رویداد۲۴ ندا جعفری: هرچند کارشناسان معتقدند دستگاههای کارتخوان به دلیل ارتباط با سیستم بانکی کشور، به خوبی ردیابی میشوند و این امر عرصه را برای فعالیتهای سیاه از جمله پولشویی تنگتر کرده است، اما سوی دیگر ماجرا این است که این دستگاهها امکان سرپوش بر فعالیتهای سیاه را نیز میتواند فراهم کند.
در حال حاضر افراد برای گرفتن یک دستگاه کارتخوان میتوانند با در دست داشتن کپی کارت ملی، شناسنامه واجارهنامه یا جواز کسب در کمترین زمان ممکن، اقدام کنند البته هرکدام از بانکها مدارک خاصی برای تحویل دستگاه کارتخوان تعریف کردهاند به طوری که برخی به ارائه قولنامه واحد ملکی نیز از سوی مشتریان خود بسنده کرده و دستگاه را به آنها تحویل میدهند.
به متقاضیان دستگاههای کارتخوان گفته شده در صورت عدم استفاده یا سرقت، این موضوع را به شرکت مربوطه اطلاع دهند، اما برخی اقدام به خرید و فروش آن میکنند همچنین برخی از اصناف بیش از یک عدد دستگاه کارت خوان به نام محل کار خود دریافت کردهاند و آن را به افرادی میفروشند که دارای مشاغل کاذب هستند.
نگاهی به سایتهای آگهی نشان میدهد بازار فروش دستگاه کارتخوان بسیار پر رونق است. دستگاه نو و دست دوم از ۵۰۰ هزار تومان تا ۲ میلیون تومان بدون نیاز به سپرده و مسدود شدن حساب یا بدون نیاز به مدارک مربوط به مغازه و محل کار زیر قیمت به فروش میرسد.
یک مقام آگاه در حوزه تراکنشهای بانکی به رویداد۲۴ گفته است: اغلب دستگاههای کارتخوان دست دوم از کشورهای ترکیه و هند وارد کشور میشوند که اکثرا نیز بدون برند هستند و پولهای کلان بدون نظارت دستگاههای مربوطه جابجا میشود و همین امر باعث رتبه بد ایران در پولشویی و اختلاسهای کلان بانکی شده است.
این مقام آگاه میگوید: اغلب فروشندگان مواد مخدر و قاچاقچیها یا شغلهایی که به رسمیت شناخته نشده و زیرزمینی هستند، مبالغ کلانی با این دستگاههای کارتخوان بی هویت جابجا میکنند، ضمن آنکه یکسری از این دستگاهها از کشور خارج شده و با توجه به اینکه «آی پی آدرس» ندارند در کشورهای همسایه نظیر دبی و ارمنستان و سایر کشورها نیز در کازینوها و ... استفاده میشوند.
او گفته است: در حال حاضر یک شرکت ویتنامی به صورت مشترک با ایران به ساخت این دستگاهها میپردازد و دو شرکت دیگر از کشورهای (فرانسه و ژاپن) ادامه فعالیت خود با ایران را به دلیل تحریمها قطع کردهاند. ضمن اینکه دیده شده برخی از دستگاههای کارتخوان دست دوم ترکیه که اغلب آنها خراب بودهاند پس از تعمیر از کردستان وارد کشور شدهاند.
این کارشناس حوزه تراکنشهای بانکی با ابراز تاسف از عدم شناسایی تقلب در این بخش میگوید: با پیگیریها و ارائه گزارشهای متعدد به شاپرک خواستار شناسایی افراد متخلف در این حوزه شدیم که از یک سال گذشته سامانههای پیشگیری و کشف تقلب طراحی ساخته شده است که در گذشته این سیستم در بخش پرداخت وجود نداشت.
این مقام بانکی درباره سهولت در خرید این دستگاههای کارت خوان و سوءاستفاده و سودجوییها در این حوزه میافزاید: بجز این مسئله، سودجویان با نصب «اسکیمر» بروی دستگاهها اطلاعات بانکی مشتریان خود را سرقت میکنند و با استفاده از رمز آن که خود مشتری در اختیار فروشنده قرار میدهد اقدام به برداشت پول از حساب آنها میکنند.