رویداد۲۴ براساس آمار رسمی، دولت در ۹ ماه ابتدای امسال ۱۱.۱ میلیارد دلار ارز دولتی برای واردات کالا‌های اساسی اختصاص داده است.
با این وجود از ۴۲ هزار میلیارد تومان یارانه‌ای که دولت در این بخش (مابه التفاوت ارز نیمایی و ارز ۴۲۰۰ تومانی) توزیع کرده است، بخش اندکی در قالب کالای اساسی و مواد اولیه ارزان قیمت بدست مردم و تولیدکنندگان رسیده است و بخشی از این یارانه نصیب دلالان و قاچاقچیان شده است. به عبارتی اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات کالا‌های اساسی زمینه را برای فساد و سودجویی فراهم و مشکلات زیادی را برای مردم و تولیدکنندگان بوجود آورده است.
یکی از مهم‌ترین اقلامی که کشور در زمینه آن دچار وابستگی شدید به واردات است، نهاده‌های دامی است که طی ماه‌های اخیر نیز به دلیل تغییرات نرخ ارز، شرایط تحریم و... بازار این کالا‌ها نوسانات زیادی را تجربه کرده است.
با توجه به یارانه‌ای که دولت به واردات این اقلام اختصاص می‌دهد، ستاد تنظیم بازار (در دی ماه امسال) سقف قیمت هر کیلوگرم جو وارداتی ۱۳۵۰ تومان، قیمت هر کیلوگرم ذرت وارداتی ۱۳۵۰ تومان و نرخ هر کیلوگرم کنجاله سویای وارداتی و داخلی ۲۴۵۰ تومان اعلام کرده است.
اما علیرغم یارانه سنگینی که دولت از محل مابه التفاوت نرخ ارز به واردات نهاده‌های دامی اختصاص می‌دهد، این اقلام طی ماه‌های اخیر با قیمتی بالاتر از نرخ مصوب بدست دامداران و مرغداران می‌رسد و بخشی از یارانه نصیب دلالان می‌شود.
کنجاله را ۲۴۰۰ تومان فاکتور می‌کنند، اما ۳۷۰۰ تومان پول می‌گیرند
ناصر نبی پور، رئیس هیات مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران با اشاره به جولان دلالان در بازار‌ها نهاده‌های دامی گفت: دلالان هر کیلوگرم سویا را برای ما بین ۲۴۰۰ تا ۲۶۰۰ تومان فاکتور می‌کنند، اما بابت آن ۳۷۰۰ تومان می‌گیرند، چون عرضه دست دلالان است و اگر تولیدکننده پول ندهد نهاده نمی‌دهند.
وی گفت: همچنین قیمت هرکیلوگرم ذرت در حال حاضر بین ۱۵۸۰ تا ۱۶۰۰ تومان در بندر است.
نبی پور با بیان اینکه گفته می‌شود نهاده‌هایی که روی آب مانده بودند، ترخیص شده اند، افزود: بخشی از این نهاده ها، قبلا پیش‌فروش شده بود؛ بنابراین پس از ترخیص، بابت پیش‌فروش‌های قبلی به خریداران تحویل شد.
وی با اشاره به اینکه روند بارگیری نهاده‌ها در بنادر نیز دچار مشکل است، ادامه داد: شرکت پشتیبانی امور دام و بخش خصوصی باید روند بارگیری را سرعت ببخشند و نهاده بیشتری را وارد بازار کنند.
گاهی نهاده برای خرید پیدا نمی‌کنیم
نبی پور با بیان اینکه حدود ۱۶ الی ۱۷ روز است که ما سویا را بین ۳۵۰۰ تا ۳۷۰۰ تومان خریداری می‌کنیم، تصریح کرد: برخی روز‌ها از جمله شنبه ششم بهمن ماه، کلا این نهاده را برای خرید پیدا نکردیم.
همچنین، سید احمد مقدسی با بیان اینکه دلیل کمبود نهاده‌های دامی در بازار، مشکلات تخصیص ارز است، گفت: دیروز یکشنبه که به وزارت جهاد کشاورزی مراجعه کردیم گفتند این مشکل روز چهارشنبه گذشته حل شده و کشتی‌ها در حال تخلیه است.
وی افزود: طی یک الی دو روز آینده بارگیری‌ها شروع می‌شود و امیدواریم این مساله منجر به کاهش قیمت‌ها در بازار شود.
