رویداد۲۴ یکی از مهمترین اخبار امروز اقتصادی درباره هزینه‌ای است که با مصوبه هیات دولت به کالاهای وارداتی تحمیل می‌شود. در پی ابلاغ بسته ارزی جدید و مصوبات آن که شامل بازگشت ارز حاصل از صادرات کالاهای غیرنفتی و اعمال محدودیت برای واردات کالاهایی که پیش از ابلاغ بسته ارزی نخست (که در بیست‌ویکم فروردین‌ماه امسال ابلاغ شده بود) در گمرک مانده بود، مانند پرداخت مابه‌التفاوت ارزی، کالاهای بسیاری مدت‌ها در گمرک باقی‌ماند و مشکلات زیادی برای بازرگانان و بخش‌های تولید به وجود آمد.
پدرام سطانی - نایب رییس اتاق بازرگانی ایران - با بیان اینکه هر روز نگه‌داری یک کانتینر کالا به اندازه یک درصد ارزش آن کالا هزینه مستقیم و غیرمستقیم دربردارد، گفت: براساس محاسبات صورت گرفته در شرایط کنونی باقی‌ماندن هر روز کالا در گمرک در شرایط اقتصادی امروز یک میلیون تومان هزینه به ازای هر کانتینر کالا دربردارد که می‌توان به هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم از جمله دموراژ، انبارداری، سود بانکی، حقوق بیکاری کارگاه معطل مانده برای آن کالا، هزینه‌های بالاسری و غیره اشاره کرد.
صادرات ۷ قلم کالا ممنوع شد
یکی دیگر از اخبار امروز به اعلام کالاهایی اختصاص یافت که صادرات آنها ممنوع شده است. طی ماه‌های اخیر اقتصاد ایران در پی برخی مشکلات که جرقه آن با خروج آمریکا از برجام زده شد، با معضلاتی روبرو شد و نوسانات شدید نرخ ارز تجارت ایران را با سایر کشورها به ویژه کشورهای اروپایی با چالش‌هایی روبرو کرد. به همین جهت علاوه بر بروز مشکلاتی در تامین مواد اولیه برخی کالاها و دپو شدن کالاهای برخی واردکنندگان به دلایل مختلف از جمله مشکلات ارزی، فضایی در ایران به وجود آمد که مردم را درباره تامین کالاهای اساسی موردنیاز کشورمان هراسان کرد.
به این ترتیب و در همین راستا صادرات هفت قلم کالای موردنیاز کشور، در جهت تنظیم بازار داخلی و جلوگیری از افزایش قیمت‌های بی‌رویه ممنوع شده است. این هفت قلم کالا عبارتند از: انواع دفترچه مشق و حسابداری، شکر خام و شکر سفید، جوال و کیسه برای بسته‌بندی، انواع پودرهای مشتقات شیر و آب پنیر، کازئین، انواع لاستیک سبک و سنگین و مرغ زنده و گوشت مرغ.
