رویداد۲۴ روزنامه «آرمان» گفت‌وگویی با محمدمهدی تندگویان عضو شورای سابق تهران داشته است. او معتقد است که «محسن هاشمی جزو گزینه‌های بسیار خوب شهرداری است و توضیحاتی که شورای شهر درباره میثاق‌نامه ارائه داده، قانع‌کننده نیست چرا که مدیریت شهری بسیار مهم‌تر از موضوعات حزبی است و با ورود یک نفر از اصولگرایان به شورا حتی می‌توان گفت: انگیزه و مدل فعالیت تغییر می‌کند و شاید برخی از موضوعات مورد نقد و بررسی قرار گیرند و همین باعث پویایی می‌شود». مشروح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید.
شهردار آینده تهران باید برای مدیریت این شهر چه برنامه‌هایی داشته باشد؟تهران به جهت پایتخت بودنش حتی می‌توان گفت: از کلانشهر هم گذشته و در حال حاضر تبدیل به ابرشهر شده است. موضوعات عمرانی و سرفصل‌های بودجه‌اش تقریبا با ۳-۴ استان در کشور برابری می‌کند. کسی که شهردار تهران می‌شود باید سوابق اجرایی مشخص در عملیات، عمران و موضوعات شهرسازی داشته باشد تا کاملا حرفه‌ای عملیاتی کند. مهمترین موضوعی که در شهر تهران مطرح و جزو آسیب حساب می‌شود بحث‌های اقتصاد شهری است به آن معنا که کسی که در این حوزه حضور پیدا می‌کند حتما باید در بحث موضوعات اقتصادی و به ویژه اقتصاد شهری درآمد‌های پایدار شهری، توسعه درآمد پایدار تخصص داشته باشد. از مشکلات شهر تهران می‌توان به بحث خام‌فروشی و تراکم اشاره کرد که سال‌ها به شهر تهران آسیب وارد کرده و می‌کند. شهردار باید فردی باشد تا بتواند راه‌حل جایگزین ارائه و درآمد‌های شهر را از جایی جدا از شهر تامین کند. البته موارد زیادی از این موضوعات وجود دارد مانند موضوعات تبلیغات محیطی شهر تهران، زباله‌ها و تبدیل آن‌ها به سود، فروشگاه زنجیره‌ای شهروند، شهرک نمایشگاهی آفتاب همگی مباحثی است که می‌تواند درآمدزا باشد و این درآمد بخش عمده‌ای از شهر تهران را انجام بدهد یا حتی ایجاد فرهنگسرا‌ها که امروز وجود دارد به مبادی جهت منابع شهری، تبدیل بسیاری از محله‌هایی است که شهرداری از آن‌ها استفاده‌های نامناسبی به جهت درآمدزایی دارد و باید این موضوعات حل شود و حل این موضوعات به شهر تهران بسیار کمک کند. شهردار آینده باید حتما در موضوع اقتصاد شهری، ساماندهی بحث درآمد‌های شهری تبحر داشته باشد تا در آن حوزه عملیاتی انجام دهد.
