رویداد۲۴ رویدادهای نجومی همواره یکی از رویدادهایی هستند که مخاطبان زیادی دارد و علاقمندان به صورت آماتور و حرفهای این موضوع را پیگیری میکنند. تمامی این رخدادهای نجومی الزاما نیاز به تلسکوپ و تجهیزات نداشته و برخی از آنها با چشم غیر مسلح قابل مشاهده هستند.
در تقویم رویدادهای نجومی آبان ماه ۹۷ شاهد به مقابله رسیدن اورانوس، ماه بدر، مقارنه ماه و ستاره دبران، مقارنه مشتری و عطارد، همنشینی ماه و خوشه کندوی عسل M. ۴۴، بارش شهابی ثوری، بارش اسدی و همنشینیهای مختلف سیارهها و ستارهها خواهیم بود.
علی آزادگان، کارشناس نجوم در ادامه به رویدادهای نجومی آبان ماه ۹۷ اشاره و در خصوص هریک از وقایع به خبرنگار مهر توضیحاتی داد.
۲ آبان اورانوس در مقابلهساعت ۳:۵۱ صبح چهارشنبه دوم آبان ماه سیاره اورانوس به مقابله می رسد. در مقابله معمولا بهترین فرصت برای رصد این جسم فراهم میشود، زیرا هم درخشندگی آن به بیشترین مقدار در طول سال خواهد رسید (چون به زمین نزدیکتر است) و هم در نیمه شب به بیشترین ارتفاع در آسمان می رسد.
اورانوس در این روز و چند روز قبل و بعد در صورت فلکی «حمل» از قدر ۵.۷ خواهد درخشید که در محدوده توان دید چشم غیر مسلح در آسمانی تاریک است. اما اگر دوربین دوچشمی یا تلسکوپی هم داشته باشید دیدن آن راحتتر خواهد بود. در این وضعیت اورانوس در فاصله ۱۸.۹ واحد نجومی یا ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون کیلومتری خورشید قرار دارد.
مقابله یعنی سیاره یا جسم دیگر خارجی (بیرون مدار زمین به دور خورشید) درست در نقطه مقابل خورشید در آسمان قرار می گیرد.
دوم آبان ماه بدردر ساعت ۲۰:۱۶ عصر چهارشنبه دوم آبان، ماه در حالت بدر خواهد بود. فاصله ماه از زمین ۳۸۳ هزار کیلومتر خواهد بود و در صورت فلکی حوت قرار دارد.
۴ آبان زهره در مقارنه داخلیمقارنه داخلی سیارات داخلی منظومه شمسی (عطارد و زهره) یعنی در مدار خود به جایی می رسند که مابین زمین و خورشید قرار میگیرند. البته در این وضعیت از دید ناظر زمینی آنها در درخشش نور خورشید ناپیدا هستند و قابل رصد نیستند. زهره در ساعت ۵:۳۹ عصر در مقارنه داخلی قرار می گیرد. در این حالت فقط ۶ درجه با خورشید فاصله دارد. فاصله زهره از زمین در این حالت بسیار کم و برابر ۰.۲۷ واحد نجومی یا ۴۰ میلیون کیلومتر است.
۵ آبان مقارنه ماه و ستاره دبراناین مقارنه با جدایی ۰.۷ درجه ساعت ۴ عصر شنبه رخ می دهد که، چون هیچکدام هنوز طلوع نکرده اند قابل رویت نیست برای دیدن آنها باید تا حدود ساعت ۸ شب منتظر ماند و با جدایی ۳.۳ درجه آنها را دید.
۸ آبان مقارنه مشتری و عطاردصبح سه شنبه مشتری و عطارد به فاصله ۳.۳ درجه می رسند. تا شب احتمال دیدن این دو سیاره در مقارنه بسیار کم خواهد بود، زیرا در هنگام غروب خورشید فقط ۸ درجه بالاتر از افق هستند و چشمانی تیز بین و افقی گشوده و عاری برای دیدن آنها مورد نیاز است. هر دو سیاره در صورت فلکی میزان قرار دارند.
۹ آبان همنشینی ماه و خوشه کندوی عسل M. ۴۴عصر چهارشنبه ماه و خوشه M. ۴۴ به فاصله یک درجهای میرسند، اما در این زمان هیچ کدام هنوز طلوع نکرده اند و برای دیدن مقارنه باید تا حدود نیمه شب صبر کرد و آنها را با جدایی ۴ درجه رصد کرد.
۹ آبان تربیع آخر ماهساعت ۸ شب چهارشنبه ماه به تربیع آخر می رسد. ماه در فاصله ۳۷۰ هزار کیلومتری در صورت فلکی سرطان قرار دارد و حدود نیمه شب طلوع می کند.
۹ آبان ماه در حضیضحضیض ماه زمانی است که ماه در مداری بیضی شکل خود به نزدیکترین فاصله از زمین می رسد. فاصله ماه از زمین بین ۳۶۳ تا ۴۰۵ هزار کیلومتر تغییر می کند. همین موضوع باعث می شود که اندازه ظاهری ماه حدود ۱۰ درصد تغییر کند. در حضیض ۹ آبان ماه در فاصله ۳۷۰ هزار کیلومتری خواهد بود و قطر ظاهری آن ۳۲.۲۶ ثانیه کمانی خواهد بود. اندازه قطر ظاهری متوسط ماه ۳۱.۰۷ ثانیه کمانی است.