کالاهایی که از پرداخت مابه‌التفاوت ارزی معاف شدند
از طرفی در حالی که مقرر شده بود کالاهایی که ارز دولتی دریافت کرده‌اند موظف به پرداخت مابه‌التفاوت هستند، طی نامه وزیر صنعت، معدن و تجارت به رییس کل بانک مرکزی ۱۷۳ قلم کالای دیگر از پرداخت مابه‌التفاوت ارز معاف شدند. بر اساس مصوبه جدید دولت، این موارد از شمول پرداخت مابه‌التفاوت معاف شدند:
۱- ماشین‌آلات، تجهیزات، قطعات یدکی خطوط تولید و مواد شیمیایی و مصرفی خط تولید و طرح‌های مرتبط با هر یک از دستگاه‌های اجرایی با تشخیص وزارتخانه ذیربط
۲- مواد اولیه وارداتی، قطعات و ملزومات مورد نیاز که محصول نهایی آن با ارز رسمی قیمت‌گذاری می‌شود با تشخیص وزارتخانه تولیدی ذیربط
۳- مواد اولیه دارو، تجهیزات پزشکی و قطعات یدکی تجهیزات پزشکی و ملزومات پزشکی که مشمول قیمت‌گذاری با ارز رسمی است با تشخیص وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
۴ - گاو شیری، گوسفند و بز مولد، جوجه اجداد گوشتی، جوجه مادر یکروزه تخم‌گذار، انواع پیاز گل‌های زینتی، خوراک اماده آبزیان و بسیاری از دیگر از اقلام کشاورزی
کمبود روغن نداریم
با کمبود و افزایش قیمت مواد اولیه قوطی‌های پلاستیکی برخی تصمیمات دولتی برآن بود تا مواد اولیه تولیدات پلاستیکی که توسط پتروشیمی‌ها تولید می‌شود، در وهله اول در بازار داخلی عرضه شود و با رفع نیاز بازار داخلی مابقی محصولات به بازار صادراتی اختصاص یابد.
فروشندگان سطح شهر در ماه‌های اخیر بارها اعلام کردند که توزیع روغن با کمبود مواجه شده و با این کمبود عرضه قیمت روغن رشد داشته است. در روزهای گذشته برخی از گفته‌ها حکایت از آن داشت که قرار بر آن است تا میزان عرضه روغن برای بار دیگر کاهش یابد و این گفته به دلیل آن بود که برخی از شرکت‌های پخش به واحدهای فروش سطح شهر اعلام کرده بودند، اگر روغن به روز و به صورت نقدی خریداری نکنید، در روزهای آینده روغنی برای خرید وجود نخواهد داشت.
این در حالی است که سعید درخشانی - رییس اتحادیه سوپرمارکت‌داران - به ایسنا گفته است: عرضه محصولات روغن در سطح شهر مناسب است و هر زمان که نیاز به روغن داشته‌اند شرکت‌ها محصولات روغن را در اختیار آنها گذاشته است.
فرآیند دشوار دریافت مجوز؛ اعدام کسب‌وکارهای آنلاین؟
در حالی که امروزه یکی از مهمترین دغدغه‌های بخش‌های مختلف کشور، ایجاد اشتغال محسوب می‌شود و در این بین کسب‌وکارهای آنلاین هم به سمتی می‌روند که بتوانند سهم زیادی در این باره داشته باشند و تسهیلات زیادی برای کاربران اینترنتی فراهم کنند، اما همواره تعدد قوانین و فرآیند دشوار دریافت مجوز کار را برای این کسب‌وکارها که غالبا هم نوپا و کوچک هستند، سخت کرده است.
یکی دیگر از مواردی که همواره مورد انتقاد این کسب‌وکارها بوده، فرآیند فیلترینگ است. گاهی گروهی از کسب‌وکارها با فیلتر مواجه می‌شوند؛ یک روز کسب‌وکارهای کاریابی و تبلیغاتی، و اخیرا هم اخباری از فیلتر شدن تعدادی از کسب‌وکارهای فروش آنلاین بلیت و خدمات گردشگری شنیده شده و بدتر از همه اینکه فیلتر این سایت‌ها در روز پنج‌شنبه و در حالی اتفاق افتاده که به ادعای آنها نه تنها هیچ اطلاعی داده نشده، بلکه نتیجه شکایت و پیگیری هم تا روز شنبه که اولین روز کاری است به تاخیر افتاده، آن هم در شرایطی که برای کسب‌وکارهای آنلاین، حتی چند ساعت در دسترس نبودن هم ضررهای بسیاری دارد.
امیر ناظمی -عضو هیات عامل سازمان فناوری اطلاعات- در این باره اعلام کرده است: فیلتر حدود ۱۸۰ سایت براساس استعلام دادستانی از سازمان هواپیمایی درباره اسامی سایت‌های فاقد مجوز فروش از این سازمان بوده است. دو اشتباه در این استعلام، نادیده گرفتن دو نوع از سایت‌ها بوده است. نخست سایت‌هایی که پارتنر دارای مجوز دارند و دوم سایت‌های مقایسه و معرفی بلیت که کاربر را برای خرید به سایت اصلی هدایت می‌کنند.
