رویداد۲۴ صادرات قیر در ماه‌های اخیر و پس از اعمال تحریم‌های آمریکا با موانعی مواجه شده، زیرا خریداران خارجی قیر ایران برای فرار از فشار‌های آمریکا، تمایل ندارند از طریق بورس کالا اقدام به ثبت مشخصات و خرید قیر کنند.
تاکنون صادرات قیر باید از طریق بورس کالا انجام می‌شد؛ اگرچه این روش، سازوکاری شفاف است، اما پاسخگوی دوران تحریم نیست و مشتریان خارجی از این روش، گریزانند.
براساس برخی گزارش‌ها، میزان مراجعه مشتریان خارجی در ماه‌های اخیر و پس از تشدید تحریم‌های آمریکا به شدت کاهش یافته است.
برای مقابله با این وضعیت، پیشنهاد‌های مطرح شد تا به طور موقت صادرات قیر از بورس کالا خارج شود تا مشتریان خارجی با خیال راحت اقدام به خرید کنند.
بر این اساس، محمد شریعتمدای وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با ارسال نامه‌ای به بیژن زنگنه وزیر نفت، خواستار تعلیق الزام عرضه محصولات قیر در بورس‌کالا شد.
پیگیری‌ها نشان می‌دهد که معاونت برنامه ریزی وزارت نفت پس از تشکیل جلسه‌های کارشناسی با این موضوع موافقت کرده و هوشنگ فلاحتیان معاون وزیر نفت نیز ۲۴ دیماه امسال بخشنامه‌ای را در این باره ابلاغ کرده است.
** کاهش مشتریان خارجی قیر به یک پنجم
در این رابطه مسعود جبراییلی مدیرعامل نفت پاسارگاد (زیرمجموعه سازمان تامین اجتماعی) امروز (شنبه) اظهارداشت: اعتقاد کامل به تامین نیاز داخل از طریق بورس کالا داریم؛ از نظر ما بورس کالا سازوکاری شفاف برای تأمین درخواست مصرف کنندگان به شمار می‌رود، اما سازوکار صادرات قیر در زمان تحریم باید متفاوت و متناسب با شرایط موجود باشد.
وی یادآور شد: اکنون برای تعیین قیمت وی. بی (ماده پایه تولید قیر) و همچنین سایر خرید و فروش‌های داخلی، از بورس کالا استفاده می‌کنیم که روندی مطلوب است.
مدیرعامل نفت پاسارگاد با بیان اینکه در شرایط کنونی، صادرات قیر از طریق بورس کالا مشکلات بسیاری را ایجاد کرده است، ادامه داد: اکنون با تحریم‌های همه جانبه آمریکا مواجه ایم که در این شرایط هیچ مشتری خارجی تمایل ندارد از طریق بورس کالا قیر ایران را بخرد.
جبراییلی اضافه کرد: باید برای شرکت‌های تولیدی و صادرکنندگان در زمان تحریم راهکار‌های ویژه‌ای ارائه کنیم تا صادرات و تولید با مشکل مواجه نشود.
وی گفت: پس از اعمال تحریم‌ها تعداد مشتریان خارجی قیر مراجعه کننده به بورس کالا به شدت کاهش داشته و تقریبا صفر شده است.
مدیرعامل نفت پاسارگاد با اعلام اینکه مشتریان خارجی نگران «خرید شناسنامه‌دار» از ایران هستند، تصریح کرد: برای مدیریت صادرات قیر و گذار از دوران تحریم باید صادرات این محصول، خارج از بورس انجام شود، اما تامین نیاز داخل می‌تواند همچنان از طریق بورس کالا تداوم یابد.
جبراییلی تصریح کرد: در تامین قیر مورد نیاز داخل هیچ کمبود و مشکلی وجود ندارد و تامین داخل همچنان در اولویت است.
وی یادآورشد: اکنون پتروشیمی‌ها می‌توانند صادرات خود را از طریق سازوکار خارج از بورس کالا انجام دهند که این شیوه می‌تواند به صادرات قیر نیز تسری یابد.
مدیرعامل نفت پاسارگاد اضافه کرد: این موضوع در معاونت برنامه‌ریزی وزارت نفت به صورت کاملا کارشناسی بررسی شد که در نهایت این معاونت، موافقت خود را با فروش قیر صادراتی با منشاء فاکتور‌های خرید «وکیوم باتوم» (ماده پایه تولید قیر) بورس اعلام کرد.
وی با بیان اینکه هیات وزیران تصمیم گیری درباره صادرات قیر را به وزارت نفت واگذار کرده است، ادامه داد: در ۲۴ دی ماه معاونت برنامه ریزی وزارت نفت بخشنامه مربوط به الزام نبودن عرضه قیر صادراتی در بورس کالا را به گمرک ابلاغ کرده است.
مدیرعامل نفت پاسارگاد یادآورشد: نامه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به وزیر نفت در راستای وظایف قانونی وزارت تعاون و صیانت از اشتغال موجود در این صنعت و اتخاذ راهبرد درست در زمان تحریم‌ها بوده است.
مجموع صادرات قیر کشور در سال گذشته حدود ۳ میلیون و ۷۶۳ هزار تن بود. از ابتدای امسال تا پایان آذرماه نیز ۲ میلیون ۸۳۸ هزار تن قیر صادر شده است که با توجه به تحریم‌ها و مراجعه نکردن مشتریان خارجی، نسبت به میزان صادرات در ماه‌های باقیمانده امسال، تردید‌های جدی وجود دارد.