شهردار تهران باتوجه به الگو بودن تهران برای دیگر شهر‌ها چه اقدامی باید انجام دهد؟در شهر تهران بحث‌های فرهنگی و اجتماعی بسیاری مشهود است به جهت آنکه تهران کلانشهر و الگوی فرهنگی ایران است. سازمان زیباسازی و فرهنگسرا‌ها زیرمجموعه‌های شهرداری‌ها هستند و سرا‌های محله و اقداماتی که در محلات انجام می‌شوند شهردار باید در بحث‌های فرهنگی و اجتماعی از یک صلاحیت تشخیص و تبحری برخوردار باشد تا بتواند در آن حوزه عملیات داشته باشد. شهرداری تهران در سطح یک وزیر یا یک استاندار است که باید به تمام زمینه‌های حوزه عمرانی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی شهر مسلط باشد، چرا که شهر تهران درآمد هزینه‌ای است یعنی باید از درآمد‌هایی که خود کسب می‌کند هزینه‌های شهر را پرداخت کند مقداری کنترل و اداره‌اش با شهرداری‌های سایر شهر‌ها که برخی از آن‌ها هزینه‌بگیر از دولت هستند و صرفا براساس اعتبارات هزینه‌ای هستند بسیار متفاوت است. بناراین شهردار تهران باید ساماندهی اقتصادی انجام دهد. در مجموعه شهر تهران بانک شهر وجود دارد که سهامدار آن در شهرداری تهران است. نمی‌دانم چه میزان بهره‌برداری مناسب از این شبکه گسترده بانک شهری می‌شود و چقدر نفع این شبکه به شهروندان تهرانی می‌رسد، هیچ شخصی تاکنون یک گزارش مناسبی از بودجه بانک شهر و نحوه تعاملش با شهرداری تهران ارائه نداده است. بخش عمده‌ای از بدهی‌های شهرداری تهران مربوط به بانک شهر است و شهرداران تاکنون نتوانستند این موضوع را به یک تفاهم خوبی با بانک شهر برسانند.
این گزارش را باید چه فرد یا نهادی ارائه دهد؟در شورای گذشته این موضوعات را دائما از آقای قالیباف درخواست می‌کردیم و هیچ زمانی هم گزارش مالی درستی از شهردار و معاون مالی اداری دریافت نکردیم. حتی در سال ۹۰ اعلام کردم که شهرداری تهران ۶۵ هزار میلیارد تومان بدهی دارد چه به بانک‌ها، چه به اشخاص و چه پیمانکاران، اما هیچ زمانی گزارش درستی از شهردار وقت دریافت نکردیم و دائما ایشان منکر این موضوع می‌شدند. امروز شاهد آن هستیم که شورا و شهرداری تهران دوباره همان اعداد و ارقام را مطرح می‌کنند، اما متاسفانه این حجم بالای بدهی باقی مانده است. گزارش‌دهی اینگونه مسائل با شهردار و معاون اداری مالی شهرداری است، اما باید توجه داشت که عمده این بدهی‌ها مربوط به شهرداری قبل است.
شهردار جدید برای این موضوعات چه واکنشی باید داشته باشد؟شهردار جدید باید نسبت به بخشی از سرفصل‌های درآمدی‌اش در قالب پرداخت‌های مستقیم و دیگر راه‌های ممکن ساماندهی درستی داشته باشد تا ان‌شاءا... این موضوع اتمام یابد.
به‌جز شورای شهر فرد یا نهاد دیگری می‌تواند در این موضوع ورود پیدا کند؟مشکلی که وجود دارد موضوعات اقتصادی است. در این موضوع شهرداری نیاز به سازمانی تحت عنوان دیوان محاسبات شهری دارد. متاسفانه در رابطه با اسناد و عملکرد هزینه‌ای شهرداری‌ها در کل کشور دستگاه نظارتی معین و مشخصی وجود ندارد. دولت دارای دیوان محاسبات است که در تمام حوزه‌ها و هزینه‌های دولت ورود پیدا می‌کند. ما نیاز به تاسیس سازمان دیوان محاسبات شهری داریم برای سازمان شهرداری‌ها چرا که این‌ها درآمد و هزینه دارند و این اسناد درآمد و هزینه باید در جایی بازرسی شود و در صورت به وجود آمدن تخلفی آن نهاد برای برخورد با این موضوعات ورود پیدا کند. شورای شهر در حال حاضر ممکن است گزارش‌هایی دریافت و به آن‌ها حسابرسی کند، اما نهاد مشخصی برای برخورد با متخلف یا ساماندهی موضوع حسابرسی شهرداری‌ها در کشور وجود ندارد.