جزئیاتی از تامین ارز زائران اربعین
در حالی که در ماه محرم قرار دادیم و با نزدیک شدن به اربعین، اخباری مبنی بر اختصاص دلار ۷۰۰۰ تومانی به زائران اربعین شنیده می‌شود، این در حالی است که قرار بر این نیست که ارزی به عنوان ارز مسافرتی با نرخ نیمایی در اختیار آنها قرار گیرد؛ بلکه فقط هزینه ویزای زائران در قالب حواله ارزی با نرخ نیما پرداخت می‌شود و ارز سفر باید از بازار و همانند سایر مسافران تهیه شود.
پیگیری موضوع از منابع مطلع حوزه ارزی با این توضیح همراه بود که قرار نیست به هیچ عنوان ارزی با نرخ نیما (نظام یکپارچه معاملات ارزی) در قالب ارز مسافرتی به زائران پرداخت شود و آنان باید ارز مورد نیاز خود را از بازار تامین کنند، اما هزینه ویزای این مسافران با توجه به نرخ روزانه نیما به حساب سفارت عراق در ایران از سوی بانک مرکزی حواله خواهد شد. در این حالت دیگر هیچ اسکناسی به‌طور مستقیم به زائران اربعین داده نمی‌شود.
مردم مثل طلا و دلار، پوشک می‌خریدند!
هجوم عجیب مردم طی ۱۰ روز اخیر جهت خرید محصولات سلولزی، کمبود نگران‌کننده در بازار پوشک بچه، بزرگسالان، وسایل بهداشتی بانوان، دستمال کاغذی و دیگر محصولات سلولزی را به وجود آورد و افزایش قیمت را به همراه داشت. مسئله‌ای که چند دلیل اصلی داشت؛ مهمترین آن کاهش میزان تولید داخلی به دلیل عدم تعیین تکلیف درباره ارز تخصیص یافته جهت واردات مواد اولیه مورد نیاز صنایع سلولزی بود و مسئله قابل تامل دیگر افزایش تقاضای مردم و هجوم همیشگی افرادی بود که برای خرید بازار را با التهاب روبرو کردند.
اما در این راستا رییس انجمن صنایع سلولزی ایران ضمن اعلام اینکه هیچ کارخانه تولید محصولات سلولزی تعطیل نشده است، تاکید کرد که مشکلات به وجود آمده در زمینه تولید و عرضه محصولات سلولزی برطرف شده است؛ هرچند به دلیل ترخیص مواد اولیه از گمرک با ارز آزاد، قیمت‌ها دو تا ۲.۵ برابر افزایش یافته است.
برای بلیت هواپیما تصمیم‌گیری می‌شود
مقصود اسعدی سامانی -دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی- با بیان اینکه شرکت‌ها در شهریورماه از وضعیت اقتصادی خود رضایت نداشتند، اصلی‌ترین علت این اتفاق را نرسیدن ارز نیمایی وعده داده شده از سوی دولت دانست و تاکید کرد: با وجود آنکه در چارچوب اجرایی سیاست‌های جدید ارزی دولت بنا بر آن بود که ایرلاین‌ها از طریق سامانه نیما ارز مورد نیاز خود را تامین کنند، تاکنون و با وجود گذشت چند هفته امکان دسترسی به این ارز برای شرکت‌های هواپیمایی فراهم نشده است.
به گفته وی، به دنبال این اتفاق ایرلاین‌ها مجبور شده‌اند یا بسیاری از هزینه‌های خود را به شکل غیرنقدی و با وعده آینده اجرا کنند یا برای سیاست‌هایی که امکان به تاخیر انداختن آنها وجود نداشته، ارز را به شکل نقدی و از بازار آزاد تامین کنند.