کارخانجات روغنکشی از عرضه کنجاله سر باز می‌زنند
رئیس هیات مدیره انجمن صنفی گاوداران کشور با انتقاد از عملکرد کارخانجات روغن کشی، ادامه داد: باتوجه به اینکه کشور در شرایط تحریم قرار دارد ما نباید خود را دچار خود تحریمی کنیم. متاسفانه برخی از این شرایط سوءاستفاده می‌کنند درحالی که کارخانجات روغن کشی و تجار در این شرایط باید به منافع ملی توجه کنند.
مقدسی با بیان اینکه دانه سویا با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد کشور می‌شود، افزود: کارخانجات از این دانه روغن تولید می‌کنند و کنجاله آن را نیز باید به قیمت مصوب عرضه کنند، اما این کار را نمی‌کنند، ما از کارخانجات روغن کشی خواهشمندیم با تولیدکنندگان همکاری کنند تا شاهد این اختلالات در بازار نباشیم.
گران می‌فروشند و شماره حساب نمی‌دهند تا ردی نماند/چاره‌ای جز خرید نداریم
مقدسی درباره شیوه دلالان در فروش این اقلام و عدم نگرانی آن‌ها از ورود دستگاه‌های نظارتی گفت: برخی دلالان نهاده‌ها را به قیمت مصوب خریداری می‌کنند، اما آن را به قیمت‌های بیش از ۳۰۰۰ تومان به تولیدکنندگان می‌فروشند، علاوه بر این شماره حساب هم نمی‌دهند و می‌گویند پول آن را نقدی پرداخت کنید تا ردی باقی نماند.
مقدسی با بیان اینکه میانگین قیمت فروش نهاده سویا به تولیدکنندگان هم اکنون ٣٥٠٠ تومان است، گفت: نرخ مصوب این نهاده ٢٤٥٠ تومان است بنابراین حدود ٤٣ درصد آن را گران‌تر را عرضه می‌کنند.
وی تصریح کرد:متاسفانه در بازار، دلالان کنجاله را با قیمت ۳۴۰۰ تا ۳۵۰۰ تومان می‌فروشند و تولیدکنندگان نیز چاره‌ای جز خرید ندارند.
وی در توضیح بیشتر گفت: به عنوان مثال اگر تولیدکننده‌ای یک کامیون ١٠ تنی (١٠٠٠ کیلوگرم) نهاده سویا خریداری کند قیمت آن با نرخ مصوب ٢٤ میلیون و ٥٠٠ هزارتومان می‌شود، اما با نرخ ٣٥٠٠ تومانی ٣٥ میلیون تومان می‌شود یعنی تولیدکننده ناچار است ١٠ میلیون و ٥٠٠ هزارتومان اختلاف قیمت را بصورت نقدی به دلال پرداخت کند.
مقدسی با اشاره به اینکه این اتفاق درباره نهاده‌های دیگر مانند جو و ذرت نیز رخ داده است، درباره کند بودن بارگیری نهاده‌ها در بنادر، اضافه کرد: خوشبختانه در حال حاضر مشکل ترابری نداریم و مشکل تخصیص ارز و ترخیص نهاده هاست.
واردات افزایش یافته، اما بدست تولیدکننده نمی‌رسد
ایران در زمینه تامین نهاده‌های دامی حدود ۹۰ درصد به خارج از کشور وابسته است و سالانه حدود ۳ میلیارد ارز صرف واردات این محصولات می‌شود. در همین زمینه مجید موافق قدیری، رئیس انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به وابستگی ۹۰ درصدی کشور در زمینه تامین نهاده‌های دامی، گفت: نیاز سالانه کشور به واردات نهاده‌های دام، طیور و آبزیان (جو، ذرت، کنجاله و ...) ۱۱ میلیون تن به ارزش بیش از ۳ میلیارد دلار است.
بررسی وضعیت واردات نهاده‌های دامی طی هشت ماه سال جاری نشان می‌دهد تمام اقلام نهاده‌ها با رشد واردات مواجه بوده و تنها واردات کنجاله ۱۷ درصد کاهش داشته است و در حالی که دولت از فروردین ماه امسال به واردات نهاده‌ها ارز ۴۲۰۰ تومانی تخصیص داده است، شرایط بازار این کالا‌ها در سالجاری چندان مطلوب نبوده است.
نبی پور وضعیت بازار نهاده‌های دامی را نامطلوب توصیف کرد و گفت: با کمبود شدید نهاده‌های دامی بویژه سویا در بازار مواجه هستیم. امار می‌گوید واردات کافی بوده، اما متاسفانه بدست تولیدکننده نمی‌رسد.