رویداد۲۴ زینب غبیشاوی: سخنرانی اردوغان درباره قتل جمال خاشقجی انجام شد اما محتوای آن چیزی نبود که افکار عمومی منتظر آن بود؛ کارشناسان پیش بینی کرده بودند که اردوغان همه چیز را نگوید. این در حالی بود که پیش از سخنرانی اردوغان مدعی بود که در سخنرانی‌اش از حقیقت کامل قتل خاشقجی رونمایی می‌کند، اما در سخنانش به جزئیات ماجرا اشاره‌ای نکرد. آنها گفته بودند هدف اردوغان وارد کردن بیشترین ضرر به بن سلمان است، تا آنجا که یا از منصبش برکنار شود یا سیطره او بر سیاست خارجی عربستان، به حداقل برسد.
یک روزنامه عربی درباره سخنرانی روز گذشته اردوغان اینگونه تحلیل کرده بود که لیست سوالاتی که اردوغان در صحبت‌هایش در مورد مکان وجود جسد جمال خاشقجی و هویت افرادی که در این جنایت نقش داشته‌اند، مطرح کرد؛ برای تاثیرگذاری برنامه‌ریزی نشده بود. بلکه سوالات مذکور، همان نکاتی را در برداشت که رئیس جمهور ترکیه انتظار داشت ملک سلمان از، ولیعهد سعودی، پسر خود، بپرسد.
شاید هدف اردوغان آن است که پادشاه سعودی را در این مورد قانع کند که تنها راه نجات ابروی عربستان، برکناری، ولیعهد یا حداقل محدود کردن اختیارات اوست. در نهایت، به احتمال زیاد، اردوغان و مدارکی که پلیس ترکیه در دست دارد، سرنوشت بن سلمان را مشخص خواهد کرد و سخنرانی روز اردوغان، تنها شراره نخستین این آتش را روشن کرد.
حمیدرضا آصفی سخنگوی پیشین وزارت خارجه و کارشناس مسائل بین الملل در گفت و گو با رویداد۲۴ رفتار ترکیه در قبال قتل جمال خاشقجی را ارزیابی کرده است. او می‌گوید ابتدا باید تاکید کنم که اقدام عربستان اقدام عجیب و کم نظیری بود که یک شهروند را به داخل کنسولگری بیاورند و به شکل فجیعی او را به قتل برسانند اما درباره رفتار برخورد معقتدم رفتار ترکیه حساب شده بود و مشخص بود که شرایط را مدیریت کردند. طبیعی است ترک‌ها هم موضوع روابطشان با عربستان و هم روابطشان با آمریکا و هم علاقه‌ای که به جمال خاشقچی به عنوان یک اخوانی داشتند را در نظر داشتند.
آصفی با بیان اینکه ترک‌ها بسیار عمل شده حساب کردند، تصریح کرد: رفتار هوشمندانه ترکیه به نحوی بود که یک باره همه اطلاعات خود را رو نکنند تا فرصت را برای هر نوع بازی و مانوری برای خودشان فراهم کنند زیرا اگر همه اطلاعات را از همان روز اول اعلام می‌کردند، دیگر بازی به نوعی تمام می‌شد. طبیعی است که ترک‌ها علاقمند بودند که بازی ادامه پیدا کند.
سخنگوی پیشین وزارت خارجه ایران با اشاره به اینکه ترک‌ها علاقمند هستند ضمن تاکید روی اصولشان تمام منافع مورد نیاز خود را هم تامین کنند، خاطرنشان کرد: ترکیه می‌تواند منافع متعددی در این زمینه داشته باشد، از منافع بین المللی، منافع امنیتی، تا منافع سیاسی و اقتصادی.
او گفته است: ترکیه هم به فکر روابطش با عربستان و آمریکا بود هم به فکر منافع خودش در منطقه. همه این مسائل باعث شد ترکیه بسیار حساب شده و به نوعی قطره‌چکانی اطلاعات مربوط به قتل جمال خاشقچی را اعلام کند و معتقدم که همین مشی را ادامه می‌دهند تا بتوانند بازی را در دست داشته باشند و به هر شکلی که می‌خواهند بازی را ادامه دهند. این رفتار هیچ تبعات منفی برای ترک‌ها ندارد و در این رهگذر می‌توانند به وجه مثبت این مسئله نگاه کنند.
آماندا سلوت مسئول سابق وزارت خارجه آمریکا در اندیشکده بروکینگز واشنگتن درباره رفتار ترکیه و نوع فشاری که بر عربستان می‌آورد، گفته است: «هدف نهایی اردوغان، وارد آوردن بیشترین ضرر ممکن به بن سلمان است، تا آنجا که یا به کلی از منصبش برکنار شود یا اینکه سیطره وی بر سیاست خارجی عربستان، به حداقل برسد. با توجه به اینکه دایره اختیارات ترکیه به تنهایی برای رسیدن به این مهم کافی نیست، آنکارا امیدوار است که رئیس جمهور آمریکا یا پادشاه عربستان، در این باره اقدامی کنند.»