رویداد۲۴ مردم افغانستان تنها مشکل جنگ و ناامنی ندارند بلکه تداوم جنگ باعث شده است که تمام نیرو وتوان مالی و فکری دولت برای مقابله با مخالفان مسلح صرف شود و هزینههای بخشهای توسعه ای، بهداشتی و زیست محیطی بسیار اندک باشد که هیچ مشکلی هم حل نمیشود.
همین وضعیت باعث گردیده که هیچ توجهی به مواد سوخت برای گرمای منازل، خودروهای آلاینده، کارخانه ها، آجرپزیها نشود و آنها از انواع مواد آلاینده استفاده کنند و به همین دلایل یک نهاد خارجی بتازگی کابل را آلودهترین شهر جهان خوانده است.
یک اداره هواشناسی آمریکایی به نام «Air Visual» بتازگی اعلام کرده است که کابل در رده بندی روزانه از نظر میزان آلودگی هوا در میان شهرهای مهم جهان، در مقام نخست قرار گرفته است.
براساس جدول رده بندی که در سایت این نهاد که وب سایت «تقویم» افغانستان یا «Time.af» آن را منتشر کرده است، کابل پایتخت این کشور رابا داشتن ۳۵۳ درجه آلودگی هوا در رده نخست شهرهای آلوده جهان جا داده است.
در فهرست این سایت پس از کابل، لاهور یکی از شهرهای مهم صنعتی پاکستان، «اولان باتور» مغولستان، «دانکا» بنگلادش، «کلکته» و «دهلی نو» پایتخت هند، به ترتیب در ردههای دوم، سوم، چهارم، پنجم و ششم این جدول قرار دارد.
عوامل آلودگی هوای کابل بر اساس این بررسی افزایش نفوس، موجودیت کارخانهها و برخی موارد دیگر یاد شده است.
پس از نشر این گزارش «اداره ملی حفاظت محیط زیست» افغانستان میگوید از چند روز گذشته به این طرف کار تطبیق برنامه ویژه زمستانی را برای جلوگیری و کاهش آلودگی هوا در شهرهای بزرگ کشور بویژه شهر کابل آغاز کرده است.
«نیک محمد» رئیس بخش تحقیقات و نظارت محیط زیستی این اداره گفته است که با تطبیق این طرح، تلاش میشود وضعیت هوای کابل بهبود یافته و از آلودگی بیشتر آن در زمستان جلوگیری شود.
وی گفت: طرح آنها ۱۱ هدف دارد که از جمله اطلاع رسانی به مردم، گاز مایع بجای زغال سنگ و چوب، تقویت بخش برق، نظارت بر کارخانههایی که مواد آلاینده استفاده میکنند، جلوگیری از وسایط نقلیهای که منبع آلودگی است.
نیک محمد برای عملی شدن طرح خواهان همکاری مردم شده و از آنها خواسته است تا در حفاظت از محیط زیست همکاری کنند.
«صفی الله مسلم» رئیس کمیسیون محیط زیست مجلس افغانستان از نهادهای محیط زیست و شهرداری کابل انتقاد کرده و میگوید که این نهادها مسئولیت بزرگی برعهده دارند، اما کاری در این رابطه نتوانسته اند انجام دهند.
وی افزود که مسئولان این نهادها چندین بار به خاطر آلودگی هوا و مشکلات محیط زیستی به کمیسیون فرا خوانده شده اند، اما برنامههای موثری را برای حل این معضل نداشته اند.
«شاه زمان میوندی»، رئیس اداره محیط زیست افغانستان نیز چند ماه پیش در کنفرانس مطبوعاتی در کابل گفته بود وضعیت کنونی محیط زیست نگران کننده است بویژه هوا، آب و خاک شهرکابل نسبت به هرشهر دیگر آلوده شده است که به همین علت همه روزه بهداشت مردم تحت تاثیر مشکلات محیط زیستی بوده و مردم به بیماریهای گوناگون گرفتار میشوند.
وی افزایش نفوس، استفاده از مواد سوختی بی کیفیت، افزایش خودروها و ماشین آلات دودزا را از عوامل بوجود آورنده ذرات معلق در هوا دانسته و گفت که این ذرات سبب امراض گوناگون شده است.
«بشیراحمد حمید»، یکی از مقامات وزارت بهداشت افغانستان هم گفته است که بر اساس یافتههای این وزارت ۲۶ درصد از مرگ و میر در این کشور ناشی از آلودگی هوا است.
به گفته وی، لازم است که برای حفظ محیط زیست و جلوگیری از آلودگی هوا و آبهای آشامیدنی تدابیر جدی اتخاذ و به مردم در مورد خطرات آن اطلاع رسانی شود.
وزارت بهداشت افغانستان اضافه کرده است که بر اثر آلودگی هوا بیماری سرطان در بین شهروندان افزایش یافته است. آلودگی هوا سالانه ۲۰ هزار افغان را مبتلا به انواع بیماری سرطان میکند که ۱۶ هزار تن از این بیماران جان شان را از دست میدهند.
براساس یافتههای این وزرات همه ساله ۳ هزارو ۵۰۰ زن در افغانستان به سرطان سینه گرفتار میشوند که ۵۰ درصد آنان زندگی خود را به همین دلیل از دست میدهند و یکی از عوامل سرطان سینه نزد زنان، آلودگی هوا است.
«نورالحق یوسفزی»، رئیس بیمارستانی به نام «صحت طفل» بخشی که بیماریهای کودکان در آن معالجه میشود هم گفته بود که با آغاز فصل سرما، روزانه یک هزار کودک بیمار به این بیمارستان مراجعه میکنند که عامل اصلی آن آلودگی هوا است و سبب بیماریهای تنفسی در آنها میشود.
مردم افغانستان به دلیل نداشتن سوخت معیاری در زمستان از زغال سنگ و چوب استفاده میکنند که این کار در فصل زمستان بویژه از طرف صبح و شام تنفس را با مشکل جدی دچار میکند.
دولت افغانستان هم به علت اولویتهایی که به دلیل ادامه جنگ و ناامنی دارد، تاکنون هیچ توجهی به سوختهای نو از جمله گاز و برق نکرده است و مردم هم بواسطه وجود فقر و ضعف مالی نه تنها از چوب و زغال بلکه از پلاستیک نیز برای ایجاد گرمای منازل خود استفاده میکنند.
آلودگی هوا در کابل پایتخت در روزها و شبهای زمستان به حدی طاقت فرسا شده است که مردم در صفحات اجتماعی و فضای مجازی آن را خطرناکتر از داعش و طالبان میپندارند.
با وضعیتی که در حال حاضر دولت و مردم افغانستان با آن مواجه هستند مشکل به نظر میرسد که به این زودیها بتوانند به وضع بهداشت، کاهش آلودگی هوا و دیگر مشکلات اجتماعی رسیدگی کنند.