رویداد۲۴ جامعه پرستاری کشور به عنوان نیروهای خط مقدم در ارائه خدمات مراقبتی از بیماران بستری، همواره مورد بی مهری قرار داشته اند. بطوریکه سالهای سال است که در انتظار اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری، لحظه شماری میکنند، اما هر سال به بهانه ای، پرستاران را فراموش میکنند. این در حالی است که موضوع کمبود پرستار، به عنوان مهمترین چالش پیش روی نظام سلامت کشور، اصلا مورد توجه سیاستگذاران و تصمیم گیران نظام سلامت قرار ندارد. بطوریکه در آخرین مورد، موضوع تامین اعتبار برای جذب پرستار در بودجه سال ۹۸ بود که به رغم موافقتهایی که در جلسه مشترک کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با روسای سازمان امور استخدامی و برنامه و بودجه صورت گرفت، اما به یکباره این اعتبار برای جذب سالانه ۱۰ تا ۱۵ هزار پرستار، رد شد.
حیدرعلی عابدی سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، در واکنش به رد اعتبار مورد نیاز برای جذب و استخدام پرستار در بودجه سال ۹۸، گفت: در جلسهای که با حضور وزیر بهداشت، معاون پرستاری وزارت بهداشت، معاون توسعه امور اجتماعی و عمومی سازمان برنامه و بودجه کشور، رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور، پیرامون کمبود نیروی پرستاری برگزار شد، همه اعضای حاضر در جلسه با جذب ۱۰ هزار نیروی پرستار به مدت پنج سال متوالی برای رفع کمبودهای کادر پرستاری و کمک پرستاری موافق بودند.
وی با اظهار تاسف از اینکه سازمان برنامه و بودجه کشور در آخرین لحظات به رغم نظر مثبت معاون توسعه اموراجتماعی سازمان برنامه و بودجه، اعتبار مورد نیاز برای جذب و استخدام پرستار را در لایحه بودجه سال ۹۸ نادیده گرفت، افزود: عدم تصویب این اعتبار یک خبر بسیار بد برای اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس بود.
در صورتی که لایحه بودجه ۹۸ به نفع پرستاران اصلاح نشود، طی گزارشی به روسای سه قوه منعکس خواهد کردعابدی در پاسخ به این سئوال که اگر اعتبار مورد نیاز برای استخدام نیروی پرستار در بودجه ۹۸ اصلاح نشود، کمیسیون بهداشت و درمان مجلس چه اقدامی انجام خواهد داد، گفت: تعداد نیروهای پرستار در بیمارستانهای کشور از استانداردهای جهانی بسیار کمتر است و ما باید حداقل به ازای هر تخت بیمارستانی ۲.۵ نفر کادر پرستاری جذب کنیم. از همین رو، کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، این موضوع را به دلیل حساسیت بالا و احتمال خطر آفرینی برای سلامت مردم، با جدیت پیگیری میکند و در صورتی که لایحه بودجه ۹۸ به نفع پرستاران اصلاح نشود، طی گزارشی به روسای سه قوه منعکس خواهد کرد.
در همین حال، اصغر دالوندی رئیس کل سازمان نظام پرستاری، در نامهای سرگشاده به رئیس جمهور، موضوع مشکلات جامعه پرستاری را مورد اشاره قرار داد و خواستار توجه ویژه به چالشهای پیش روی پرستاری در کشور، شد.
وی در این نامه نوشت: موج نگران کنندهای که با انتشار خبر عدم تخصیص اعتبار استخدامی و اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری در بودجه سال ۹۸ شروع شده، آن هم در شرایطی که هر دو موضوع از ماهها پیش با حضور وزیر بهداشت، معاونین و نمایندگان این وزارتخانه و همچنین سازمانهای برنامه و بودجه و امور استخدامی کشور طی جلسات متعدد و فشرده در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس و جلسهای در کمیسیون اصل ۹۰ بحث و مقادیر مورد توافق نمایندگان دستگاههای دولتی و کمیسیون قرار گرفت و خبر این توافقات از سوی مجلس رسانهای شد و موجی از امید در میان خدمتگزاران صدیق ملت، در حوزه پرستاری ایجاد نمود ولیکن اکنون به دلیل کم لطفی دولت و عدم پایبندی به توافق صورت گرفته، به موجی از ناامیدی و اعتراض جامعه پرستاری تبدیل شده است.
به دلیل کم لطفی دولت و عدم پایبندی به توافق صورت گرفته، به موجی از ناامیدی و اعتراض جامعه پرستاری تبدیل شده استرئیس کل سازمان نظام پرستاری، در این نامه سرگشاده خطاب به رئیس جمهور، نوشت: اکنون با نادیده گرفتن تعهدات و توافقات از سوی دولت در تدوین لایحه بودجه حوزه سلامت و تدوین آئین نامهها و صدور دستورالعملهای خلاف قوانین ارتقاء بهره وری کارکنان بالینی نظام سلامت، بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور، تحمیل اضافه کاری و مرخصی اجباری بر پرستاران و چندین و چند مورد دیگر، دغدغههای بزرگ دیگری بر انبوه دغدغههای پرستاران اضافه نموده است.
