رویداد۲۴ ، طی سال‌های اخیر اخبار متعددی از آسیب دیدن دانش‌آموزان و حتی فوت آنها بر اثر وقوع حوادث در مدارس یا اردوهای دانش‌آموزی شنیده‌ایم. آموزش و پرورش همواره در مقابل بسیاری از این حوادث از جمله ریزش سقف و دیوار، آتش گرفتن بخاری، نبود وسلیه نقلیه مناسب برای جابه جایی دانش‌آموزان و...کمبود بودجه را مطرح می‌کند و با توجه به کسری بودجه مداومش تکرار حوادث دانش‌آموزی تمامی ندارد، البته اینکه وقوع این حوادث صرفا به دلیل کمبود بودجه باشد نیز خود محل بحث است.
آمار دانش‌آموزان فوتی و مصدوم در مدارس
طبق گزارشی که سازمان نوسازی مدارس کشور در اختیار ایلنا قرار داده است از سال ۹۱ تاکنون تمام حوادثی که در مدارس به علت ناایمن بودن باعث تهدید جان دانش‌آموزان شده است به شرح ذیل است:
- روز چهارشنبه، ۱۵ آذر ۱۳۹۱ حادثه‌ای تلخ برای دانش‌آموزان شین‌آبادی رخ داد که در واقع بر اثر آتش‌سوزی بخاری کلاس در این حادثه، ۲۹ دانش‌آموز دختر دچار سوختگی شدید شدند و دو نفر از آنها بر اثر شدت جراحات وارده فوت کردند. همچنین انگشتان سه تن از دانش‌آموزان به دلیل شدت سوختگی و عدم قبول پیوند قطع شد.
-در تاریخ ۲۷ بهمن ماه سال ۹۳ بر اثر ریزش ناگهانی دیوار حیاط یک مرکز پیش دبستانی و دبستان پسرانه ۱۲ دانش آموز مصدوم و روانه بیمارستان شدند. این حادثه به علت فرو ریختن محافظ بین این دیوار و ساختمان در حال ساخت اتفاق افتاد و منجر به مصدومیت تعدادی از دانش‌آموزان شد.
- در تاریخ اردیبهشت سال ۹۵ به دلیل بارندگی، سقف ساختمان دبستان در روستای زهوکی از توابع بخش بندزرک میناب فرو ریخت این مدرسه که بیش از ۲۰۰ دانش آموز در نوبت صبح و عصر دارد، اما خوشبختانه کسی در این حادثه آسیبی ندید.
- سه شنبه ۱۶ شهریور سال ۹۵ بر اثر ریزش دیوار مدرسه‌ای در روستای بجار شهرستان چابهار یک کودک پنج ساله جان خود را از دست داد. در این حادثه سنگینی آوار دیوار فرسوده مدرسه‌ای دیگر در یکی از روستاهای چابهار، موجب این اتفاق شد. البته این کودک از دانش آموزان مدرسه نبوده است.
-شنبه ۱۱ دیماه سال ۹۵ در دبستان شهدای روستای سادات آباد در شهرستان سمیرم استان اصفهان شش دانش آموز بر اثر ریزش دیوار زیر آوار ماندند و مصدوم شدند و علت ریزش دیوار وزش باد گزارش شد.
- سه‌شنبه ۱۱ مهر ماه سال ۹۶ سقف یک مدرسه خشت و گلی ریخت. این خبر در حالی مطرح شده بود که وزیر آموزش و پرورش پیش از شروع سال تحصیلی جدید خبر داده بود تا پایان سال۹۷ مدارس خشت و گلی و کپری به مدارس استاندارد تبدیل خواهند شد. در پی این حادثه دانش آموزان از هراس به بیرون از کلاس پناه بردند و خوشبختانه صدمه‌ای به آنها وارد نشد.
