رویداد۲۴ میثم سعادت: توضیح محسن رضایی درباره اداره جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام عجایب سیاست در ایران را به خوبی نشان میدهد. «آیت الله هاشمی شاهرودی در حال مداوا هستند، چون در سطح مجمع آیت الله جنتی و موحدی کرمانی هستند، جلسات را با حضور آنها اداره میکنیم»
نگاهی به آخرین تصاویر جلسات مجمع تشخیص مصلحت نشان میدهد این روزها ایت الله جنتی ریاست جلسات مجمع را بر عهده دارد؛ فردی که همزمان ریاست شورای نگهبان و مجلس خبرگان رهبری را در ۹۲ سالگی و در دهه دهم زندگی بر عهده دارد!
مجید انصاری درباره ریاست جنتی گفته بود که از آنجایی که آیتالله موحدی کرمانی حضور نداشتند، آقای رضایی گفتند جلسه را آقای جنتی اداره کنند.
اما فارغ از کهولت سن آیت الله جنتی، نکتهای که اهمیت دارد این است که اساسا یکی از وظایف مهم مجمع تشخیص مصلحت نظام، حل اختلافات میان شورای نگهبان و مجلس شورای اسلامی است. بدین ترتیب باید سوال پرسید دبیر شورای نگهبان چگونه میتواند این بار در قامت رئیس مجمع اختلاف شورای نگهبان و مجلس را حل کند؟ احتمالا نتیجه مدیریت جلسات را میتوان از پیش حدس زد.
از میرحسین و عبدالله نوری تا احمد جنتی
وقتی در سالهای اولیه انقلاب، اختلاف بین مجلس و شورای نگهبان بالا گرفت، بزرگان کشور تصمیم گرفتند نهادی به عنوان مجمع تشخیص مصلحت را در ساختار جمهوری اسلامی ایران تاسیس کنند تا اگر بن بستی در تصویب قوانین وجود داشت، تصمیم و تدبیری به مصلحت نظام گرفته شود.
در ادوار اولیه آن نیروهای موسوم به خط امام در مجمع اکثریت اعضا را بر عهده داشتند. در سال ۶۸ آیت الله خامنهای این افراد را برای عضویت در مجمع منصوب کردند: مهدوی کنی - یوسف صانعی - سید احمد خمینی - سید محمّد موسوی خوئینیها - محمّد علی موحدی کرمانی - حسن صانعی - محمّد رضا توسلی - عبدالله نوری و میرحسین موسوی که از این ۹ نفر، ۶ نفر به جریان خط امام وابستگی داشتند، اما از سال ۷۵ و ورود مرحوم هاشمی رفسنجانی (به عنوان عضو حقیقی) محسن رضایی، حسن روحانی، عسکراولادی و لاریجانی، به مرور جناح راست اسلامی در این نهاد صاحب اکثریت شد.
نام مرحوم هاشمی رفسنجانی با مجمع تشخیص گره خورده است. او حدود دو دهه ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را بر عهده داشت و به خاطر نفوذ و ارتباطاتی که داشت این نهاد را تبدیل به نهادی اثرگذار کرد؛ چنانچه حسن روحانی از ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع به کاخ ریاست جمهوری رفت.
از زمستان ۹۵ و بعد وفات هاشمی، یافتن جانشین برای او بسیار دشوار بود. بعد از شش ماه قرعه به نام محمود هاشمی شاهرودی افتاد. فردی که هم سابقه مبارزه داشت و هم فقه خوانده بود و هم ریاست قوه قضائیه را تجربه کرده بود. اما ریاست مجمع برای شاهرودی خوش یمن نبود و او با یک بیماری سخت دست و پنجه نرم میکند.
یک سال قبل هاشمی شاهرودی در تنها مصاحبه خود در این مدت اظهار داشت «یک سال است مبتلا به مشکلی در روده شده بودم. بعد از مدتها مشخص شد غده در روده بزرگ است؛ بنابراین به اطبا مراجعه کردم. البته دوستان اصرار میکردند برای معالجه به خارج از کشور بروم که من قبول نکردم. من در مشهد و تهران به دکتر مراجعه کردم و در بیمارستان ساسان دو عمل جراحی داشتم که بعد از مدتی مشکل دیگری در کلیه چپ من ایجاد شد که پزشکان بر سر معالجه من دچار اختلاف نظر شدند. برخی از آنها بر عمل جراحی اصرار داشتند و برخی اعتقاد به جراحی نداشتند. بالاخره به دلیل غده دوم که بزرگ شده بود، مجبور شدم عمل کنم و این عمل را در بیمارستان ساسان انجام دادم. همین اختلاف نظرهای پزشکان باعث شد هم بستگان و هم پزشکان اصرار کنند معالجه را در خارج از کشور دنبال کنم که به همین دلیل مدارک پزشکی به خارج از کشور فرستاده شد.»
آنطور که هاشمی شاهرودی گفته است بیماری او قبل از درگذشت هاشمی رفسنجانی شروع شده بوده و در زمان صدور حکم او به ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام هم دوران درمان را طی میکرده است؛ دورانی که هنوز تمام نشده است. در این مدت حتی یک بار تصاویر او در بیمارستانی در آلمان منتشر شد و اخیرا نیز محسن رضایی اعلام کرده که پزشکان به هاشمی شاهرودی توصیه کردهاند صحبت نکند. توصیه پزشکان کافی بود تا احمد جنتی به سرعت جای خالی هاشمی شاهرودی را پر کند.
احمد جنتی در دهمین دهه زندگی خود، حالا با تجربهتر از هر سیاستمدار دیگری میتواند درباره مصلحت نظام اظهار نظر کند، اما در اینجا سوالی به وجود میآید که سپردن ریاست نهادی که وظیفه رفع اختلاف بین مجلس و شورای نگهبان را بر عهده دارد، به رئیس یکی از این دو نهاد، در کارکرد مجمع تشخیص مصلحت ایرادی وارد نمیکند؟
چندی پیش و در جریان رای گیری برای ورود اقلیتهای دینی به شوراهای شهر و روستا، به صورت خاص درباره سپنتا نیکنام، تصویری از احمد جنتی منتشر شد که بر خلاف سایرین رای داده بود. در روزهای بعد رسانههای وابسته به اصولگرا ابتدا این مخالفت را تکذیب کردند و بعد اعلام شد عکاسان خبری اجازه حضور در جلسات مجمع را ندارند. اما حتی اگر عکاس ها به دفتر مجمع وارد نشوند، همه میدانند سرنوشت مصوبات مجلس که بر خلاف نظر شورای نگهبان است، در مجمع تشخیصی که به ریاست جنتی برگزار می شود، چه خواهد شد. در روزهایی که لایحه مقابله با تامین مالی تروریسم در مجلس و شورای نگهبان در حال رفت و برگشت است و گفته شده مجمع تشخیص نیز درباره برخی جزئیات آن ورود کرده، احتمالا ریاست جنتی بر مجمع را باید بسیار جدیتر گرفت.