مرگ حتمی انسان با شکستن قولنج!

رویداد۲۴ قولنج شکستن شاید بدترین عادتی باشد که یک فرد می‌تواند داشته باشد. در این مطلب شما را قانع می‌کنیم که به هیچ عنوان دیگر قولنجخود را نشکنید.

​شکستن قولنج چیست؟

بعضی عادت دارند با فشار به انگشتان دست، حرکات سریع گردن یا فشار پا بر روی ستون فقرات کمری، این صدا‌ها را ایجاد کنند. در یک تقسیم بندی ساده می‌توان این صدا‌ها را به دو دسته تقسیم کرد. یک دسته صدا‌های حاصل از حرکات مفصلی و دسته دیگر صدای حاصل از قولنج کردن مفاصل است که طی یک فشار شدید در انتهای دامنه حرکتی ایجاد می‌شود.

شکستن قولنج نچه امروز به عنوان قولنج می‌شناسیم، بیشتر از آن که نام بیماری خاصی باشد، یک شکایت مبهم است. قدیم تر‌ها به درد و کشیدگی در هر قسمت از بدن قولنج می‌گفتند، اما چیزی که امروزه بیشتر به کار می‌رود "قولنجعضلانی" است. البته قولنج عضلانی هم نشانه یک بیماری خاص نیست، طوری که گاهی علت آن گرفتگی و اسپاسم ناگهانی و دردناک گروهی از عضلات بدن است. عضلاتی که بیشتر دچار این حالت می‌شوند، عضلات اطراف ستون مهره‌ها و عضلات گردن هستند. در این حالت عضله نسبت به لمس دردناک و حساس می‌شود و به همین خاطر فرد نمی‌تواند مثل قبل، بدن خود را حرکت دهد.

تقریبا” همه آدم‌ها در طول زندگی خود گرفتگی عضلانی را تجربه می‌کنند. اسپاسم‌های عضلانی می‌توانند به علت: کم آبی پس از انجام ورزش‌های سنگین، استفاده زیاد و طولانی مدت از عضلات، آسیب‌های جسمی و همچنین کمبود بعضی مواد معدنی مثل منیزیم و کلسیم رخ دهند. علاوه بر این، اسپاسم عضلانی می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری اعصاب و روان باشد، مخصوصا اگر به طور متناوب و در شرایط خاص تکرار شود. هر چند اسپاسم عضلانی در اغلب اوقات ناشی از علل چندان خطرناکی نیست، اما در صورت تکرار باید وجود آسیب‌های مغزی، فشار روی نخاع در ستون فقرات و حتی بیماری هایی، چون ام. اس را از نظر دور نداشت.

این صدا از کجا می‌آید؟

تمام آنچه ما از قولنج می‌شناسیم، به گرفتگی‌های عضلانی ختم نمی‌شود. در حقیقت بیشتر اوقات، قولنج را با صدای شکستن قولنج می‌شناسیم، اما این صدا از کجا می‌آید؟ و چرا ما از شنیدن آن احساس لذت و راحتی می‌کنیم؟ اولین بار در سال ۱۹۷۱ دو دانشمند آلمانی، پس از وارد آوردن یک نیروی کششی به مفصل بین انگشت و کف دست، تشکیل حباب‌های گازی را در مفصل اثبات کردند. مفاصل بدن ما به وسیله یک بافت پوششی احاطه شده اند که به آن کپسول مفصلی می‌گوییم.

در داخل این کپسول، مایعی وجود دارد که با ایجاد حالت لغزندگی، باعث حرکت آسان‌تر استخوان‌ها در کنار هم می‌شود. مواد معدنی و گاز‌های گوناگونی در این مایع محلول هستند. حرکات مفصلی در طی فعالیت‌های معمول بدنی، موجب افزایش حجم مفصل و کاهش فشار مایع مفصلی می‌شود. کاهش فشار باعث یک حالت مکش در داخل فضای مفصل شده و گاز‌های محلول در مایع به صورت حباب درمی آیند. ایجاد این حباب‌ها باعث تحریک گیرنده‌های عصبی داخل مفصل می‌شود و به این ترتیب، مغز از ایجاد یک حالت غیرطبیعی در مفصل اطلاع پیدا می‌کند.

حال می‌توان فهمید که چرا ما پس از مدتی فعالیت، دوست داریم قولنج مفاصل خود را بشکنیم. در حقیقت ما به طور ناخودآگاه تلاش می‌کنیم پیام ناراحت کننده‌ای را که از مفاصل به مغزمان فرستاده شده است، رفع کنیم. به این ترتیب با کشش مفاصل خود در حداکثر دامنه حرکت آن‌ها (شکستن قولنج) سعی می‌کنیم که این حباب گازی را بترکانیم و وقتی حباب گازی ترکید، همان صدای معروف و خوشایند شنیده می‌شود.

