رویداد۲۴ هدف از اجرای قانون اصل ۴۴ افزایش بهره‌وری و ایجاد شفافیت عملیاتی عنوان شده است. با تصویب قانون مربوط به این اصل و اجرایی شدن آن امید فراوانی به تحول بنیادین در اقتصاد کشور می‌رفت. اما پس از نزدیک به ۱۰ سال از واگذاری بخشی از سهام این ۳ بانک در بازار سرمایه، ترازنامه بانک‌های خصوصی شده دچار ناترازی شده و زیا‌ن‌های هنگفتی بر سهامداران آن تحمیل شده است. اگرچه این شرایط برای بانک‌های خصوصی قدیمی نیز صادق است و دامان بانک‌های دولتی را هم گرفته است.
آمار مربوط به ۵ بانک کشور شامل صادرات، تجارت، سرمایه، دی و ایران‌زمین حاکی است، زیان پنج بانک یادشده به رقم ۲۰ هزار میلیارد تومان رسیده است که بالاترین رقم زیان شرکت‌های بورسی در ۵۰ سال گذشته است.
براساس اطلاعات منتشر شده از مهم‌ترین دلایل افزایش زیان انباشته بانک‌ها می‌توان به کاهش نرخ سود تسهیلات، افزایش سود پرداختی به سپرده‌ها و افزایش ذخایر مطالبات مشکوک‌الوصول اشاره کرد.
براساس اطلاعات ثبت شده در سامانه اطلاعات ناشران (کدال) زیان انباشته بانک تجارت در تاریخ ۳۰/ ۹/ ۹۶ معادل ۷۲۳۱ میلیارد تومان، بانک صادرات ۶۴۰۰ میلیارد تومان و بانک ملت ۱۳۰۰ میلیارد تومان اعلام شده است که با اعلام سیاست بانک مرکزی در مورد فروش اوراق گواهی سپرده با سود ۲۰ درصد در سال گذشته برآورد شده که این رقم در مجموع ۷ هزار میلیارد تومان دیگر زیان را به بانک‌های یادشده تحمیل کرده است.
کاهش ۵۹ درصدی زیان بانک صادرات
شیب تند زیان‌دهی بانک‌ها در چند سال گذشته موجب شد تا دولت، مجلس و بانک‌ها تلاش‌هایی را برای رهایی از این وضعیت آغاز کنند.
براساس تبصره ۵ قانون بودجه سال ۹۷ دولت موظف به تهاتر یکصد هزار میلیارد تومان از بدهی پیمانکاران، شرکت‌های دولتی و عمومی و بانک‌ها شده است که این رقم در قبال انتشار اوراق اسناد خزانه صورت خواهد گرفت. حجت‌اله صیدی، مدیرعامل بانک صادرات در این مورد از تسویه ۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از مطالبات این بانک از دولت در قبال اوراق اسناد خزانه اسلامی خبر داده است.
به گفته وی از رقم یکصد هزار میلیارد تومان اوراق خزانه اسلامی که احتمالا تا چند هفته آینده منتشر خواهد شد مبلغ ۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان مطالبات بانک صادرات از پیمانکاران و شرکت‌های دولتی و عمومی غیردولتی وصول و بدهی بانک صادرات به بانک مرکزی تسویه خواهد شد.
همچنین انتشار صورت‌های مالی ۶ ماهه امسال این بانک نشان می‌دهد که در ۳ ماهه دوم سال‌جاری عملا زیانی محقق نشده است و زیان سه ماهه اول بانک صادرات که رقمی معادل ۹۴۸ میلیارد تومان بوده به سطح ۹۴۰ میلیارد تومان کاهش یافته است. بررسی صورت‌های مالی بانک صادرات نشان می‌دهد این بانک با کنترل هزینه منابع و کاهش آن زمینه کاهش قابل‌توجه ۵۹ درصدی زیان بانک را نسبت به سال گذشته فراهم کرده است.
به‌عبارت دیگر میزان زیان ۲۲۶۷ میلیارد تومانی بانک صادرات در ۶ ماهه سال گذشته به ۹۴۰ میلیارد تومان در پایان شهریورماه امسال کاهش یافته است.
بانک تجارت به‌دنبال گریز از زیان
براساس صورت‌های مالی منتشر شده در کدال، بانک تجارت در ۳ ماهه نخست سال‌جاری از کاهش زیان صاحبان سهام خود نسبت به دوره مشابه سال قبل خبر داده است.
براین اساس «وتجارت» در دوره ۳ ماهه منتهی به ۳۱ خردادماه امسال به ازای هر سهم ۳۸۴ ریال زیان محقق کرده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۰ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
پیش از این امیر مسعود رزازان، معاون مالی بانک تجارت از اجرای طرح تحول ساختاری در این بانک خبر داده بود. به گفته وی برنامه این بانک ۴۵۰۰ میلیارد تومانی، کاهش زیان و بازگشت به سودآوری است.
رزازان با اشاره به مشکلات پیش روی بانک تجارت تاکید کرده است با وجود اینکه بخش عمده مشکلات این بانک در مشکلات و معضلات کلان اقتصادی ریشه دارد، اما مدیریت ارشد بانک تمام اهتمام خود را به کار بسته تا با تکیه بر ظرفیت‌های درونی بانک و بهره‌گیری از فرصت‌ها و حمایت‌های بیرونی، بر این مشکلات فائق آید.
