رویداد۲۴ بررسی کرد؛
گذشته از هزینههای زیادی که برای راهاندازی کارتهای سوخت شد، به نظر میرسد این بار نیز مهار مصرف انرژی از دست دولت خارج شده و دولت قصد دارد با بزرگنمایی قاچاق، مجوز افزایش قیمت سوخت بگیرد تا ماجرای بودجه ۹۷ و اعتراض مردم به گرانی بنزین مجددا تکرار نشود.
رویداد۲۴ المیرا بابایی: آنگونه که مقامهای دولت گفتهاند میزان قاچاق سوخت (اعم از بنزین و گازوئیل) به خارج از کشور را ۲۰ تا ۴۰ میلیون لیتر در روز است؛ با این حساب این سوال مطرح میشود که آیا چنین حجم عظیمی از قاچاق قطعا تنها از کانال قاچاقچیان و با وانتهای حمل سوخت به آنسوی مرزها منتقل میشود اگر چنین است، تنها برای انتقال ۱۰میلیون بشکه به خارج از مرزها به حدود ۵۰۰ هزار گالن بیست لیتری برای حمل نیاز است؛ همچنین باید حدود ۱۰۰۰ نفتکش در طول روز به ۵۰۰ جایگاه سوخت برسانند!
میتوان به این ارقام، موارد دیگری نیز افزود؛ برای حمل این مقدار سوخت به مرز به ۵هزار نیسان نیاز است؛ آنهم با این فرض که هر نیسان بتواند ۱۰۰ گالن بیست لیتری حمل کند! اگر همه این شرایط مهیا باشد و مردم واقعا چنین کاری میکنند و بنزین ۱ دلاری در مرز با قیمت ۱۴ دلار فروخته میشود، این بدان معناست که صاحب هر ۵هزار نیسان، روزانه چیزی حدود ۲ میلیون و پانصد هزار تومان درآمد دارد. اگر چنین است، چرا مردم شهرهای مرزی اینقدر در فقر به سر میبرند؟
سوال دیگر آنکه اگر قاچاق سوخت با لولهکشی انجام میشود، آیا مردم عادی توانایی چنین کاری را دارند؟ دولت برای هیچکدام از از این سوالها جوابی نداشت و با گفتن اینکه مردم قاچاق سوخت میکنند، اقدام به سهمیهبندی سوخت کرد
طرح استفاده از کارتهای سوخت اطلاعات نصفه و نیمهای به دولت میداد؛ چه اینکه اطلاعاتی که از این طریق داده میشد، تنها مصرف سوخت مردم بود و ربطی به نیاز استفاده از سوخت نداشت. با تمام کاستیها و البته مزایایی که کارت سوخت داشت، این طرح لغو شد و دولت روحانی دوباره تصمیم به بازگرداندن آن گرفت؛ دولت مجددا اعلام کرد برای کنترل مصرف سوخت قرار است کارتهایی که دوسال پیش وزیر نفت و مجلس رای به حذف آن داده بودند، مجددا به چرخه انرژی کشور بازگردد.
گذشته از هزینههای زیادی که برای راهاندازی کارتهای سوخت شد، به نظر میرسد این بار نیز مهار مصرف انرژی از دست دولت خارج شده و دولت قصد دارد با بزرگنمایی قاچاق، مجوز افزایش قیمت سوخت بگیرد تا ماجرای بودجه ۹۷ و اعتراض مردم به گرانی بنزین مجددا تکرار نشود.
تامین بودجه دولت به واسطه فروش بنزین
با تنگترشدن دایره تحریمهای اقتصادی آمریکا علیه ایران و رشد طبیعی هفت تا هشت درصدی مصرف بنزین در هر سال، به نظر میرسد یکی از راههای پیش روی دولت دوازدهم برای تامین بودجه مورد نیاز دولت عوارض ناشی از فروش بنزین باشد و مسئله قاچاق سوخت تنها دلیل منطقی برای این افزایش قیمت روی میز دولت است که میتوان با اتکا به آن مجوز افزایش را صادر کند.
