایی دارد، فعلا کسی برای خرید مراجعه نمیکند تا بازار وضعیت را روشن کند.
دوربینهای عکاسی و فیلمبرداری با رشد دو تا سه برابری قیمت روبرو شده اند و تجهیزات کامپیوتری و صوتی نیز از رشد قیمت دلار مصون نیستند.
بازار گوشی تلفن همراه هر چند داستان سوء استفاده از ارز ۴۲۰۰ تومانی با نام گوشی تلفن همراه گره خورد، اما این بازار نیز این روزها بازاری به شدت راکد با خرید و فروشهای به کف رسیده است.
کسی برای خرید مراجعه نمیکند. قیمتها رشد قابل توجهی دارد و تقاضای خرید به تعویق افتاده است. فعالان بازار میگویند با این شرایط ما هم چندان راغب به فروش نیستیم، چون امکان جایگزینی کالا مبهم است از این رو بهتر است فعالا خری و فروش راکد بماند.
و، اما مسکن قیمت مسکن از ابتدای سال تا کنون ۶۲ درصد افزایش یافته است. مسکن سرمایه ایترین کالای ایرانی سال هاست که در سبد خانوار ایرانی جای ویژهای را به خود اختصاص داده است. این بازار، اما موقعیت متفاوت تری را نسبت به قبل دارد. در این بازار فروشنده کمتر پیدا میشود. اغلب مالکان دست از فروش کشیده اند و منتظرند قیمتها راه خود را روشن کنند. تب رشد قیمتها به گفته برخی فعالان بازار در حال فروکش است چرا که تقاضا برای خرید مسکن، در این وضعیت در تهران پایین بوده و کسی یارای خرید واحد مسکونی، به قیمتی متوسط هفت میلیون و سیصد هزار تومان را ندارد.