در همین حال، وحید نصیری معاون حقوقی و پارلمانی سازمان نظام پرستاری، در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: شیوه اجرایی قوانین خاص پرستاری نه تنها موجب جلب نظر پرستاران نشده بلکه تناقضات فراوانی با اهداف مد نظر مقنن دارند که شایسته است برای رفع ایرادات و تناقضات و نواقص، کارگروه ملی تشکیل شود و پس از جلب نظر طرفهای ذی نفع در این مورد و تایید نهایی در کارگروه به هیئت دولت ارسال گردد.
وی درباره بی تفاوتی دولت نسبت به حمایت از جامعه پرستاری در زمینه ترمیم نیروی انسانی و اجرای قانون تعرفه گذاری، افزود: با وجود نظرات شفاف کمیسیون و وزارت بهداشت هیچ اقدام مثبتی از سوی دولت دیده نمیشود. دولت باید اقدام جدی در این زمینه داشته باشد. هم مجلس و هم دولت و سازمان نظام پرستاری در رفع مشکلات متعدد پرستاران باید مشارکت کنند.
نصیری با اشاره به اینکه دولت مدعی است که هر ساله هزینههای اجرایی قوانین خاص پرستاری را در بودجه دستگاههای ذی ربط پیش بینی میکند، گفت: بحث این است که این ادعا با واقعیات موجود در تناقض است. اگر دولت میگوید بودجهها را در لایحه میآورد، به اختصاصی بودن ردیفهای مورد نظر برای قوانین پرستاری اشاره نماید. قبل از سال ۸۹ یعنی سال اجرایی شدن قانون ارتقاء بهره وری کارکنان بالینی نظام سلامت، پرستاران برای تأمین معیشت زندگی مجبور بودند که در دو محل کار کنند که مسبب مشکلات متعددی بود، مجلس با تصویب و تأکید بر اجرای قانون ارتقاء بهره وری نیروی انسانی نظام سلامت، سعی در حل این بحران ملی نمود، ولی در حال حاضر معیشت پرستاران بیش از هر زمانی سختتر شده است. یعنی در واقعیت اجرای این قانون را نداشته ایم. تمام مزایای پیش بینی شده در این قانون، با دستورالعملها و آیین نامهها زایل شده است.
مشکلات پرستاران از پُرکاری، چند شیفت کاری و تنش، گذشته و اکنون در وضعیت بحرانی قرار داردمعاون حقوقی و پارلمانی سازمان نظام پرستاری، ادامه داد: افزایش دوران خدمت، افزایش سن بازنشستگی، افزایش معوقات، افزایش ساعات کاری، اضافه کار و مرخصیهای اجباری و کاهش پرداختیها باعث شده پرستاران در مسیر خدمت به مردم و تأمین معیشت با مشکلات متعدد روبرو شوند. افزایش رضایت مندی مردم از دستگاههای اجرایی و ارتقاء سطح سلامت جامعه کاهش هزینههای درمان به نفع دولت است. دولت باید از این امتیاز استفاده و شرایط را برای پرستاری به حالتی برساند که قوانین کامل اجرایی گردند. مشکلات پرستاران از پُرکاری، چند شیفت کاری و تنش، گذشته و اکنون در وضعیت بحرانی قرار دارند.
وی با بیان اینکه انتظار داریم مجلس به عنوان قانونگذار و مرجع تاثیر گذار در حمایت از مصوبات خود ما را همراهی کند، گفت: وزارت خانههای بهداشت و رفاه با مشکلات متعدد در تأمین هزینههای خود مواجه هستند و در حال حاضر بدهیهای چند ماهه به کارکنان دیده میشود، اما برای کنترل هزینههای خود از اهرم تعدیل نیروی پرستاری، مخالفتهای غیرمجاز با بازنشستگی قانونی پرستاران و تحمیل اضافه کاریهای اجباری استفاده میکنند که پیشگیری از تنش و بحران، نیازمند یک مداخله ملی است.
سیدرضا مظلوم نایب رئیس شورای عالی نظام پرستاری، با اشاره به استاندارد ملی نیروی پرستاری که ۱.۸ به ازای هر تخت بیمارستانی است، تاکید کرد: هرچند این عدد یک استاندارد قدیمی و سطح پایین است، اما کشور ما با این استاندارد هم فاصله زیادی دارد، بطوریکه در حال حاضر بطور متوسط نصف این استاندارد یعنی ۰.۹ پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی، نیروی پرستاری مشغول به کار است.
به نظر میرسد حکایت دیوار کوتاه «پرستاری» در فصل بودجه نویسی کشور، چندان هم بی ربط نیست. زیرا، در حالی که بیشترین بار خدمات مراقبتی در بیمارستانها بر دوش پرستاران است، اما به وقت توزیع بودجه و اعتبار، سهم آنها «صفر» است. حالا باید منتظر واکنش رئیس جمهور و مسئولان بودجه نویسی کشور بود که آیا به گلایهها و اعتراضات پرستاران، توجهی خواهند کرد یا خیر.