۲ میلیارد دلار از دارییهای ایران در آمریکا بلوکه شده است، آن هم به واسطه سیاستهای غلط و نگاه غیر کارشناسی دولتهای نهم و دهم. حالا این موضوع مطرح میشود که چرا دولتی که مدام صحبت از مبارزه با امپریالیسم میکرد و نگاه غرب ستیز داشت، در یکی از بانکهای آمریکایی سرمایه گذاری میکند؟ و همچنین این موضوع مطرح میشود که علاوه بر محکوم کردن آمریکاییها در دادگاه برای بلوکه کردن ۲ میلیارد دلار، آیا باید سراغ عوامل داخلی و افرادی که در این امر دخیل بودهاند نیز رفت یا خیر. جواد هروی نماینده مجلس نهم و منتخب مجلس دهم در گفتوگو با
پرونده فساد هفت هزار میلیارد تومانی را به یک جنایت اقتصادی تشبیه میکند. هروی در صحبتهایش میگوید اگر این اتفاق عامدانه باشد، باید افراد به صلابه کشیده شوند و در قبال تخلفی که انجام دادهاند، پاسخگو باشند. مسئولین گذشته در زمان این اتفاق باید پاسخگو باشند و در صورتی که نتوانند پاسخگو باشند باید به اشد مجازات محکوم شوند.
*با توجه به اخباری که طی روزهای گذشته راجع به پرونده بلوکه شدن دو میلیارد دلار از دارییهای ایران در آمریکا منتشر شده است و اظهارنظرهای مسئولین، تحلیل شما از چنین اتفاقی چیست؟
به نظرم طبق صحبتهای مسئولین این پرونده از سه حالت خارج نیست. یا بیاحتیاطی بوده است، یا اقدام شخصی بوده و یا عملیاتی غیرکارشناسی بوده است. همانطور که شما اشاره کردید طی روزهای گذشته اخبار متفاوتی در این باره منتشر شده است. چه از جانب آقای ظریف که این موضوع را به آقای کری گوشزد کردند و گفتند که کمیتهای برای پیگیری این قضیه تشکیل میشود یا آقای عراقچی که فرمودند این موضوع یک بیاحتیاطی بوده است. اما مسئله مهم این است که چرا نظارت کافی در کشور در آن زمان نبوده که چنین اتفاقی رخ ندهد؟ من معتقدم اگر بخواهیم اصل قضیه را بشکافیم یا این پول از منظر یک اقدام شخصی انجام شده مثل امثال بابک زنجانیها که شخصی این پول را در بانکهای خارجی گذاشته است که طبیعتا باید قوه قضاییه کشور این شخص را که حتی اگر پول خودش هم میخواهد باشد که نمیتواند باشد ماخذه کند یا این یک اقدام دولتی بوده است است که اگر چنین باشد همانطور که گفتم این عمل جنایت اقتصادی است.
*با وجود اینکه آقای آملی لاریجانی گفتهاند میخواهیم برای استرداد این اموال تلاش کنیم، فکر میکنید چنین اتفاقی صورت بگیرد؟
ما امیدوارم وعده ایشان عملی شود و سخن ایشان شعار نباشد.
*از زمان انتشار این خبر، عدهای در کشور به گونهای صحبت میکنند که مقصر اصلی دولت آمریکا است. اما آیا فقط دولت آمریکا در این عمل نقش داشته است و دولت ایران هیچ نقشی در چنین اتفاقی نداشته است؟
ما اعتقاد به این داریم که این موضوع یک راهزنی اقتصادی است که دولت امریکا آن را انجام داده است اما اگر دولت امریکا راهزنی انجام داده است، ما چرا کاروانیان سادهای بودیم که این پول را در اختیار راهزانان قرار دادهایم. برای همین این بیاحتیاطی باید در داخل کشور به طور شفاف مورد بررسی قرار بگیرد. ما انتظار داشتیم با توجه به فرامایش مقام رهبری که باید جلوی فساد اقتصادی گرفته شود دیگر چنین اتفاقاتی در کشور رخ ندهد، اما همچنان ما شاهد هستیم که یک پرونده هفت هزار میلیاردی دیگر میآید روی میز قرار میگیرد.