بزرگان دیرتر ارزشان را به نیما می‌آورند!
از طرفی درپی تعلل برخی صادرکنندگان در واریز ارز صادراتی به سامانه نیما و اعلام کوتاهی شرکت‌های بزرگ صادراتی در این زمینه، نایب رئیس کمیسیون مدیریت واردات اتاق بازرگانی ایران اعلام کرد: شرکت‌هایی همچون پتروشیمی‌ها و نفتی‌ها که برندشان برای صادرات مورد تایید است، زودتر می‌توانند ارز حاصل از صادرات خود را دریافت و وارد سامانه نیما کنند اما این شرکت‌ها بعضا دیرتر ارز خود را به سامانه نیما واریز می‌کنند که علتش را فقط خدا می‌داند.
پس از راه‌اندازی سامانه ارزی نیما (نظام یکپارچه مدیریت ارزی) توسط بانک مرکزی، قرار بر این شد که ارز، از سوی صادرکنندگان در این سامانه برای واردکنندگان تامین شود اما به دلیل اینکه بعد از گذشت مدت کوتاهی نرخ ارز در این سامانه با نرخ ارز در بازار آزاد فاصله زیادی گرفت، برخی صادرکنندگان تمایلی به فروش درآمد ارزی خود در این سامانه را نداشتند یا ارز صادراتی‌شان را با تاخیر عرضه می‌کنند که این امر مشکلاتی در بخش تجارت ایجاد کرد و گلایه تند رئیس‌جمهور را به دنبال داشت و روحانی طی سخنرانی در جشنواره شهید رجایی، بخشی از التهابات اقتصادی را داخلی دانست و تاخیر در فروش ارز از سوی شرکت‌های صادراتی را خیانت به کشور خواند و دستور عزل و معرفی این افراد به دادگاه را داد.
نحوه قیمت‌گذاری محصولات پتروشیمی در بورس
امروز وزیر صنعت در نامه‌ای به رئیس سازمان بورس درباره جزئیات عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالا شفاف‌سازی کرد. با توجه به نظر ستاد اقتصادی دولت از این به بعد محدودیت در سقف رقابت محصولات پتروشیمی برداشته می‌شود و قیمت پایه محصولات پتروشیمی در بورس بر اساس «میانگین چهار هفته‌ای» گذاشته می‌شود.
آمریکا دایه مهربان‌تر از مادر بازار جهانی نفت!؟
تحریم‌های آمریکا علیه ایران موج جدیدی را در بازار جهانی نفت راه انداخته است؛ بازاری که از حدود دو سال گذشته با تعهد اعضای اوپک به کاهش میزان تولید بعد از سال‌ها به تعادل رسیده بود؛ آمریکا برای راه‌اندازی این موج اوپک را ابزار خود کرد و برخی اعضای اوپک هم به بازیچه دست آمریکا بودن تن داده‌اند.
تار و پود نفت همواره با زیر و بم سیاست گره خورده است، به طوریکه در هر صحنه سیاسی نفت به عنوان بازیگر اصلی نقش آفرینی می‌کند. این بار هم خروج آمریکا از برجام نفت از این قاعده مستثنی نبود و باز هم سیاست بر نفت سایه انداخت، زیرا ترامپ سناریوی تحریم ایران را بر پایه نفت چیده است و برای تحقق این سناریو از یک سو از مشتریان نفت ایران درخواست کرده تا آبان ماه خرید نفت خود از ایران را به طور کامل متوقف کنند و از سوی دیگر از تولیدکنندگان اوپک خواسته تولید خود را برای جبران کاهش نفت ایران در بازار جهانی افزایش دهند.
آب خزر یک متر پایین رفته است
رئیس سازمان نقشه‌برداری خبر داد که به‌دلیل کاهش بارش‌ها و کاهش ورودی آب از رودخانه‌ها و بخصوص حوزه ولگا سطح آب دریاچه خزر طی دو سال اخیر چهار سانتی‌متر و طی ۱۰ سال اخیر یک متر کاهش یافته و به نظر می‌رسد این روند ادامه‌دار خواهد بود.