با این وجود دولت سعی در بزرگنمایی مسئله قاچاق سوخت در کشور دارد تا بتواند به واسطه آن مجوز افزایش قیمت بنزین را که پارسال در لایحه بودجه ۹۷ به دلیل اعتراضات مردم نتوانست عملیاتی کند امسال به انجام برساند اظهارات گاه و بیگاه وزیرنفت درمورد قاچاق سوخت مانند «وضع قاچاق بنزین الحمدالله خوب است و از همه مرزها با موفقیت انجام میشود» یا «باید برای قاچاق تدبیری در نظرگرفت» گویای تاکید برنامه دولت برای افزایش قیمت حاملهای انرژی است.
خادمی: دستکاری کردن قیمت بنزین دردی را دوا نمی کند
هدایت الله خادمی عضو کمسیون انرژی مجلس به رویداد۲۴ گفته است: با افزایش قیمت سوخت مشکل قاچاق حل نخواهد شد و متاسفانه روز به روز از ارزش پول ملی کشور کاسته میشود و مسلم است که دستکاری کردن قیمت بنزین دردی را دوا نخواهد کرد به همین دلیل پیشنهاد میشود به جای گرانی حاملهای انرژی دولت به دنبال راه حلهایی برای حفظ ارزش پول کشور باشند و ساخت پالایشگاه و تولید بنزین را به جای خام فروشی نفت دردستور کار قرار دهد یا با ایجاد سامانه هوشمند سوخت به شفافسازی مسیر کمک کند.
قاچاق سوخت نتیجه ندانم کاریهای دولت است
هدایت الله خادمی افزود: اگر دولت میگوید روزانه نزدیک به ۲۰ تا ۴۰ میلیون لیتر از کشور خارج میشود، نتیجه ندانمکاریهای خود اوست و باید زودتر به این فکر میافتاد که دست از خام فروشی بردارد و با ایجاد پالایشگاه و تولید بنزین وضعیت خود را ارتقا میداد که این کار را نکرد.
مافیای دولتی و غیردولتی پشت قاچاق سوخت
به گفته خادمی قاچاق بنزین درحال حاضر تبدیل به کالایی شده که آن سوی مرزها خریداران زیادی دارد این راهی است که باند بزرگی برای کسب منفعت از قاچاقچی دولتی و غیردولتی گرفته تا قاچاقچی خرد و کله گنده همه به آن روی آوردهاند و مقصر نیز ما هستیم چرا که نباید نفت خام را صادر می کردیم یا با واردات بنزین خام به حجم زیادی باید انتظار این روزها را هم داشته باشیم، البته دولتمردان ما کاری را انجام دادند که هروقت کشورهای دیگر تصمیم به تحریم ما گرفتند این کار را به راحتی انجام دادند و علت آن هم اقتصاد تک محصولی ما بود که ما را از همین نقطه آسیبپذیر میکرد بنابراین درحال حاضر هم دولت چارهای ندارد که برای حل مشکل پیش آمده بین وضعیت بد و بدتر یکی را انتخاب کند و ناچار است که به سراغ سهمیهبندی و کارت سوخت برود.
صرف راه اندازی کارت سوخت مشکلی را حل نخواهد کرد
علی شهرویی کارشناس انرژی در گفتوگو با رویداد۲۴ درمورد علت بازگشت کارتهای سوخت به چرخه انرژی کشور گفت: صرف راهاندازی کارت سوخت مشکلی را حل نخواهد کرد چراکه کسانی که دارای چندین ماشین هستند درسال یارانه زیادی از دولت برای سوخت میگیرند در حالی که خانوادههای بیبضاعت در مناطق محروم که فاقد ماشین هستند هیچ بهرهمندی از یارانه سوخت نخواهند داشت البته این مسئله نه تنها در حوزه نفت بلکه درسایر حوزههای انرژی، چون برق و گاز هم مصداق دارد.
حجم زیادی از قاچاق سوخت از شرکتهای پخش نفتی میآید
شهرویی میگوید: اینکه گفته میشود بیشتر قاچاق سوخت از جایگاههای بنزین و از شهرهای مرزی به خارج از مرزهای کشور انجام میشود حرف درستی نیست؛ چرا که حجم زیادی از قاچاق سوخت از شرکتهای پخش فرآوردههای نفتی که به سمت جایگاههای سوخت میآید انجام میشود درکنار این عامل سهمیههای بنزینی که به افراد و ارگانها داده میشود نظیر پیمانکاران بزرگ اجرایی یا بخشهای خدماتی نیز بی تاثیر نیستند.