-در تاریخ ۹ آبان ۹۶ براثر ریزش سقف مخزن سیمانی آب مدرسه ابتدایی روستای برمک استان بوشهر، چهار دانش آموز مصدوم و به بیمارستان منتقل شدند. مخزن سیمانی آب مدرسه آیت الله کاشانی روستای برمک از توابع بخش سعدآباد، زمانی فرو ریخت که تعدادی از دانش آموزان در بیرون از محوطه مدرسه روی آن قرار داشتند که ریزش سقف مخزن موجب سقوط دانش آموزان به داخل آن شد. دو نفر از دانش آموزان در این حادثه به صورت سرپایی درمان شدند و دو نفر دیگر نیز بعد از مدتی بستری از مرخص شدند.
- در ۲۶ دیماه سال ۹۶ سقف مدرسه "آزادی" واقع در منطقه ۱۴ خیابان پیروزی به دلیل فرسودگی و کهنگی مدرسه که قدمت ۵۰ ساله دارد فرو ریخت که این اتفاق به دلیل عملیات ساخت و ساز خانه کناری و در زمان حضور دانش‌آموزان رخ داد، که خوشبختانه آسیبی به دانش آموزان و پرسنل مدرسه وارد نشد.
-روز دوشنبه ۱۶ مهرماه سال ۹۷ یک دانش‌آموز در مدرسه شهید رجبی روستای سیراب بر اثر ریزش دیوار حیاط مدرسه دچار حادثه شد. این اتفاق بین ساعت ۱۰ تا ۱۱ صبح زنگ ورزش در حین بازی در محوطه انتهایی مدرسه رخ داد که علت اصلی آن ساخت وسازهای صورت گرفته در همجواری این مدرسه بوده است.
- سه‌شنبه در ۱۷ مهرماه سال ۹۷ بر اثر ریزش بخشی از دیوار حیاط آموزشگاه مدرسه روستایی به علت فرسوده بودن بنا، یکی از دانش آموزان پایه اول این آموزشگاه به نام دنیا ویسی مصدوم و سریعا توسط مدیر، آموزگار و پدر نامبرده به بیمارستان بعثت سنندج اعزام شد. متاسفانه بر اثر شدت جراحات وارده این دانش آموز در بیمارستان بعثت سنندج فوت کرد.
- سه شنبه ۲۷ آذر ۱۳۹۷ در دبستان و پیش دبستانی غیرانتفاعی دخترانه اسوه حسنه در زاهدان بر اثر افتادن بخاری نفتی روی زمین موکت و پارتیشن‌های کلاس مشتعل شدند که این حادثه در نهایت جان چهار دانش‌آموز را گرفت و این حادثه باعث لغو مجوز مدرسه اسوه حسنه شد.
تعداد مدارس ناایمن در کشور بسیار است و در حال حاضر بیش از ۱.۵ از میلیون دانش‌آموز کشور در مدارس ناایمن تحصیل می‌کنند. این مدارس عمر خود را کرده‌اند و جزو مدارس تخریبی محسوب می‌شوند.
آمار دانش‌آموزان فوتی و مصدوم در اردوهای دانش‌آموزی
اینها بخشی از آسیب‌هایی بود که در مدارس جان برخی دانش‌آموزان را گرفت و جان برخی از آنها هم تهدید کرد. بخش دیگر حوادث به اردوهای دانش آموزی برمی‌گردد که در این حوادث نیز عده‌ای از دانش‌آموزان جان خود را از دست دادند، مصدوم و یا دچار نقص عضو شدند.
طبق آماری که علیرضا کاظمی (معاون فرهنگی و پژوهشی آموزش و پرورش) به ایلنا ارائه داده است، آمار دانش آموزان فوت شده و آسیب دیده در اردوهای دانش‌آموزی به شرح ذیل است:
-در سال تحصیلی ۹۳-۹۴ در روز چهارشنبه ۱۴ اسفندماه ۹۳ بر اثر برخورد یک دستگاه کامیون با اتوبوس حامل دانش‌آموزان دختر در مسیر یزد به میبد ۱۲ دانش آموز مصدوم شدند، اما خوشبختانه فوتی نداشت.
