رویداد۲۴ سفر ولادیمیر پوتین به صربستان نخستین سفر خارجی او در سال ۲۰۱۹ به حساب میآید تا اهمیتی که مسکو برای بلگراد قائل است را به نمایش بگذارد.
آلکساندر وچیچ رئیس جمهوری صربستان برای نشان دادن میزان احترام خود به همتای روس تا پای پلکان هواپیمای او رفت، اما آنچه بیش از پیش اهمیت یافت اقدام خودجوش مردم صربستان برای نشان دادن میزان علاقه به پوتین بود.
شهروندان بلگراد دیروز با در دست گرفتن تصاویر پوتین و شعار نوشتههای مختلف در حمایت از او به زبانهای صربی و روسی، از رهبر روسیه به اشکال مختلف تشکر و قدردانی کردند، حرکتی که نمونه آن در مسکو پایتخت روسیه هم دیده نمیشود.
پلیس صربستان دیروز در اطلاعیهای اعلام کرد که بیش از ۱۳۰ هزار نفر در مقابل کلیسایی به نام ساوای مقدس در بلگراد که پوتین از آن بازدید میکرد، جمع شدند.
این کلیسا را سربازان عثمانی هنگام اشغال بلگراد در قرن شانزدهم به آتش کشیدند، اما از قرن بیستم بازسازی آن آغاز شد.
پوتین دیروز به همراه همتای صرب خود در اقدامی نمادین آخرین موزاییک از شمایل حضرت مسیح را بر دیوار این کلیسا چسباند.
میتوان گفت: روسیه و صربستان پیوندهای تاریخی فراوانی دارند، عمق روابط دو کشور به اندازهای است که دو طرف از یکدیگر به عنوان برادر یاد میکنند.
تاریخ جهان چندین بار شاهد هزینههای سنگینی بوده که روسها به خاطر صربها متحمل شده اند و هرگز از آن ابراز پشیمانی نکرده اند.
جنگ روسها به عنوان حامیان صربها و مسیحیت ارتدوکس با امپراتوری عثمانی از جمله رخدادهای تاریخی است که در اذهان مردم صربستان نقش بسته است.
در تاریخ آمده است الیزابت اول امپراتریس روس در حمایت از صربها و پس از آنکه امپراتوری آلمان به کشور آنها حمله کرد، سپاه روسیه را راهی جنگ با این کشور کرد.
روسها جنگ جهانی اول را هم به بهانه حمایت از صربستان آغاز کردند، در جنگ جهانی اول که با کشتن ولیعهد امپراتوری هابسبورگ در سارایووا به دست یک جوان صرب آغاز شد، نیکلای دوم آخرین تزار روس به پادشاهی دوگانه اتریش مجارستان اعلام جنگ داد هر چند که بسیاری معتقدند او برای کاستن از اعتراضات داخلی، به جنگ با یک کشور خارجی روی آورد تا شاید مانع انقلاب مردمی در روسیه شود.
در طول جنگ جهانی دوم نیز صربها که استخوان بندی یوگسلاوی را تشکیل میدادند روابط تنگاتنگی با اتحاد جماهیر پیشین شوروی داشتند.
دوستی شوروی و یوگسلاوی در طول جنگ دوم جهانی سبب شد صربها به خاطر روسیه با آلمان نازی به صورت پارتیزانی بجنگند.
دو کشور در طول جنگ سرد با عنوان کشورهای عضو بلوک شرق بویژه در عرصه نظامی و امنیتی با یکدیگر همکاری گستردهای داشتند و مارشال تیتو از دوستان نزدیک مقامات کرملین به حساب میآمد.
با پایان یافتن جنگ سرد، یوگسلاوی در پی جنگهای خونین در جمهوریهای این کشور تجزیه شد و روسیه از همان ابتدا طرف صربها را گرفت؛ این حمایتها تا امروز ادامه داشته است.
مسکو در شورای امنیت تلاشهای گستردهای را برای پایان دادن به مناقشه در بالکان بکار بست و تلاش کرد تا مسائل در این منطقه از راههای سیاسی حل و فصل شود.
روسیه حتی زمانی که صربها به سرکوب ساکنان جمهوریهای جدا شده بویژه بسنیهای مسلمان میپرداختند از صربها حمایت کرد و خواهان حفظ یکپارچگی یوگسلاوی برای مقابله با آمریکا و غرب شد.
حمایت روسیه از صربها در دورههای مختلف زبانزد بوده است، به طور مثال وقتی ناتو در سال ۱۹۹۹ میلادی بمباران هوایی بلگراد پایتخت یوگسلاوی را آغاز کرد، یوگنی پریماکوف نخست وزیر وقت روسیه که در حال سفر به آمریکا بود دستور بازگشت هواپیمای حامل خود را از آسمان اقیانوس اطلس به روسیه صادر کرد.
روسیه تاکنون استقلال کوزوو را به رسمیت نشناخته و خواستار حفظ این کشور در قالب صربستان است و استقلال این منطقه را مغایر با قوانین بین المللی میداند.
مسکو هم اکنون در عرصه نظامی، امنیتی، سیاسی و اقتصادی شریک مهم صربستان است و به تازگی در چارچوب حمایت از صربستان و افزایش توانمندی نظامی این کشور ۱۰ فروند میگ-۲۹ به رایگان به بلگراد داده است.
روسیه همچنین به صربها وعده داده است که خط لوله گاز جریان ترکیه که از طریق دریای سیاه به ترکیه و کشورهای جنوب اروپا کشیده میشود به صربستان هم کشیده شود.
ولادیمیر پوتین دیروز پنجشنبه به طرف بلاروسی گفت که کرملین آماده است برای تامین زیرساختهای خط لوله جریان ترکیه در خاک صربستان، ۱.۴ میلیارد دلار در این کشور سرمایه گذاری کند.
روسیه برنامههای هستهای صربستان را هم پوشش میدهد ضمن اینکه توافقاتی به ارزش ۲۰۰ میلیون دلار بین سران دو کشور امضا شده است.
مقامات روسیه که همواره از گسترش سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) ابراز نگرانی کرده و آن را عبور از خط قرمزهای مسکو میخوانند، اخیرا اعلام کرده اند که مشکلی با پیوستن صربستان با این سازمان ندارند و امیدوارند که آمریکاییها هم مانع نزدیکی دیگر کشورهای اروپایی به روسیه نشوند.
روسیه پوتین به مردم صربستان نشان داده است که با وجود تغییر و تحولات متعدد در جهان؛ روسیه نوین مسیر روسیه تزاری و اتحاد جماهیر شوروی را در حمایت و پشتیبانی از صربها میرود و از ارایه هیچ کمکی به اسلاو نژادها و ارتدوکسها در صربستان و مجامع بین المللی فروگذاری نمیکند.
با این تفاسیر شاید بهتر بتوان این واقعیت را درک کرد که چرا پوتین در صربستان بیشتر از مسکو طرفداران دوآتشه دارد و از او به عنوان یک قهرمان ملی در قلب اروپا یاد میشود.