به خاطر فرآیند تشکیل حباب است که پس از شکستن قولنج و یا همان ترکاندن حباب، تا مدتی با هر حرکتی هم، هیچ صدایی از مفصل ما بیرون نمی‌آید، چون تشکیل دوباره حباب نیازمند گذشت زمان است. و، اما ماجرا برای برخی افراد به همین جا ختم نمی‌شود. آرام آرام با تکرار این کار، برخی از ما نه به خاطر روان‌تر شدن حرکت مفصل‌های خود، بلکه تنها برای لذت بردن از صدای شکستن، به جان مفاصل خود می‌افتیم، طوری که تا صدای جدیدی از مفاصل خود نشنویم، دست بردار نیستیم.

از این صدا بترسیم؟

با این کار در سن بالا منتظر آرتروز و لرزش دست و پا باشید. احتمال لرزش در سنین بالاتر به علت اختلال در ارتباط گیرنده‌ها و عضلات، کاهش تمرکز و کنترل حرکت دقیق و کاهش ثبات مفصلی نیز وجود خواهد داشت. در این زمینه بروز آرتروز با کاهش فشار عضلانی حتمی است. با تحت کشش قرار دادن مفاصل، بافت‌های اطراف مفصل مانند عضلات، رباط‌ها و تاندون‌ها آسیب می‌بینند و در نتیجه در طولانی مدت امکان انجام حرکات ظریف از فرد سلب می‌شود. از طرف دیگر، آسیب بافت‌های اطراف مفصل، دامنه حرکت آن را به طور غیرطبیعی افزایش می‌دهد و احتمال در رفتگی آن را زیاد می‌کند.

مهم‌ترین عارضه این کار تضعیف مکرر عضلات حمایت کننده مفاصل است، چرا که اختلال در سیستم هوشمند حمایتی مفاصل، اشکال در ارسال پیام‌ها و پاسخ ندادن به موقع و قوی عضلات را در بردارد و مفاصل مربوطه را دو چندان در معرض صدمه قرار می‌دهد. با تمام این تفاصیل، حرکت دادن ناگهانی گردن یا ستون فقرات برای شنیدن صدا از آن ها، به هیچ عنوان منطقی به نظر نمی‌رسد. حرکت سریع گردن می‌تواند به آسیب شریان‌های تغذیه کننده مغز و سایش تدریجی مهره‌ها منجر شود.

آسیب مهره‌های گردنی می‌تواند آن قدر خطرناک و فاجعه بار باشد که هر انسان عاقلی را از خیر شنیدن این صدای خوشایند منصرف کند. شاید نتوان با قطعیت از عوارض طولانی مدت شکستن قولنج مفاصل سخن گفت، اما یک توصیه را باید بدون تردید پذیرفت: "لطفا برای شکستن قولنج خود از فرد دیگری کمک نگیرید! " اگر تا امروز برای شکستنقولنج عضلات پشت تان، از کسی تقاضا می‌کردید که روی ستون فقرات شما راه برود و حالا سالم هستید، فقط باید گفت که آدم خوش شانسی بوده‌اید!

با قولنج خود چه کنیم؟

همان طور که علل متعددی باعث ایجاد قولنج می‌شوند، درمان و پیشگیری از آن هم، راه‌های گوناگونی دارد. اگر درد و محدویت حرکت شما ناشی از اسپاسم و گرفتگی عضلانی باشد، باید به شناخت علت و درمان آن پرداخت؛ مثلا برخی دارو‌های پایین آورنده کلسترول خون، دارو‌های فشار خون بالا، دارو‌های ضد آلزایمر و ضد پارکینسون می‌توانند موجب گرفتگی‌های عضلانی شوند. اگر داروی خاصی را به طور مرتب مصرف می‌کنید و دچار گرفتگی عضلانی شده‌اید، شاید عاقلانه‌ترین کار ممکن، مراجعه به پزشک تان باشد.

برای مبارزه با این امر چه کنیم

در صورتی که عادت به در آوردن صدا از مفصل داریم سعی کنیم با مشغول کردن خود به کار‌های دیگر و مبارزه با آن این عادت را از خود دور کنیم. در صورتی که شش ماه این عمل را انجام ندهید برای همیشه راحت خواهید شد. با برنامه‌های منظم ورزشی و ورزش‌های کششی کم کم قدرت عضلات و انعطاف پذیری مفاصل افزایش می‌یابند و تدریجا احساس شکستگی قولنج از بین می‌رود. اگر پس از فعالیت‌های ورزشی احساس می‌کنید به شکستن قولنج نیاز دارید نشان دهنده این است که ورزش را به طور صحیح انجام نمی‌دهید و پس از آن دچار گرفتگی عضلات و یا احساس قولنج می‌کنید.

لطفا" موارد زیر را رعایت کنید:

۱-قبل از ورزش سنگین با حرکات ورزشی سبک خود را گرم کنید.

۲-پس از ورزش با حرکات کششی و سبک خود را سرد کنید.

۳-هنگام ورزش نگذارید بدن شما خشک شود و مرتب آب بنوشید.