-در اردیبشهت ماه سال ۹۴ در شهرستان مهریز حادثه‌ای در یک اردوی یک روزه رخ داد. مسئولان اردو دانش‌آموزان را به حوالی دریاچه غربالیزه برده بودند که یکی از دانش‌آموزان در دریاچه غرق شد و جان باخت.
-در سال ۹۵ - ۹۶ حادثه اردوی پشتازان و فرزانگان سازمان دانش‌آموزی در هرمزگان در جاده داراب استان فارس رخ داد. این حادثه در تاریخ ۱۰ شهریور ماه ۹۶ رخ داد که ۹ دانش آموز فوت و ۳۴ نفر مصدوم شدند. همچنین سه نفر از دانش‌آموزان نیز در این حادثه دچار نقص عضو شدند، البته مصدومانی هم بودند که درمانشان به صورت سرپایی انجام شد.
-در سال ۹۶- ۹۷ چهار حادثه اتفاق افتاد که یکی از آنها حادثه اردوی راهیان نور استان البرز در محور کمربندی سوسنگرد - اهواز در تاریخ ۲۲ آذرماه ۹۶ بود که چهار فوتی داشت که شامل سه دانش‌آموز و یک معلم بود. همچنین یک حادثه تصادف در اردوی استان خراسان رخ داد که خوشبختانه فوتی نداشت.
-در سال ۹۶ـ۹۷ اردوی درس آمادگی و دفاعی در کهکیلویه و بویر احمد یک نفر فوتی داشت. این حادثه به این صورت بود که قبل توقف کامل ماشین دانش‌آموز پیاده می‌شود که همین بی‌احتیاطی منجر به مرگ او شد، یعنی حادثه رانندگی نبوده است. علاوه بر اینها در سال ۹۶-۹۷ یک حادثه هم در جشنواره فرهنگی و هنری در لرستان بود که البته در آنجا هم فوتی نداشته‌ایم، در این حادثه یک دستگاه مینی‌بوس با دانش‌آموزان برخورد می‌کند که فوتی هم نداشته و فقط در این حادثه چهار دانش آموز مصدوم شدند که درمانشان به صورت سرپایی انجام شد.
-۱۸ مهر ماه سال ۹۷-۹۸ اردوی راهیان نور آذربایجان شرقی کمربندی تبریز حادثه‌ای بود که بر اثر لغزندگی جاده رخ داد. در این حادثه نیز دو نفر از دانش‌آموزان آذربایجان شرقی فوت کردند، البته در میان مصدومان این حادثه نیز نقص عضوی وجود نداشته است، همچنین آنهایی که هم مصدوم شده بودند به صورت سرپایی مداوا شدند.
مدارس استاندارد برای از ما بهتران است
میرحمایت میرزاده (عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره عدم امنیت در مدارس و در پاسخ به این سوال آیا قابل قبول است که جواب آموزش و پرورش درباره برخی حوادث کمبود بودجه است؟ گفت: هرسال که بودجه بسته می‌شود، همه می‌دانند که برای سال بعد آموزش و پرورش با کمبود بودجه مواجه خواهد شد. بدون استثنا در تمام دولت‌ها همین‌طور بوده و همه می‌دانستند که هرسال آموزش و پرورش حداقل با کمبود ده درصدی بودجه برمی‌خورد. این بودجه‌ها حتی کفاف حقوق، حق‌التدریس و کارهای دیگری که وظیفه قانونی دولت است را نمی‌دهد. همه می‌دانند و علی‌رغم اطلاع دولت همیشه این شرایط ادامه داشته است.