۱۵ آبان حداکثر کشیدگی شرقی عطاردزمانی که زاویه جدایی خورشید با یکی از سیارهای داخلی منظومه شمسی به بیشترین مقدار خود می رسد شاهد حداکثر کشیدگی هستیم. اگر در این حالت سیاره در شرق خورشید باشد حداکثر کشیدگی شرقی نامیده می شود. حداکثر کشیدگی عطارد بسته به وضعیت مداری زمین و عطارد بین ۱۸ و ۲۸ درجه می تواند باشد. در حداکثر کشیدگی ۱۵ آبان جدایی خورشید و عطارد ۲۳ درجه است. در لحظه غروب خورشید ارتفاع عطارد ۱۰ درجه است و فرصت کمی برای دیدن آن وجود دارد.
۱۶ آبان ماه نوساعت ۷:۳۴ عصر چهارشنبه ماه نو یا محاق است. رصدگران هلال عصر روز بعد فرصت دارند تا برای دیدن هلال ماه نو اقدام کنند که نوید آغاز ماه ربیع الاول را خواهد داد.
۱۷ آبان مقارنه ماه و مشتریهلال بسیار باریک ماه در فاصله ۴ درجه ای سیاره مشتری قرار دارد و کمی بالاتر از این دو عطارد قرار دارد. ماه و مشتری در صورت فلکی میزان قرار دارند و عطارد در مرز عقرب و مارافسای قرار دارد.
۱۹ آبان ماه در حضیض خورشیدیحضیض خورشیدی ماه زمانی است که ماه در مدار ماهیانه خود به دور خورشید به کمترین فاصله از خورشید میرسد. در این روز ماه در فاصله ۰.۹۸۷۷ واحد نجومی از خورشید و فاصله ۳۹۳ هزار کیلومتری زمین قرار دارد.
۲۰ آبان مقارنه ماه و زحلاین مقارنه بسیار نزدیک و دیدنی است. این دو را از لحظه غروب خورشید می توان در کنار هم دید که در ساعت ۷:۱۰ عصر یکشنبه ماه به فاصله یک درجهای سیاره زحل می رسد. تا ساعت ۸:۲۰ که غروب کنند همچنان فرصت برای دیدن آنها مهیاست. زحل در فاصله ۱۰.۷ واحد نجومی قرار دارد و ماه در فاصله ۳۹۷ هزار کیلومتر.
۲۱ آبان بارش شهابی ثوریدوشنبه بارش شهابی ثوری به اوج می رسد. البته شهابهای مربوط به این بارش را میتوان از ۲۸ مهر ۹ آذر در آسمان مشاهده کرد. بارشهای شهابی زمانی اتفاق می افتند که زمین از میان توده ذرات باقیمانده از دنباله دارها یا سیارکها عبور کند. دنباله دار "انکه" و سیارک ۲۰۰۴ TG ۱۰ عامل بارش شهابی ثوری هستند. آهنگ ساعتی سرسویی این بارش ۱۰ شهاب است که البته در بهترین شرایط است و معمولا تعداد شهابهایی که دیده می شود کمتر از این است.
کانون این بارش در صورت فلکی ثور قرار دارد و بهترین قسمت آسمان برای دیدن شهابها فاصله ۳۰ تا ۴۰ درجه ای از کانون است. بهترین زمان برای رصد هم پس از نیمه شب از مکانی تاریک و دور از آلودگی نوری است.
۲۳ آبان ماه در اوجماه در مدار خود به دور زمین به بیشترین فاصله از زمین می رسد. در این زمان فاصله ماه و زمین ۴۰۴ هزار کیلومتر و قطر ظاهری ماه ۲۹.۵۴ ثانیه کمانی است.
۲۴ آبان تربیع اول ماهساعت ۱۷:۳۶ پنجشنبه ماه به تربیع اول می رسد.
۲۵ آبان همنشینی ماه و مریخساعت ۴:۴۰ صبح جمعه ماه و مریخ به فاصله ۰.۵ درجهای می رسند. اما این مقارنه بسیار نزدیک برای ما قابل مشاهده نخواهد بود و می توان شب قبل یا بعد از مقارنه ماه و مریخ را با فاصله حدود ۴ درجه در کنار یکدیگر مشاهده کرد.
۲۶ آبان اوج بارش اسدیاین بار در این شب و شب بعد به اوج می رسد. بارشهای شهابی زمانی اتفاق می افتند که زمین از میان توده ذرات باقیمانده از دنباله دارها یا سیارکها عبور کند. منشا بارش اسدی دنباله دار «تمپل تاتل» است و آهنگ ساعتی سرسویی آن حدود ۲۰ شهاب در ساعت است.
کانون این بارش در صورت فلکی اسد قرار دارد و بهترین قسمت آسمان برای دیدن شهابها فاصله ۳۰ تا ۴۰ درجه ای از کانون است. بهترین زمان برای رصد هم پس از نیمه شب از مکانی تاریک و دور از آلودگی نوری است.
۳۰ آبان اوج خورشیدی ماهاوج خورشیدی ماه زمانی است که ماه در مدار ماهیانه خود به دور خورشید به بیشترین فاصله از خورشید می رسد. در این روز ماه در فاصله ۰.۹۹۰۲ واحد نجومی از خورشید و فاصله ۳۸۱ هزار کیلومتری زمین قرار دارد.