رویداد۲۴ دیروز بازار ارز دوباره التهاب و بلاتکلیفی سنگینی را تجربه کرد، قیمت را دلالان تعیین می‌کردند و صرافان هم معامله‌ای انجام نمی‌دادند. تفاوت قیمت خرید و فروش ارز در دستان واسطه‌ها، گاه به ۸۰۰ تومان هم می‌رسید و آنها اگر قرار بود ارزی بفروشند، سخنرانی ترامپ و روحانی را بهانه می‌کردند یا ارز نمی‌فروختند یا با منت زیاد، خریداران را مجبور به پرداخت هزینه‌های بالا بعضا تا ۱۷۵۰۰ تومان برای هر دلار می‌کردند و اگر می‌خواستند از فروشنده ارز بخرند، حتما قیمت‌ها را به شدت می‌شکستند و به بهانه اینکه بازار خرید و فروش نمی‌کند، قیمت پایینی را برای خرید ارز می‌پرداختند.
این داستان تلخ بازار ارزی است که سیاستگذار به نظر می‌رسد خود را از مدیریت آن کنار کشیده و تنها دل به تنظیماتی داده است که به گفته خود در بازار ثانویه و نیما انجام می‌شود. نه صرافی‌ها نقش جدی در بازار ارز دارند و نه بانک مرکزی نقشه و الگویی دقیق برای بازار که بتواند کنترل آن را در دست بگیرد. این در شرایطی است که اگر بانک مرکزی برنامه‌ای هم برای تنظیم بازار ارز در نظر گرفته، هنوز نتوانسته نتایج ملموسی را در بازار ارز بر جای بگذارد.
نکته حائز اهمیت این است که بانک مرکزی معتقد است تنها ۳ درصد از بازار ارز را اسکناس‌ها تامین می‌کنند و کار در دست دلال‌ها است؛ در حالیکه ۹۷ درصد مابقی در بازار ثانویه رد و بدل می‌شود و نرخی به مراتب پایین‌تر از آنچه که در بازار آزاد ارز می‌گذرد، دارد. این در حالی است که همین سه درصد اکنون کل اقتصاد ایران را تحت‌الشعاع خود قرار داده است و بانک مرکزی باید هر چه سریعتر برای آن فکری کند.
دلهره بازار ارز از نتیجه سفر روحانی
از روز گذشته دلهره بازار ارز برای سخنان روسای جمهوری ایران و آمریکا در سازمان ملل، تقریبا معاملات در بازار ارز را قفل کرده و رکوردهای قیمتی بالایی را برای بازار رقم زده بود. این در حالی است که فعالان بازار ارز می‌گویند دیدارهای حاشیه‌ای روحانی در سازمان ملل نیز با سران کشورها بسیار مهم و حائز اهمیت بوده و می‌تواند جهت بازار ارز را تا حدودی تعیین کند، اگرچه همه داستان این نیست و اکنون آشفتگی و بهم ریختگی بازار ارز، محصول عدم سیاستگذاری‌های صحیح در اقتصاد ایران است.
از سوی دیگر، آنچه که صرافی‌ها و معامله‌گران بازار ارز را تا حدود زیادی متحیر و البته نگران کرده است، عدم ورود به موقع بازارساز و بازیگردان اصلی بازار ارز یعنی بانک مرکزی در بازار بوده و این سکوت و انفعال عجیب در بازار ارز، بسیاری را نگران کرده است و البته راه را برای جولان هر چه بیشتر دلال‌ها و نرخ‌گذاری‌های خارج از ضابطه و قاعده باز کرده است.
سیگنال‌های مبهم سیاستگذاران به بازار ارز
یکی از صرافی‌ها می‌گوید: بانک مرکزی هنوز برنامه عملیاتی و مشخصی برای مدیریت بازار ارز تدارک ندیده یا اینکه به مرحله اجرایی نرسانده است. صحبت به میان آوردن از یک بسته سیاستی، تنها می‌تواند هیجان2های را در حد یکی تا دو روز یا حتی چند ساعت کنترل کند؛ اما هر زمانی که بازار این سیگنال را دریافت کند که سیاست مشخصی برای بازار ارز وجود ندارد، به طور قطع بازار روی آرامش نخواهد دید.