این موضوع گلایه افرادی است که چرا نهاد مشخصی برای نظارت بر اینگونه موضوعات تعیین نمی‌شود. آیا اعضای شورا قصد ندارند که کسی بر شهرداری نظارت داشته باشد یا خیر؟این موضوع در اختیار شورا و شهرداری نیست. این موضوع وظیفه مجلس شورای اسلامی است که در موضوعات شهری نیاز به یک تدوین قانون جدید است و در آن قانون موضوع دیوان محاسبات شهری پیش‌بینی شود. این گونه مباحث را می‌توان به دیوان محاسبات کشور واگذار کرد، اما قانونا باید بخش دیوان محاسبات در شهرداری به وجود آید؛ بنابراین باید تاکید کنم که نیاز به یک قانون فرادستی در شهرداری وجود دارد و موضوع نظر شورای شهر تهران نیست.
برخی می‌گویند در مدیریت آقای قالیباف بر شهرداری دستگاه‌های بسیاری خارج از مدیریت شهری به این سازمان کمک می‌کردند و همکاری با این‌ها داشتند و در حال حاضر که مدیریت در دست اصلاح‌طلبان است چنین همکاری‌هایی وجود ندارد. این موضوعات را چگونه تبیین می‌کنید؟موضوع اصلی آن است که ما قانون مشخصی در این رابطه نداریم. ما نیاز به یک مدیریت یکپارچه شهری داریم که متاسفانه در حال حاضر اصلا وجود ندارد؛ نباید اینگونه باشد که هر شهرداری بر اساس روابط شخصی و جناحی خود بتواند یکسری موضوعات و مشکلاتش را حل کند. این بحث همان بحث مدیریت یکپارچه شهری است یعنی تمام نهاد‌هایی که در یک شهر وجود دارند از جمله نهاد‌های درآمدی، نظارتی، انتظامی و تمام نهاد‌های فرهنگی باید زیرمجموعه یک مدیریت واحد شهری قرار گیرد تا آن مدیر بتواند در کسب درآمد‌ها و هم در تعاملاتش با آن‌ها هماهنگ شود. متاسفانه قانون مدیریت شهری اجرا نمی‌شود و کسی هم پیگیر موضوع نیست بنابراین باید یک دستگاه نظارت بالاتری مانند مجلس ورود پیدا کند و در موضوع قانون حقوق شهروندی و مدیریت شهری این مدیریت یکپارچه به وجود بیاید، اما به جهت آنکه چنین دستگاهی وجود ندارد شهردار‌ها براساس روابط شخصی‌شان موضوعات را پیش می‌برند. ممکن است آقای قالیباف به جهت گرایش جناحی یا بحث نظامی بودنشان یکسری روابط داشته باشند که از آن‌ها در جهت مدیریتشان استفاده می‌کردند و هیچ کسی هم نمی‌تواند منکر این موضوع شود، اما این موضوع نباید رابطه‌ای باشد و به صورت قانون منظم و مشخص شکل گیرد. تقریبا در کشور‌های توسعه‌یافته تمام منابع درآمدی مربوط به یک شهر در اختیار شهرداری است یعنی مالیات‌ها و موضوعاتی مانند ثبت ازدواج‌ها، اقامت‌ها، تابعیت‌ها همگی در زیرمجموعه شهرداری‌های کشور‌های توسعه‌یافته انجام می‌شود، اما در ایران متاسفانه اینگونه نیست یعنی درآمد‌های زیادی در شهر تهران وجود دارد که هیچ کدام وارد شهرداری نمی‌شود و شهرداری هم نظارتی بر آن ندارد.
در زمان حضور شما در شورای شهر آیا از مجلس درخواستی داشتید تا هیات نظارت یا دستگاه فرادستی بر شهرداری قرار گیرد؟در آن دوره یک بحث بازنگری در قانون شوراها پیش آمد و چندین جلسه هم میان شورای شهر و کمیسیون شورا‌های مجلس برگزار شد و بازنگری روی آن قانون اجرا و نظرات خود را به مجلس ارائه دادیم که برای انجام و اجرا ارسال می‌شد که البته در دوران آقای روحانی موضوع حقوق شهروندی هم به آن اضافه شد، اما نتیجه اتفاق تا پایان دوره‌ای که در شورا بودیم به سرانجام مناسبی نرسید و سپس به مجلس رسید که قرار بر آن شد تا نسبت به نوع انتخابات شوراها، مدت زمانش و حتی بحث انتخاب شهردار همگی در آن قانون پیش‌بینی شده بود.