به گفته معاون مالی بانک تجارت در دو دهه اخیر به دلیل بروز مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم‌ها برای دولت و همچنین فعالان اقتصادی، حجم زیادی از دارایی‌های این بانک در سرفصل‌های مطالبات از دولت، مطالبات از اشخاص و اموال و املاک تملیکی حبس شده که این انجماد دارایی‌ها منجر به افزایش نرخ سود سپرده‌ها در بازار پول و به تبع آن زیان‌دهی این بانک و تعداد زیادی از بانک‌ها شده است.
رزازان از اجرای طرح‌های ویژه وصول مطالبات و افزایش نقدینگی سرمایه‌گذاری و اموال و املاک مازاد و تملیکی، وصول مطالبات از دولت در راستای اصلاح ساختار مالی بانک تجارت خبر داده است.
رشد ۳۰ درصدی درآمد‌های بانک ملت
براساس صورت‌های مالی منتشر شده در کدال، بانک ملت هم در دوره ۳ ماهه نخست سال‌جاری به ازای هر سهم ۷۵ ریال سود محقق کرده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵۲۵ درصد افزایش را نشان می‌دهد که عمدتا به دلیل رشد ۸۴ درصدی جمع درآمد‌ها است.
محمد بیگدلی، مدیرعامل بانک ملت با اشاره به روند مولدسازی دارایی‌های مازاد این بانک از فروش ۹۸۰ ملک در اختیار بانک ملت طی دو سال گذشته خبر داده و می‌گوید: بسیاری از این اموال به‌رغم میل بانک و برای وصول مطالبات و حفاظت از منابع سپرده‌گذاران و سهامداران به دارایی‌های بانک اضافه شده است.
بیگدلی دو محور از محور‌های ۹ گانه سند چشم‌انداز این بانک در افق سال ۱۴۰۰ را واگذاری سهام شرکت‌های مشمول واگذاری و نقش‌آفرینی در اقتصاد مقاومتی اعلام کرده و می‌گوید: بهبود فرآیند فروش املاک مازاد و ساماندهی وضعیت سرمایه‌گذاری در املاک برای آماده‌سازی برای فروش، تحت محور استراتژیک سرآمدی و سودآوری پایدار و باکیفیت از جمله هدف‌های تعیین شده بانک ملت است.
بانک ملت در زمینه جذب منابع، اعطای تسهیلات، ارز، فروش املاک مازاد و به‌طور کلی حرفه بانکداری، در بین بانک‌های بزرگ بورسی عملکرد مناسبی را در ۶ ماهه اول سال ۹۷ گزارش کرده است. صورت سود و زیان بانک ملت بیانگر آن است که در شش ماهه اول سال ۹۷ تفاوت «درآمد تسهیلات و سپرده‌گذاری و اوراق بدهی» به «هزینه سود پرداختی به سپرده‌ها»، ۲۸۲ درصد افزایش یافته است. این امر نشان از مدیریت بهینه تسهیلات، کاهش سود پرداختی به سپرده‌گذاران و مدیریت موفق بانک در کنترل و نظارت بر تسهیلات و نرخ منابع دارد.
صورت سود و زیان شش ماهه اول سال ۹۷ نشان می‌دهد که جمع درآمد‌های عملیاتی بانک ملت ۳۰ درصد افزایش یافته و این امر با رشد ۵/ ۱۳ درصدی تسهیلات اعطایی، رشد ۷۱ درصدی درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها و افزایش ۲۸ درصدی سایر درآمد‌های بانک تحقق یافته است. ضمن آنکه از طریق مدیریت هزینه‌های بانک، سود قبل از مالیات بیانگر رشد ۱۵۶ درصدی نسبت به مقطع مشابه سال قبل است.
صورت جریان وجوه نقد بانک نیز افزایش ۱۶۵ درصدی جریان خالص ورودی وجوه نقد حاصل از فعالیت‌های عملیاتی را نسبت به شش ماهه اول سال گذشته نشان می‌دهد.
در گروه بانک ملت نیز شاهد افزایش سود قبل از مالیات به میزان ۳۴ درصدنسبت به دوره شش ماهه سال قبل هستیم. باتوجه به عملکرد بانک ملت در تحقق EPS دراین دوره و رشد این شاخص به میزان ۱۱۹ درصد نسبت به دوره مشابه قبل و پوشش صددرصدی بودجه تعیین‌شده در شهریورماه ۹۷، انتظار می‌رود در پایان سال مالی ۹۷ دستیابی به سود هرسهم محقق شود.
تحلیل مقایسه‌ای صورت‌های مالی شهریور ۹۷ و گزارش‌های میاندوره‌ای سال قبل حاکی از آن است که بانــک ملت توانسته طی دوره مالی اخیر، پایداری سپرده‌ها را با رشد ۵ درصدی سپرده‌های بلندمدت افزایش داده و در عین حال با عدم جــذب منابع گران‌قیمت و بهبود ترکیب سپرده‌ها موجب کاهش قیمــت تمــام شــده پــول شود، به نحوی که قیمت تمام شده بهره‌ای بانک در دوره منتهی به شهریور ۹۶ از ۷/ ۱۴ درصد، به ۱/ ۱۲ درصد در شهریور ۹۷ کاهش یافته است.
در شش ماهه اول سال ۹۷، بانک ملت دارای ۴۸ میلیارد دلار دارایی ارزی، ۴۱ میلیارد دلار بدهی ارزی و در نتیجه ۷ میلیارد دلار وضعیت باز ارزی (لانگ) است و با توجه به بزرگ‌ترین تراز مثبت ارزی در شبکه بانکی کشور، اعلام نرخ جدید تسعیر ارز از سوی بانک مرکزی می‌تواند موجب شناسایی مبلغ بااهمیتی به‌عنوان سود تسعیر ارز در سال‌جاری شود.