در حالی که مقام مسئول مرتبط با پتروشیمیها از ارائه توضیحات لازم به معاون اول رئیس جمهور در خصوص انجام تعهدات پتروشیمیها خبر داده، هنوز گزارشی درخصوص سرنوشت دلار‌های صادراتی در زمان سیاست تسویه ارز با نرخ ۴۲۰۰تومان ارائه نشده است.
رویداد۲۴ طی روز‌های گذشته مدیر عامل شرکت ملی پتروشیمی اظهاراتی در خصوص بازگرداندن ارز حاصل از صادرات شرکت‌های پتروشیمی مطرح کرده که در بین آن‌ها نکات مهمی وجود دارد.
نوروززاده با بیان اینکه، سالانه حدود 40 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داریم که از این رقم فقط 12 میلیارد دلار آن متعلق به شرکت‌های پتروشیمی است، گفته بود، بر اساس برآوردی که انجام شده است پیش‌بینی می‌شود تعهد باقی‌مانده پتروشیمیها در ٤٩ هفته سال که از تاریخ 21 فروردین تا پایان سال است، هفته‌ای 300 میلیون دلار باشد که با کسر هزینه‌های آن‌ها به هفته‌ای 200 میلیون دلار می‌رسد، یعنی پتروشیمیها به‌طور متوسط تا پایان سال هر هفته 200 میلیون دلار ارز در سامانه نیما عرضه می‌کنند.
وی با اشاره به تذکر رئیس جمهور در عرضه ارز صادرکنندگان به بازار گفت: بعد از صحبت‌های رئیس جمهور در این مورد جلسه‌ای در دفتر معاون اول ریاست جمهوری تشکیل دادیم و توضیح دادیم که پتروشیمیها به تعهدات خود به‌طور دقیق عمل کردند.
چند نکته مهم در خصوص این اظهارات وجود دارد، اول اینکه صادرات سال گذشته شرکت‌های پتروشیمی 14 میلیارد دلار بوده و نه 12 میلیارد دلار که ایشان اشاره کرده اند. آمار‌های گمرک ایران نشان میدهد، سال گذشته حدود 14.5 میلیارد دلار صادرات پتروشیمی صورت گرفته است.
نکته دوم این است که صادرات میعانات نفتی در کدام قسمت طبقه بندی شده و آیا برای باز گرداندن ارز صادراتی محصولات برگرفته از نفت، معافیت خاصی لحاظ شده که در آمار‌ها به ان اشاره خاصی نمی‌شود؟ گفتنی است بر اساس آمار گمرک سال قبل حدود 7 میلیارد دلار صادرات میعانات گازی انجام شده است. از آنجا که این آمار در غالب صادرات غیر نفتی ارائه شده است پس باید الزام لازم برای برگرداندن ارز حاصل از صادرات میعانات نیز در نظر گرفته شده باشد. همانطور که رئیس جمهور محترم نیز اشاره کرده اند سال 96 حدود 40 میلیارد دلار صادرات غیر نفتی انجام شده است که تا نیمه اول سال باید 20 میلیارد دلار ارز صادراتی به کشور بازمی‌گشت.
همچنین باید به این موضوع توجه شود که در سال جاری قطعا با افزایش صادرات محصولات پتروشیمی مواجه خواهیم بود. کما اینکه آمار‌های گمرک حکایت از افزایش 20 درصدی صادرات محصولات پتروشیمی در 5 ماهه نخست سال جاری دارد و تداوم این روند تا پایان سال به هیچ عنوان بعید نیست.
نکته سوم این است که بحث مهم در خصوص بازگرداندن ارز صادراتی پتروشیمیها، مربوط به دوران ارز 4200 تومانی است. در آن برهه حدود 17 میلیارد دلار صادرات غیر نفتی انجام شده است که برخی آمار‌ها حکایت از بازگشت تنها 3 میلیارد دلار ارز به کشور در سامانه نیما دارد.
در واقع تاکید منتقدان و رئیس جمهور خیلی ناظر به دوران تعمیق بازار ثانویه یعنی از 15 مرداد ماه به بعد نیست. چراکه در یک ماه اخیر (سیاست دوم ارزی) نرخ تسویه از 4200 تومان به 8000 تومان افزایش یافته و بازگرداندن ارز صادراتی در این برهه خیلی کار عجیبی نیست.
نکته مهم این است که به صورت شفاف سرنوشت دلار‌های صادراتی که قرار بود با نرخ 4200 تومان تسویه شود اعلام شود. به بیان ساده‌تر دولت (بانک مرکزی) اعلام کنند در بازه 22 فروردین تا نیمه مرداد ماه چه میزان دلار باید به سامانه نیما تزریق می‌کرده اند و در حال حاضر چه قدر ارز 4200 تومانی به کشور از محل صادرات شرکت‌های پتروشیمی و فولادی بازگشته است؟
در این گزارش باید اعلام شود میزان دقیق صادرات شرکت‌های پتروشیمی و فولادی در زمان اجرای سیاست اول ارزی چه قدر بوده، چه میزان دلار صادراتی پتروشیمیها باید به کشور و سامانه نیما باز می‌گشته و در نهایت اینکه رقم ارز تزریق شده به سامانه نیما با نرخ 4200 تومان چه قدر بوده است؟