۴-هنگام ورزش ممکن است اختلال الکترولیت در بدن ایجاد شود، با نوشیدن مایعات مناسب محتوی مواد معدنی از آن جلوگیری کنید.

۵-مناسب با نوع ورزش کالری مورد نیاز را تامین کنید در هر حال فارغ از دلایل زمینه‌ای مهم، اغلب گرفتگی‌های عضلانی با انجام مانور‌ها و حرکات کششی برطرف می‌شوند و نیازی به مصرف دارو نیست.

اگر به طور مکرر دچار گرفتگی عضلانی می‌شوید و پس از بررسی‌های لازم، علت خطرناکی برای آن پیدا نشده است، می‌توانید با مشاوره با یک کارشناس فیزیوتراپی، نرمش‌ها و حرکت‌های کششی مفید را یاد بگیرید.

بهتر آن است که این حرکات را هنگامی که دچار مشکل نیستید، تمرین کنید و قط موقع گرفتگی عضلانی، به فکر یاد گرفتن و امتحان کردن آن‌ها نیفتید‍! اگر پس از انجام حرکات ورزشی سنگین و طولانی مدت، دچار گرفتگی عضلانی شده اید، مهم‌ترین علت، به هم ریختن تنظیم آب و املاح بدن شما است. بهتر است فورا" مایعات و املاح از دست رفته‌ی بدن خود را با نوشیدن مایعات مفید جایگزین نمایید و در نوبت‌های بعدی پیش از شروع فعالیت ورزشی نیز به میزان کافی مایعات مصرف کنید. همچنین ماساژ ناحیه‌ای که دچار اسپاسم شده است یا گذاشتن کیسه یخ نیز می‌تواند موثر باشد.

استفاده از دارو‌های ضد التهاب و شل کننده‌های موضعی عضلانی معمولا آخرین اقدامی است که می‌توان در خانه انجام داد، هر چند که بهتر است برای اولین بار توسط پزشک توصیه شده باشند. در هر صورت استفاده از پماد‌های موضعی سالسیلات و پیروکسیکام می‌توانند در این شرایط موثر واقع شوند. در کل باید گفت که اگر قولنج شما به علت تشکیل همان حباب‌های عجیب هم باشد، راه درمان و پیشگیری، شکستن قولنج نیست. بهترین کار این است که با تنظیم یک برنامه منظم ورزشی، به تدریج قدرت و انعطاف پذیری عضلات و مفاصل بدن خود را بالا ببرید و حداکثر دامنه حرکت آن‌ها را افزایش دهید.

وقتی قولنج، آدم را می‌کُشد

باور کردنش خیلی ساده نیست، اما اگر به فهرست‌ها مراجعه کنیم، متوجه می‌شویم که ابوعلی سینا و زکریای رازی، هر کدام یک کتاب مستقل و مفصل در مورد قولنج نوشته اند. البته در آن زمان، کارشان چندان هم عجیب نبود، زیرا قولنجیکی از مهم‌ترین بیماری‌های روزگار آن‌ها به حساب می‌آمد. بسیاری از بیماری‌هایی که امروز می‌شناسیم، در آن زمان "قولنج" نامیده می‌شدند

کلمه قولنج از ریشه "قولون" یا همان colon یونانی گرفته شده است. در علم پزشکی قدیم، به درد‌های پیچشی و ناراحت کننده شکم و اعضای مجاورش، بدون آن که دلیل واقعی آن را بدانند، قولنج گفته می‌شد. با این حساب هر عضوی در کنار بیماری، یک قولنج هم داشت، مثل قولنج کلیه، قولنج کبد، قولنج روده، قولنج نوزادی و …. هر چند بسیاری از این قولنج‌ها در دنیای جدید به عنوان یک بیماری خطرناک شناخته می‌شوند، اما جالب این است که برخی هم مثل قولنج‌های عضلانی روزگار ما، به دلیل انقباضات و گرفتگی‌های عضلانی رخ می‌دهند.

البته این بار انقباض عضلات صاف مثل قولنج نوزادان، به دلیل پاسخ نارس مغز نوزاد به فرآیند‌های گوارشی پدید می‌آید و فرمان مغز موجب انقباض بیش از اندازه عضلات شکم و احساس درد شدید نوزاد و گریه‌های پایان ناپذیر او می‌شود؛ و یا این که قولنج روده، کم و بیش همان "سندرم روده تحریک پذیر" است که به دلیل گرفتگی‌های گاه و بی گاه عضلات روده ایجاد می‌شود. در روزگار ما، دیگر کسی از شنیدن نام قولنج وحشت نمی‌کند، اما اگر واقعا می‌خواهید به ابهت و جایگاه قولنج در قرن‌های پیش پی ببرید، کافی است بدانید که ابوعلی سینا، یعقوب لیث و دکتر سعید نفیسی همگی به علت قولنج از دنیا رفته اند!

 

 

منبع: نشریه سلامت