رویداد۲۴ قیمت سکه بهار آزادی روز به روز رو به افزایش است و همزمان مسئولان قوه قضاییه میگویند «مطالبه مهریه» تبدیل به پنجمین خواسته قضایی در کشور شده است. مهریهای که تا دیروز برخی آنرا با مثَل قدیمی «چه کسی آن را داده و چه کسی آن را گرفته است؟» به کار میبردند، حالا یکی از مهمترین پروندههایی قضایی در کشور شده است. در حال حاضر موضوع افزایش قیمت سکه دست به گریبان مردانی شده است که پیش از این بنا به تشخیص دادگاه مهریه زنان را به شکل قسطی پرداخت میکردند، اما حالا بسیاری از آنان با تغییرات شدید قیمت سکه دیگر توان پرداخت آن را ندارند.
فاطمه ذوالقدر، نماینده مجلس شورای اسلامی، چندماه پیش از پیشنهاد «پرداخت سکه مهریه به نرخ روز عقد» در کمیسیون اجتماعی مجلس خبر داده و گفته که در پی بالا رفتن قیمت سکه در ماههای اخیر آمار محکومان مهریه افزایش یافته است. همچنین به گفته این نماینده مجلس عدهای به دلیل فرار از پرداحت مهریه به دنبال خروج از کشور هستند.
هم اکنون براساس قوانین موجود، اگر مهریه در زمان عقد تا ۱۱۰ سکه یا معادل آن باشد، زن براساس قانون میتواند این میزان مهریه را مطالبه کند و در صورت عدم پرداخت، دادگاه میتواند با نظر زن، مرد را بازداشت کند، اما چنانچه مهریه، بیشتر از این میزان باشد درخصوص مازاد، فقط توانایی مالی مرد ملاک پرداخت است که در صورت عدم توانایی مرد، مهریه بیش از ۱۱۰ سکه مشمول قانون اجرای محکومیتهای مالی نبوده و حبس مرد را در پی نخواهد داشت.
زندانیان مهریه، رتبه دوم زندانیان غیرعمدعلاوه بر این، در حال حاضر آمار زندانیان مهریه نیز در کشور رو به افزایش است. در همین زمینه، سید اسدالله جولایی، مدیرعامل ستاد مردمی رسیدگی به امور دیه میگوید: رتبه دوم زندانیان غیرعمد را محکومان مهریه به خود اختصاص دادهاند که آمار آنها حدود ۳۶۰۰ نفر است. این محکومان غالبا جوان و جویای کار هستند. محکومان مهریه به دلیل عدم استطاعت مالی برای پرداخت ۱۱۰سکه روانه زندانها میشوند. موضوعی که ستاد دیه پیگیریهای زیادی در مورد آن انجام داده است، برداشتن جنبه کیفری از مهریههای بالای ۱۱۰سکه بود که با تصویب قانون تنها افرادی که ملائت مالی برای پرداخت ۱۱۰ سکه را نداشته باشند روانه زندان میشوند و هیچ فردی در هیچ محکمهای برای بالاتر از این میزان راهی زندان نمیشود.
به گفته او، در حال حاضر با توجه به بالا رفتن نرخ تورم و شرایط سخت معیشت مردم، میزان ۱۱۰سکه با این شرایط همخوانی ندارد و لازم است این معیار اصلاح شود که امیدواریم با بهرهگیری از کارشناسان این حوزه، این میزان کاهش یابد به طوری که با شرایط امروز جامعه همخوانی داشته باشد.
محاسبه مهریه به نرخ روز عقد، موافقان و مخالفان چه میگویند؟اما در این وضعیت یکی از پیشنهادها محاسبه مهریه به نرخ روز عقد است. در این زمینه جلیل رحیمی جهان آبادی، عضو هیئت رئیسه کمیسیون حقوقی و قضائی، در خصوص اینکه با توجه به اینکه بیشترین زندانیها مربوط به بدهکاران مهریه هستند آیا شرایط دلار را در این خصوص دخیل میدانید یا خیر و اینکه مجلس برای حل این مشکل چه اقداماتی انجام داده است؟ گفت: چندین عامل برای آمار بالای زندانیان مهریه وجود دارد، ضعف آسیب فرهنگی در خانوادهها که میزان بالای مهریه را تحکیم خانواده و تثبیت جایگاه زن تلقی میکنند.
وی مشکل دیگر را مربوط به عدم شناخت افراد در زمینههای اجتماعی دانست و گفت: فراهم نبودن زمینههای مناسب برای شناخت کامل افراد قبل از ازدواج منجر به چالشها تنشهای بعد از ازدواج و بعضا منجر به طلاق میشود.
رحیمی جهان آبادی مشکل دیگری را که به افزایش طلاق دامن میزند مشکلات اقتصادی و بیکاری افراد دانست و ادامه داد: آنچه ما در مجلس انجام میدهیم پیدا کردن راهکار برای این است که میزان مهریه از یک سقفی بالاتر نرود الان هم بحث ارزیابی میزان مهریه براساس تاریخ زمان عقد در توجه نمایندگان مجلس قرار دارد تا این افزایش قیمت سکه و طلا باعث ناتوانی افراد در پرداخت مهریه نشود.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون حقوقی و قضائی در تشریح این موضوع گفت: مهریه عندالمطالبه است نه عندالاستطاعه پس زمانی که نیاز به پرداخت آن باشد باید به نرخ زمان عقد محاسبه شود.
از آن طرف مخالفان روایت دیگری دارند. اسدلله جولایی یکی از مخالفان است و میگوید: پیشنهاد "کاهش معیار ۱۱۰ سکه به نصف" و "محاسبه قیمت سکه به نرخ روز عقد" در کمسیوم اجتماعی مجلس، منطقی نیست و محاسبه مهریه به نرخ روز عقد محال ممکن است. در هیچ موردی عطف ماسبق و یومالعقد نداشتیم و در همه قراردادها از جمله ازدواج یومالاعدا است و نمیتوان گفت، چون عقد غیرمعوض است، رجوع به گذشته داشته باشیم، چراکه رجوع به گذشته اصلا شانیت ندارد. همچنین از لحاظ حقوقی نیز چنین چیزی وجود ندارد.
با این حال آنچه مشخص است اینکه در مقطع کنونی کسی به فکر بدهکاران مهریه نیست. گروهی که با بیشترین فشارهای اقتصادی مواجه هستند و همزمان افزایش چندبرابری نرخ سکه اوضاع را برای آنها پیچیدهتر کرده است.