او می‌افزاید: ماجرا از این قرار است که اکنون بانک مرکزی نقش موثری در بازار ندارد و حتی بازیگران او هم خیلی نتوانسته‌اند بازار را هدایت کنند. این در حالی است که قیمت ارز اکنون تنها در دست دلالانی تعیین می‌شود که واقعا پشتوانه ارزی خاصی ندارند و تنها با روانکاوی و روان درمانی بازار را به سمت نرخ‌های بالا می‌برند.
یکی دیگر از صرافان نیز اعلام می‌کند که اکنون مردم در حد نیازهای خرد و برای حفظ سرمایه خود، وارد بازار شده و با نرخ‌های بسیار بالا، حتی ۵۰ دلار و ۱۰۰ دلار می‌خرند؛ در حالیکه این تنها بازی دلالان است که بازار را اغوا کنند که افزایش نرخ ادامه دارد.
وی افزود: البته اگر باز هم سیاستگذار پولی و ارزی کشور سیاست مشخصی را اعلام ننماید، به طور قطع، بازار به سمت نرخ‌هایی پیش خواهد رفت که شاید از تصور کنونی ما هم خارج است؛ در حالیکه به راحتی می‌توان با مکانیزم‌هایی که در سالهای قبل امتحان شده و البته در نظر گرفتن نقش پررنگ برای صرافی ها، بازار را هدایت و کنترل کرد.
پیش به سوی دلار ۲۰ هزار تومانی!
نرخ ارز در روند افزایشی خود به سرعت در حال تاختن است و به نوعی در عرض یک روز با تغییر کانال قیمت خود این مسیر را ادامه می‌دهد، به طوری که نرخ هر دلار امریکا در عرض یک روز از کانال ۱۶ هزار تومان وارد کانال ۱۷ هزار تومان شد و هم اکنون نیز در بازار دلالان با فاصله گرفتن از نرخ درج شده در تابلوی صرافان به سمت ۱۸ هزار تومان در حال حرکت است.
منشاء و دلیل این افزایش نرخ ارز هرچه باشد، تاثیر بالایی در شکل‌دهی انتظارات تومی آحاد جامعه دارد و از سویی سیاست‌گذاری را بسیار مشکل می‌کند.
برای نمونه با فاصله گرفتن نرخ ارز بویژه دلار و یورو در بازار آزاد و بازار ثانویه ترغیب صادرکنندگان عمده و دارندگان ارز به تزریق در سامانه نیما کاهش می‌یابد و این مساله می‌تواند منجر به نابودی بازار ثانویه شود.
همچنین افزایش نرخ‌ها موجب تشویق دارندگان ارز خانگی به فروش آن در بازار آزاد شده موضوعی که به روشنی قابل مشاهده است به طوری که خریدوفروش ارز در بازار نسبت به روز‌های دیگر افزایش یافته بود.
براساس مشاهدات نرخ هر دلار امریکا با عبور از مرز ۱۷ هزار تومان در بازار دلالان رتا سقف ۱۷ هزار و پانصد تومان نیز معامله می‌شود.
همچنین نرخ هر یورو در این بازار در محدوده ۲۰ هزار تومان تا ۲۰ هزار و پانصد تومان خریدوفروش می‌شود.در پی افزایش قیمت‌ها در بازار طلا نیر امروز هم رکوردهای جدیدی در این بازار به ثبت رسید.
صرافی‌های خیابان فردوسی امروز قیمت فروش سکه بهار آزادی طرح جدید را بیش از ۵ میلیون تومان اعلام کردند و به مشتریان خود تا ظهر امروز این قطعه سکه را با قیمت ۵ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان می‌فروختند.