به گفته او کسانی که راهکار قاچاق سوخت را در اصلاح قیمتها میدانند باید از محل یارانه قشرهای کمتر برخوردار جامعه را منتفع کنند نه آنکه صرفا قیمتها را افزایش دهند و هیچگونه یارانهای به مردم در ازای افزایش قیمتها تعلق نگیرد دراین صورت تنها فشار آن به مردم وارد خواهد شد.
دولت استراتژی بلندمدتی در حوزه انرژی ندارد
شهرویی معتقد است: این واضح است که دولت استراتژی بلندمدتی در حوزه انرژی ندارد و هر دولتی که میآید دستاوردهای دولت دیگر را نادیده گرفته و با حذف بخشهایی از اقدامات یا سلیقهای عمل کردن درموضوعات به پیچیدهترشدن مشکلات کمک میکنند.
این کارشناس انرژی خاطرنشان کرد: چنانچه دولت برای اصلاح دستمزد و نرخهای خدمات داخلی با شیب ملایم مثلا هرسال ۱۰ درصد افزایش قیمت پیش میرفت نیازی به تغییرات ناگهانی و وارد کردن شوکهای قیمتی به اقتصاد نبود و در این شرایط مردم و سرمایهگذاران با پیشبینی پذیری بهتری میتوانستند به فعالیتهای خود ادامه دهند و این طور آینده هراسی نداشتند.
به جای گله از قاچاق، کیفیت خودروها را بالا ببرید
او کیفیت پایین خودروهای داخلی را درارتباط مستقیم با میزان مصرف بنزین دانست و گفت: به جای آنکه مسئولان مدام از قاچاق سوخت گله کنند بهتر است به این سوال پاسخ دهند که میزان متوسط مصرف بنزین در یک خودروی ژاپنی با خودروی ایرانی چقدر تفاوت دارد؟
جامعه تاب افزایش قیمت بنزین را ندارد
شهرویی راهکار دو نرخی شدن منطقی دانست و گفت: بهتر است افزایش قیمتها را در مصرف بیش از حد متعارف قرار دهند و با نرخ کلی و عمومی که مربوط به اقشار کم درآمد و متوسط جامعه است کاری نداشته باشند؛ چرا که جامعه تاب این فشار اقتصادی را نخواهد داشت از سوی دیگر برای سرپرستهای خانوار حد متعارفی از مصرف سوخت را تعریف کنند و مازاد برآن را با نرخ تعرفه دوم که شامل اصلاح شده قیمتی است محاسبه کنند.
او درمورد شیوه اجرایی شدن کارت سوخت گفت: کارت سوخت با شیوه قدیمی آن کمی منسوخ به نظر میرسد و به جای آن بهتر است از روشی دیگر که از پالایشگاه تا مخازن توزیع و سپس تا تانکرهای حمل سوخت که به سییستمهای «جیپیآراس» مجهز هستند استفاده شود و به غیر از سیستم یکپارچه سوخت از پالایشگاه تا مصرف کننده روشی دیگر برای کنترل سوخت موثر نخواهد بود.
مرزنشینان اجیرشده دانه درشت های مافیای قاچاقچیان
محسن قمصری مدیر سابق امور بین الملل شرکت نفت نیز درباره مسئله قاچاق سوخت به رویداد24 گفت: واقعیت این است که قاچاق از مرزهای شرقی ، غربی و جنوبی کشور به علت گستردگی مرزهای کشور که چیزی نزدیک به 9 هزار کیلومتر است درحال انجام است و ازآنجایی که فقر در مرزهای شرقی کشور نظیر سیستان و بلوچستان بیداد می کند بسیاری از مردم برای گذران عادی زندگی خود اقدام به قاچاق می کنند .
به گفته او این روزها حتی آدم های سالم که اندکی فکر اقتصادی دارند وسوسه می شوند که دراین تجارت پرسود واردشوند و البته قاچاق سوخت دارای مافیای بزرگی است که توسط مردم مرزنشین مرزها انجام شده و آنها اجیرشده افراد بزرگ تر در این مافیا هستند و آن چیزی که افراد دانه درشت این نظام از آنها می خواهند اجرا می کنند.