او اظهار کرد: طی یک دهه گذشته به اندازه ۳۸۰ کیلومتر مربع معادل ۱۲ دریاچه ارومیه در زمان پرآبی آن از آب دریای خزر کاسته شده و به نظر می‌رسد روند کاهنده آن با توجه به داده‌هایی که بطور ماهیانه از این حوزه دریافت می‌کنیم، ادامه خواهد داشت.
آخرین خبرها از دریاچه ارومیه و زاینده‌رود
از طرفی محمد حاج‌رسولی‌ها -مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران- درباره آخرین وضعیت دریاچه ارومیه و زاینده‌رود گفت: شرایط برای این دو حوزه چندان مناسب نیست، اما تدابیر متعددی برای بهبود وضعیت اندیشیده شده است.
وی با بیان اینکه دریاچه ارومیه شرایطی همچون سال گذشته دارد، عنوان کرد: برای احیای این دریاچه کارگروه احیاء از مدت‌ها قبل ایجاد شده و ۲۶ راهکار را برای رفع چالش‌های مربوط به این حوزه در نظر دارد. در این بین کنترل مصرف و اصلاح الگوی کشت دو طرح زمان‌بر است که نیاز به برنامه‌ریزی طولانی‌مدت دارد و باید به طور ویژه به آن توجه شود.
سختگیری در صدور کارت‌های بازرگانی/ بازبینی کارت‌های قدیم
احمد کیمیایی اسدی- عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران- از افزایش شرایط صدور کارت بازرگانی در راستای افزایش نظارت‌ها خبر داد و اعلام کرد: کارت‌هایی که در گذشته صادر شده‌اند نیز مورد بازبینی قرار گرفته‌اند تا فقط فعالان واقعی دارای سابقه تجارت یا پروانه تولید بتوانند از کارت بازرگانی استفاده کنند و از اجاره کارت‌ها و کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف جلوگیری شود تا حق و حقوق دولت نیز پایمال نشود.
افزایش شرایط از این بابت است که متقاضی کارت بازرگانی حتما باید سابقه تجارت یا تولید داشته باشد. اتاق بازرگانی تهران نیز کارت‌های صادر شده از قبل را هم مجدد تحت بررسی و بازبینی قرار داده تا دقیقا مشخص شود که کدام شرکت‌ها و دارندگان کارت بازرگانی، در زمینه تولید، بازرگانی، معدن یا کشاورزی به صورت واقعی فعال هستند.
فروشگاه‌های زنجیره‌ای جای نمایشگاه‌های پاییزه را گرفت
باوجود اینکه هر ساله با نزدیک شدن فصل پاییز، نمایشگاه پاییزه برای عرضه اقلام مختلف برگزار می‌شد، نمایشگاه پاییزه هر سال در دو هفته آخر شهریور در نقاط مختلف کشور برگزار می‌شود و اقلام متفاوتی با درصد تخفیف بالایی عرضه می‌شوند. با توجه به اینکه آغاز برگزاری این نمایشگاه هم‌زمان با شروع مدارس بوده، اقلامی مانند لوازم تحریر، کیف و کفش در آن عرضه می‌شد. همچنین بسته به محل نمایشگاه، محصولات دیگری مانند پوشاک، منسوجات، برخی خوراکی‌ها و گاهی لوازم خانه از قبیل مبلمان هم در آنجا به فروش می‌رسید. اما امسال به گفته نایب رئیس اتاق اصناف ایران، این نمایشگاه برگزار نخواهد شد، زیرا با توجه به وجود فروشگاه‌های زنجیره‌ای و ارائه تخفیف از سوی آنها به طور مداوم، نیازی به برگزاری نمایشگاه‌های فصلی نداریم.