*به عنوان یک نماینده مجلس آیا در مجلس کاری برای این پرونده انجام میدهید و همانطور که الان اینجا در حال صحبت هستید، این موضوع را به طور جدی پیگری میکنید؟
بله. واقعا من به عنوان یک نماینده مجلس این موضوع را در صحن علنی مطرح خواهم کرد. بر سر این مسئله باید صحبت شود و مسئولین باید بیایند توضیح دهند که چرا چنین اتفاقی در کشور افتاده است. باید به این موضوع پاسخ داده شود که چه عواملی موجب شده که هفت هزار میلیارد تومان برود در بانکهای خارجی؟ کسانی که دست اندرکار این مفسده و فساد اقتصادی بزرگ بودهاند باید بیایند بگویند پرداخت پول به بانکهای امریکایی در چه زمانی، توسط چه افرادی و چه بخشهایی از دولت صورت گرفته است.
*آقای هروی، وقتی چنین پروندههایی مطرح میشود مسئولین صحبت از تشکیل محکمه میکنند و میگویند که به طور جدی با این قضیه برخورد میشود اما بازهم هر چند وقت یک بار چنین فسادهایی در کشور رخ میدهد. مردم به نظر شما به این پروندهها چه واکنشی نشان میدهند؟
همانطور که شما گفتید، درست است که ما میخواهیم محاکمی تشکیل دهیم و از نظر حقوقی و بین المللی با این موضوع برخورد کنیم اما این یک طرف قضیه است و طرف دیگر رویهای است که باید جلوی اینگونه مفسدههای اقتصادی را در کشور بگیریم. اگر قرار باشد هر چند وقت یک بار پولهای این مملکت که برای مردم بیچاره و برهنه پا است، به این راحتی از بین برود و در واقع گوشت را در معرض گرگ قرار دهیم این بیاحتیاطی نیست و در واقع خیانت است. به همین خاطر این سوال مطرح است که این اموال ایران در بانکهای امریکایی چه میکرده است؟ چطور تا الان خبری از این پولها نبوده است؟ چرا دستگاههای نظارتی ما در قبال این قضیه واکنشی نشان ندادهاند.
* موضوع دیگری که مطرح است، بر میگردد به اینکه گویا مقامات ایران از وجود چنین پولی در کشور آمریکا بیاطلاع بودهاند. آیا چنین چیزی درست است و اگر چنین بوده ضعف در کجا بوده است؟
متاسفانه پاسخ شما مثبت است. یعنی ما تا این زمان که امریکا دست روی این پول نگذاشته است، خبر نداشتیم که چنین پولی در خارج از کشور داریم. این نشان دهنده این است که سیستم بانکی ما ضعیف عمل کرده یا اینکه چنین اتفاقی عامدانه بوده است. که اگر این اتفاق عامدانه باشد، باید افراد به صلابه کشیده شوند و در قبال تخلفی که انجام دادهاند، پاسخگو باشند. مسئولین گذشته در زمان این اتفاق باید پاسخگو باشند و در صورتی که نتوانند پاسخگو باشند باید به اشد مجازات محکوم شوند. این در واقع به نظرم یک فاجعه اقتصادی و فساد آمیز است و باید روی این موضوع دستگاه قضایی یک کمیته تحقیق به سرعت تشکیل دهد و به جز اینکه در محافل بین الملل این موضوع را پیگیری میکنیم باید در داخل کشور هم این موضوع را پیگیری کنیم. کشور جمهوری اسلامی ایران اینگونه نیست که بخواهد انقدر رها شده باشد و فسادهای اقتصادی چندهزار میلیادری در آن به وجود بیاد. عوامل اصلی چنین اتفاقی باید شناسایی شوند و در نطفه چنین فسادهایی خفه شوند. به نظرم پرونده هفت هزار میلیارد تومانی که امروز مطرح شده است و قرار است به عنوان غرامت به تنفگداران بیروت پرداخت شود، جای اما و اگر بسیار دارد و باید دستگاههای نظارتی به آن ورود جدی پیدا کنند و به مردم پاسخگو باشند. اگر قرار باشد که ما هر روز شاهد یک فساد اقتصادی به این شکل باشیم من تصور میکنم مردم ایمان و اعتقادشان به نظام کمرنگ میشود. مردمی که گاهی نان شب ندارند، مردمی که با تورم شدید بازار گرفتار شدهاند و معیشت خودشان را در معرض هر نسیمی میبیند و در معادلات اخلاقی تاثیرجدی بگذارد، چطور میتوانند در قبال این قضایا سکوت کنند. بنابراین در زمانهای که مردم ما دچار گرفتاریهای شدید اقتصادی هستند، بروز چنین مفاسدی و انتشار چنین اخباری جز دلسردی و بیاعتمادی به نظام و دولت و سیستم بانکی رهاورد دیگری ندارد و لذا باید دولت، سیستم بانکی و قوه قضاییه با تعامل و تمام قوا در این قضیه ورود پیدا کنند و هم فضای رسانهای جامعه برای مردم این قضیه را روشن کند و عوامل دست اندرکار روشن شوند و هر کسی در هر لباس و جایگاهی هست پاسخگو باشد و در واقع این را از بحث حقوقی در مجاری قانونی خودش دنبال کنیم.
