رویداد۲۴ احمد میدری، معاون رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفته امروزه ۱۸ تا ۳۵ درصد مردم زیر خط فقر هستند. این موضوع ما را برآن داشت که با وحید شقاقی شهری، اقتصاددان و استاد دانشگاه به گفتگو بنشینیم. شقاقی شهری مفاهیم خط فقر مطلق، خط فقر نسبی و میزان درآمد برای یک زندگی با حداقل امکانات را تفکیک می‌کند.
او معتقد است درآمد یک زندگی حداقلی در شهر تهران به پنج میلیون تومان و در شهرستان‌ها به سه میلیون و ۷۰۰ هزار تومان رسیده است.
۵۰ درصد جمعیت کشور زیر خط فقرند
وحید شقاقی شهری با اشاره به آمار احمد میدری مبنی بر اینکه ۱۸ تا ۳۵ درصد مردم زیر خط فقر هستند ادامه می‌دهد: من نمی‌دانم ۱۸ از کجا آمده، اما ۳۵ درصد معنا دارد.
این کارشناس مسائل اقتصادی می‌گوید: در گزارش سال ۹۴ مرکز آمار، آستانه خط فقر متوسط درآمد و هزینه را معیار و آستانه خط فقر گرفته بودند. این گزارش حاکی از آن بود که ۳۷ درصد جمعیت کشور زیر خط فقر یعنی پایین‌تر از دهک سوم قرار می‌گیرد. روند ۱۰ ساله از سال ۸۴ تا ۹۴ یک روند افزایشی بوده و دامنه جمعیتی که زیر خط فقر قرار می‌گیرند افزایش پیدا می‌کند. علی رغم آنکه سال ۹۳ و ۹۴ هم اوضاع بهتر شد، اما خط فقر همچنان روند صعودی داشت. اکنون اگر دهک سوم را ملاک قرار دهیم بیش از ۵۰ درصد خانوار‌ها و جمعیت کشور زیر خط فقرند.
اقلام پرمصرف بیشتر از ۵۰ درصد افزایش قیمت داشتند
شقاقی شهری ادامه می‌دهد: امسال میانگین شاخص کل هزینه‌های اقلام مصرفی نسبت به سال گذشته ۳۸ درصد افزایش پیدا کرد. اما برداشت من این است که افزایش هزینه کالا‌های پرمصرف و ضروری بیش از این میزان است. ۳۸ درصد میزان افزایش هزینه ۳۲۰ کالا در مهر ۹۷ نسبت به مهر ۹۶ است. مثلا قیمت دخانیات نسبت به سال گذشته ۱۶۵ درصد و پوشاک ۴۰ درصد افزایش پیدا کرد. به نظر من برای کالا‌های پر مصرف بیش از ۵۰ درصد افزایش قیمت داریم.
خط فقط مطلق چه میزان درآمد است؟
شقاقی شهری می‌گوید این آمار در ارتباط با فقر نسبی است. فقر مطلق یعنی فرد درآمدی داشته باشد که فقط زنده بماند. در دنیا برای خط فقر مطلق که حداکثر فقر است درآمد پایین‌تر از یک یا دو دلار در روز در نظر گرفته می‌شود. در وضعیت فعلی ما با دلار بازار آزاد روزانه ۱۵ تا ۳۰ هزار تومان در روز و ماهانه ۴۵۰ تا ۹۰۰ هزار تومان در ماه به دست می‌آید. در خط فقر مطلق فرد اصطلاحا رو به موت است. در خط فقر مطلق مسکن هم محسوب نمی‌شود.
خط فقر نسبی بین ۷۰۰ تا یک میلیون تومان
او در بیان خط فقر نسبی نیز ادامه می‌دهد: در خط فقر نسبی تامین مایحتاج زندگی مقدور نیست. ضعف کالری در خانوار‌ها مشهود است. هزینه‌های سفر و تفریح وجود ندارد. خانواده در شرایط سختی زندگی می‌کند. اگر بیماری حتی بیماری عادی وجود داشته باشد فرد نمی‌تواند به پزشک مراجعه کند. حتی فرزندان از تحصیل و ادامه تحصیل بازمی‌مانند. خط فقر نسبی درآمدی بین ۷۰۰ تا یک میلیون تومان را شامل می‌شد. به این ترتیب خط فقر مطلق و خط فقر نسبی به هم نزدیک شده است.
درآمد یک زندگی حداقلی چقدر است؟
این اقتصاددان می‌گوید: در محاسباتی که داشتم در سال ۹۶ برای یک خانواده سه یا چهار نفره در شهر تهران حدودا به سه و نیم میلیون تومان درآمد برای تامین حداقل مایحتاج و یک زندگی آبرومندانه نیاز داشتیم. در سایر شهرستان‌ها این رقم حدودا دو و نیم میلیون تومان بود که باید ۵۰ درصد (افزایش هزینه اقلام پرمصرف) را به این ارقام اضافه کنیم. یعنی در شهر تهران حدودا این رقم حدودا به پنج میلیون تومان و در شهرستان‌ها به سه میلیون و ۷۰۰ هزار تومان می‌رسد. فراموش نکنید که این رقم خط فقر نیست بلکه هزینه یک زندگی با حداقل امکانات است.
این کارشناس اقتصادی می‌گوید: فشار معیشت بر خانوار‌ها بسیار زیاد است که اگر نتوانیم کارت هوشمند تغذیه بدهیم و نتوانیم معیشت مردم را تامین کنیم، با توجه به شدت گرفتن خط فقر، مشکلات بعدی دامن اقتصاد ایران را خواهد گرفت. تبعات شدت گرفتن خط فقر می‌تواند افزایش سرقت و قتل، موج اعتراضات، کاهش سطح امنیت اجتماعی، بر هم خوردن امنیت اقتصادی، افزایش آسیب‌های اجتماعی مثل طلاق، افزایش سوء تغذیه، ممانعت از ادامه تحصیل و گسترش بیماری‌ها به دلیل کمبود تغذیه و افزایش ساعات کار بیشتر باشد.
منبع: فرارو