اگر شورای شهر در دست اصولگرایان می‌ماند، باز هم مانند گذشته رفتار می‌کردند؟حتما ادامه می‌دادند. چرا ادامه ندهد؟ جناح‌ها با استفاده از یکسری از امکانات عملیات‌هایی انجام می‌دهند.
طی ۱۴ ماه اخیر حواشی زیادی اطراف شورا و مدیریت شهری ایجاد شده است. به نظر شما این حواشی ناشی از تشکیل یک شورای شهر اصلاح‌طلب است یا خیر شورای شهر دچار نقض عملکرد در مدیریت شهری شده است؟در دوره شورای چهارم حواشی چندین برابر شورای کنونی بود، چرا که درگیری‌های حزبی و جناحی و دودستگی داخل شورا و موضوع عدم توافق بر سر رأی‌گیری بسیاری از موضوعات وجود داشت. در شورای چهارم موضوعاتی مانند انتخاب شهردار، املاک نجومی و موضوع استخدامات بی‌رویه شهرداری، درآمد‌های شهرداری و بسیاری چالش‌های دیگری وجود داشت که می‌توان گفت: چالش‌ها در شورای شهر گذشته بسیار بیشتر از شورای شهر کنونی بود. در حال حاضر بحث آن است که مردم از اصلاح‌طلبان انتظار عملکرد مناسب دارد آن و پاسخگو این موضوعات شورا، اعضای شورا و شهرداران هستند. زیاد در این حوزه دخالت نمی‌کنم چراکه نظر مردم در میان است و مردم باید خودشان نظر بدهند که عملکرد اصلاح‌طلبان در شورا یا شهرداری چگونه بوده است؛ اما تاکید می‌کنم که چالش‌ها در دوران ما بسیار بود ما هر هفته یک چالش اساسی، درگیری سنگین در سطح شورا در روابطمان با شهرداری و آقای قالیباف بود از جمله موضوعاتی مانند پلاسکو وجود داشت که تقریبا چندین ماه در شورا درگیری ایجاد کرده بود. در حال حاضر آنگونه تنش‌ها وجود ندارد و بیشتر موضوع عملکرد است که ان‌شاءا... اعضای شورا پاسخگو هستند.
برخی در شوراها منافع حزبی را بر مصالح شهر ترجیح می‌دهند.این موضوع در هر دو حزب وجود دارد، شورای شهر نباید مصلحت شهر را قربانی دیدگاه‌های حزبی کند و این درخواست از هر دو گروه و حزب است. با وجود دو گرایش در شورای شهر گذشته، اما در بسیاری از مسائل به توافقات خوبی می‌رسیدیم و حتی در برخی موضوعات تخصصی تعامل داشتیم و کاملا حل می‌شد. باید گفت: موضوعات تخصصی را نباید درگیر موضوعات حزبی و جناحی کرد و عملکرد را باید درخواست کنیم و این عملکرد برای هر جناحی می‌تواند باشد. به نظر باید مقداری مطالباتمان به سمت عملیاتی شدن موضوعات شهری برود و اینکه ببینیم این شورا تا چه اندازه مصوباتی را که داشته است به جهت اداره، درآمد یا نگهداری شهر کمک می‌کند اگر درباره همین موضوع شورا از عملکردش گزارش بدهد پاسخ بسیاری از جو‌هایی که ایجاد شده داده می‌شود.