*یک احتمال دیگر این است که این اقدام مشکوک است. فکر میکنید احتمال سوم به واقعیت نزدیک باشد؟
من تصور میکنم از یک اقدام مشکوک هم آن سوتر است. اقدام مشکوک وقتی است که شما شک دارید که چنین اتفاقی افتده است یا نه اما وقتی ما در مقابل یک کار انجام شده قرار گرفتهایم دیگر کار از شک و از شبهه خارج شده است. کاملا روشن است. امروز دولت امریکا میآید دو میلیارد دلار از دارییهای ایران را بر میدارد و میدهد به غرامات یک عده خاص. چطور دولت امریکا چنین اطلاعی از پولهای ما دارد اما دولت ایران چنین اطلاعی از پولهای خودش ندارد. خوب اینجای تعجب دارد و بنابراین من تصور میکنم از اقدام مشکوک هم مشکوکتر است. چرا که این پرونده یک پرونده فساد است که باید به طور جدی پیگیری شود.
*عدهای معتقدند که خرید اوراق در دولت اصلاحات انجام گرفته است و در مقابل نیز عدهای میگویند در اوایل دولت محمود احمدینژاد چنین اتفاقی افتاده است. به نظر شما کدام یک از دولتها چنین کاری انجام دادهاند؟
به نظرم این موضوع تقصیر هر گروه و دولتی است باید مورد ماخذه قرار بگیرد. این فساد اقتصادی عظیمتر از آن است که بخواهیم به سادگی از کنارش بگذریم. و نباید اینگونه باشد که به خاطر یک دولت و شخص خاص بخواهیم با غمضه و شک از کنارش بگذاریم.
*شما به گونهای صحبت میکنید که گویا این اقدام را حساب شده میدانید اما به طور صریح گویا نمیخواهید این موضوع را بگویید.
من این اقدام را حساب شده و برنامه ریزی شده میدانم. این نامبالاتی دست اندرکاران را نشان میدهد که چگونه میآیند گوشت لخم را خیلی ساده در معرض دید گربه قرار میدهند. سوال من این است که در دیزی چرا باز است؟ اینجا که امریکا میآید بر میدارد بیحیایی دولت امریکا را نشان میدهد اما آیا ما نباید در دیزی را محکم نگه داریم. آن افرادی که بنیاد چنین حرکتهایی را در کشور استوار کردند، خداوند نبخشد که هم را مردم را به نظام بدبین کردند و هم روال اداری کشور را دچار مشکل کردند هم جز اینکه ضربه به پیکر اقتصادی کشور بزنند، هیچ نتیجه کار دیگری نکردند.
*در صحبتهایتان به سیستم بانکی اشاره کردید. انحلال سازمان مدیریت و برنامهریزی و بههمریختن نظام کنترل و نظارت از سوی دولتهای نهم و دهم چه میزان در شکل گیری این اتفاقات و فسادها نقش داشته است؟
مطمئنا و بدون شک یکی از عوامل اساسی نابسامانی اقتصادی در سالهای گذشته بحث انحلال سازمان مدیریت و برنامه ریزی بوده است. اما اینکه این قضیه را باید تا چه سالهایی باید جواب دهیم برای من هم تعجب آور است و گویا این قصه سر دراز دارد. متاسفانه حرکتهای حساب نشده و حرکتهای خام و غیر کارشناسی موجب شده است که ما هر روز شاهد برملا شدن یک پرونده اقتصادی باشیم و این موضوع درشان نظام ما نیست. این درشان کشور جمهوری اسلامی ایران نیست اما به ما نشان میدهد که ما در بحث نظارتی ضعیف عمل کردهایم. و بسیاری از افراد سودجو به خصوص در بحث برنامه ریزی دولت و امور مالی دولت یا در بحث نظارت بر سیستم بانکی حداکثر سواستفاده را کردهاند. افرادی مثل خاوری و زنجانی گناهکار نیستند، بلکه گناهکار اصلی آن سیستم ضعیفی است که چنین نظارت ضعیف و دونی دارد که رهاوردش فسادهای میلیاردی است و این فشار اقتصادی را بر دوش مردمی میگذارد که متاسفانه از اینگونه ارتباطات و رانتهای اقتصادی بیخبر هستند.