وی با بیان اینکه همیشه گفته‌اند، سالی که نکوست از بهارش پیداست، گفت: با تصویب لایحه بودجه ۹۸ کاملا مشخص است که سال آینده آموزش و پرورش نمی‌تواند برای استانداردسازی مدارس کاری انجام دهد، این یک درد بی‌درمان است. مشکل دیگر ما مدارس موجود در آموزش و پرورش است به این معنی که آن مدرسه‌ای که بهترین است و تازه ساخته می‌شود و آن مدرسه‌ای که استانداردسازی می‌شود برای از ما بهتران است؛ به عبارتی این مدارس فقط مختص یک عده خاص است و سوال این است که بچه‌های از ما بهتران چه کسانی هستند؟ همان‌هایی که به اسم‌های مختلف برایشان مدرسه ساخته می‌شود.
این عضو کمیسیون آموزش اضافه کرد: از ظرفیت صد در صد این مدارس استفاده نمی‌شود و ظرفیت‌شان همچنان خالی است، اما تعداد محدودی دانش‌آموز در آنجا قرار دارد. در عین حال مدارس غیراستاندارد در اختیار مناطقی است که هم دانش‌آموزش زیاد است و خطرات بیشتری دارد.
میرزاده در خصوص حذف تنوع مدارس گفت: در ابتدا باید داستان تنوع مدارس در کشور را از بین ببریم و تمامش کنیم، بخاطر اینکه جان اکثریت بچه‌ها در خطر است. لزومی ندارد زمانی که ما مدرسه نداریم، دانش‌آموزان حتما در شیفت صبح ثابت باشند و به جای اینکه چند مدرسه خاص را جدا کنیم و در اختیار از ما بهتران قرار بدهیم بدون استثنا تمام مدارس کشور از مدارس نمونه گرفته تا تیزهوشان و... همه را در دو شیفت صبح و بعد از ظهر با صد در صد ظرفیت تکمیل کنیم، اگر همین کار الان انجام شود، می‌توان بدون ساخت مدرسه جدید خیلی از مشکلات را حل کرد.
دانش‌آموزان در اولویت قرار ندارند
او ادامه داد: متاسفانه بهترین و بزرگترین مدارس با کمترین ظرفیت کار می‌کنند، آن هم در محله‌ها و مناطقی که دانش آموز کمی دارد. این درد بی درمان نظام آموزش و پرورش است، از این رو دولت، مجلس و از همه مهم‌تر وزارت آموزش و پرورش باید در این امر پیشتاز باشد. ضمن اینکه در بخش اعتبار گرفتن آموزش و پرورش از هر سد و راه‌آهنی واجب‌تر است، اینها حرف‌های معلمی است که بیش از ۳۵ سال از ده تا پایتخت در تمام حوزه‌ها مسئولیت داشته و الان هم با اطلاع با شما صحبت می‌کند.
میرزاده تصریح کرد: آموزش و پرورش هر کجا که کم میآورد از اعتبارات عمرانی بر می‌دارد، اعتبارات عمرانی هم آنقدر ناچیز است که تنها شامل برق، آب، گاز، تلفن و تعمیرات مدارس می‌شود. استانداردسازی مدارس نسبت به ساخت فرودگاه، راه آهن، اتوبان و... اولویت دارد، به هر حال ما همه اینها را برای بچه‌هایمان می‌سازیم. حفظ جان این دانش آموزان از هزاران اتوبان، راه‌آهن، فرودگاه و سد واجب‌تر است، اما دولت و مجلس ما آموزش و پرورش و دانش‌آموزان را در اولویت قرار نداده است و این یک واقعیت تلخ است.
حمایت میرزاده با پیشنهاد اینکه باید برای حل مشکلات بودجه‌ای آموزش و پرورش یک کمپین راه انداخت در پایان تاکید کرد: مگر این همه کمپین راه نمی‌افتد؟ بعضی وقتها برای مسائل ساده کمپین درست می‌شود، شما رسانهایها یک کمپین درست کنید تا همه مدارس استاندارد شود. شما رسانهایها کمپینی تشکیل بدهید تا به هیچ پروژهای برای ساخت سد، راه آهن، فرودگاه، خیابان و به هیچ شهر بزرگی مثل تهران، تبریز و اصفهان برای پروژهای عمرانی اعتبار ندهند، مگر اینکه مشکلات استاندارد سازی مدارس حل شود.