چرا شورای شهر پنجم بر شهردار نشدن آقای هاشمی تاکید داشتند. این موضوع را چگونه می‌بینید؟تمام تلاش شورای شهر گذشته برای شهردار شدن آقای هاشمی بود، اما متاسفانه با توجه به اتفاقاتی که افتاد این موضوع انجام نشد. انتظار ما آن بود که شورا شهر پنجم در این موضوع به وحدت برسد. بحث ما اصلاح‌طلبان آن بود که آقای هاشمی در لیست اعضای شورای شهر قرار نگیرد و از ابتدا با عنوان شهردار این لیست معرفی شود تا مردم بدانند لیستی که به آن رأی می‌دهند شهردارش آقای هاشمی است. تصور من آن است که آقای هاشمی جزو گزینه‌های بسیار خوب شهرداری است. توضیحاتی که شورای شهر درباره یک میثاق‌نامه‌ای و توافقشان داده‌اند به نظر اصلا قانع‌کننده نیست، چرا که مدیریت شهری بسیار مهم‌تر از موضوعات حزبی است و با ورود یک نفر از اصولگرایان به شورا حتی می‌توان گفت: انگیزه و مدل فعالیت در شورا تغییر پیدا می‌کند و مقداری شورا از تک‌صدایی بیرون می‌آید و شاید برخی از موضوعات نقد درستی شود تا باعث پویایی شود. در مجموع باید گفت: حضور ایشان به عنوان شهردار تهران بسیار کمک در مدیریت شهری خواهد داشت. با توجه به اینکه آقای حناچی به عنوان شهردار انتخاب شدند شاید تایید شوند و ادامه فعالیت دهند، اما از ابتدا موافق این موضوع بودیم که آقای هاشمی شهردار شود چرا که ایشان سابقه توانایی فعالیت شهری دارد. به نظرم ایشان در شهرداری بسیار توانمندتر از موضع فعلی خود در شورای شهر هستند، اما به هر حال احزاب تصمیم می‌گیرند که ظاهرا به این جمع‌بندی نرسیدند.
در دوره قبلی خانم راستگو با توجه به اینکه از لیست اصلاح‌طلبان وارد شورای شهر شدند، اما با رأی غیرتشکیلاتی خود به آقای قالیباف رأی دادند. اینگونه رفتار‌ها را چگونه تبیین می‌کنید؟برای رفتار‌های غیراخلاقی یک فرد چه توضیحاتی می‌توان داد؟ حتما ایشان به جهت منافعی چنین تصمیمی گرفتند.
مسائل و مشکلات شهری بسیار اولویت دارد، به نظرتان انتخاب شهردار باید حزبی یا سیاسی باشد؟شهردار باید ۱۰۰ درصد متخصص در حوزه شهری باشد. مشخص است که شهردار یک نیروی کاملا اجرایی، عملیاتی و خدماتی است و نمی‌تواند یک فرد صددرصد سیاسی و حزبی باشد.
سه مشکل اصلی که شهر تهران با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کند را می‌توانید نام ببرید؟آلودگی هوا، درآمد پایدار شهری و ساماندهی منابع شهرداری تهران.
چه راهکار‌هایی برای حل چنین مشکلاتی وجود دارد؟منابع شهرداری چند بخش دارد و موضوعات پرسنل شهرداری که باید یک ساماندهی اساسی انجام شود و شهرداری تهران با نیرو‌های مازاد، غیرمتخصص و غیرمربوط فراوان دارد که باید در آن ساماندهی صورت گیرد. این موضوع به نظم داخل شهر کمک می‌کند و همچنین عدم همکاری شهرداری و همه نهاد‌های حاضر در شهر تهران جز مشکلات اساسی در اداره شهر است. موضوع آلودگی هوا هم یک موضوع کلی است و آن قسمتی که به شهرداری بازمی‌گردد تامین زیرساخت‌های حمل و نقل‌های عمومی هستند که در تهران به شدت با مشکل رو‌به‌روست. خطوط مترو تهران ناقص، خطوط حمل و نقل اتوبوسرانی‌مان هم دستگاه‌ها و مدل خطوط آن مشکل دارد و باید همه این‌ها تغییر کند اگر به سمت انرژی‌های پاک برویم تا این موضوع آلودگی هوا برطرف شود و بخش‌های دیگر هم بازمی‌گردد به تولید خودرو‌ها که دولت باید به این موضوع بپردازد.