*مگر به این شکل نیست که هرگاه قرار باشد معاملهای ارزی با کشوری دیگر صورت بگیرد و پول یا سرمایهای از کشور، در کشوری دیگر نگهداری شود، باید کلیت موضوع در مجلس مطرح و تصویب شود، پس چطور احمدینژاد توانسته است چنین کاری کند؟
در مبادلات اقتصادی بین المللی فقط دولتها نیستند که زمینه مبادله یا معامله و سپرده پول را انجام میدهند بلکه در خیلی از مواقع بخشهای خصوصی وارد میشوند و در خیلی از موارد این بانکها هستند که به معاملات ورود پیدا میکنند. بخش خصوصی هم هست. اما ما مطمئن هستیم که بخش خصوصی توانایی این را ندارد که بتواند در بحث چند هزار میلیارد ورود پیدا کند. اینها این شائبه را به وجود میآورد که نکند دستهای پنهان دولتی پشت این ماجرا باشند. به همین دلیل من انتظار دارم که دستگاه قضا به این ماجرا بدون هیچ مساحمهای ورود پیدا کند. و آن را برای مردم شفاف سازی کند که آیا این موضوع یک اقدام شخصی بوده؟ یک حرکت دولتی بوده؟ از جانب بخش خصوصی بوده؟ آیا نظام بانکی بوده؟ اینها باید پاسخ داده شود. اصل قضیه هنوز برای ما هم روشن نیست. ولی انچه که مسلم است این است که این فساد کوچک نیست و باید دستگاه قضا به سرعت و صلابت به آن ورود پیدا کند و با هیچ شخصیت و جناحی تعارف نداشته باشد.
*یکی از نمایندههای مجلس (عوض حیدرپور) گفته است که دولت باید در کنار روشنگری دادخواست و کیفرخواستی علیه مسئولان دولت قبل و مقصر در این قضیه تهیه کند تا این موضوع از طریق کانال قضایی پیگیری شود. به نظرتان دولت یازدهم دست به چنین کاری میزند؟
بالاخره ببینید امروز دولت یازدهم باید پاسخگوی قضیه باشد و همینطور که محمد جواد ظریف گفته است، یک کمیته تشکیل شده و اینها ورود پیدا میکنند. ظریف در امریکا هم گفته و دولت در این قضیه به صرف اینکه این قضیه برای دولت دهم است و در انجا رخ داده است، نمیتواند خودش را کنار بکشد. بالاخره یک دولتی در ایران و سیستمی این کار را انجام داده است و این باید روشن شود و اشد مجازات برای عاملین آن در نظر گرفته شود.
*بلوکه شدن دو میلیارد از دارییهای ایران در آمریکا را به چه چیزی تشبیه میکنید؟
ببینید، من به این پرونده میگویم پرونده فساد هفت هزار میلیارد تومانی و آن را به یک جنایت اقتصادی تشبیه میکنم.
*فکر میکنید اقدامی از سوی مجلس صورت میگیرد؟
آن چیزی که امروز رهبری میخواهد، ان چیزی که امروز رئیس جمهور میخواهد، آن چیزی که مجلس نهم و دهم میخواد این است که در قبال مفاسد اقتصادی مصاحمه نکنیم. اگر تعللی در برخورد با سواستفادههای مالی چه در بحث داخل و خارج شود آن هم در حد میلیاردها این چجیزی نیست که بتوانیم ازش بگذریم. دولت باید پاسخگو شود و جلوی این حکم را باید بگیرد. به نظرم دولت باید در دو قضیه ورود پیدا کند: دولت باید این قضیه را از جهت محکام بین المللی پیگیری کند و جلوی این حکم را بگیرد و تا دیر نشده است به سرعت مانع از برداشته شدن این پول توسط آمریکا شود و از طرف دیگر محاکم حقوقی ما وارد شوند در قبال احکام حقوقی لازم را صادر کنند و مسئله و نحوه و علت این عوامل برای ملت روشن شود. یک بحث داخلی و خارجی دارد. تصور میکنم دولت باید در زمینه سیاست خارجی عمل کند و دستگاه قضا در بحث داخلی وورد پیدا کند.