رویداد۲۴ جان سیمسون خبرنگار بی بی سی که در تاریخ ۱ فوریه ۱۹۷۹ مصادف با ۱۲ بهمن ۵۷ و در جریان انقلاب اسلامی همراه با آیت الله خمینی در هواپیمای ایر فرانس از فرانسه به ایران سفر کرده بود به مناسبت چهلمین سالگرد انقلاب یادداشتی را در بی بی سی منتشر کرده است.
او در این یادداشت نوشته آیت الله خمینی در بخش فرست کلاس هواپیمای بویینگ ۷۴۷ ایر فرانس نشسته بود و از پنجره به کشوری نگاه میکرد که مجبور شده بود ۱۵ سال پیش آن را ترک کند.
سیمسون نوشت: «من در کنار آیت الله خمینی و فیلمبردارم ایستاده بودم و از او پرسیدم چه احساسی دارد که دوران تبعیدش به سر رسیده است. او هیچ پاسخی نداد. یک خبرنگار آمریکایی بار دیگر این سوال را از او پرسید و او پاسخ داد: هیچ»
«حامیان شاهد که چند روز قبل از آن روز مجبور شده بود کشور را ترک کند از شنیدن این عبارت شوکه شدند. اما منظور این بود که بازگشتش به کشور چیزی نیست که با احساسات بشری آن را توصیف کند و این اراده خدا بود که این اتفاقات را رقم زده است.»
در ادامه این گزارش گفته شده: زمانی که ماه قبل از آن با آیت الله خمینی در محل تبعید او در نوفل لوشاتو با او مصاحبه کرده بودم، او به من اطمیمان داد که شاهنشاهی به پایان خواهد رسید و ابعادی در زندگی تحت فساد فعلی حکومت در ایران وجود دارد که تغییر خواهد کرد. چیزهایی نظیر نوشیدنیهای الکلی ممنوع خواهد شد.
او گفته بود: «ما با دولتهای خارجی که شاه را به ایران تحمیل کردند دشمن هستیم.» چیزی که امروز هم به همه ثابت شده است.
ابتدا به نظر غیر ممکن میرسید که جمهوری اسلامی بتواند دوام داشته باشد، اما این انقلاب ۴۰ سال دوام آورده است. انتخابات پس از انتخابات، میلیونها ایرانی به کاندیداهایی که اگرچه با دقت انتخاب شدهاند، اما نماینده تفکرات محافظهکار {اصولگرا} و لیبرال {اصلاحطلب} سیاست ایران هستند رای میدهند و معمولا کاندیداهای لیبرال بیشترین رای را کسب میکنند. اما به محض اینکه به قدرت میرسند متوجه میشوند که چیزی را نمیتوانند تغییر دهند. در قانون اساسی ایران، نیروهای محافظه کار شامل روحانیون و سپاه توانایی کنترل بیشتری در ایران دارند.
بیش از ۹۰ درصد ایرانیان شیعه هستند. انقلاب ایران که به اخراج شاه توسط نیروهای انقلابی شیعه منجر شد، جهان اسلام را شوکه کرد. با این انقلاب شیعیان در کشورهایی نظیر لبنان و بخشهایی از خلیج فارس به این نتیجه رسیدند که نباید تحت نفوذ باشند و در نتیجه مطالباتشان با انقلاب ایران افزایش یافت.
اهل تسنن در منطقه به همین دلیل و به این دلیل که یکی از رهبرانی که مورد حمایت غرب بود سقوط کرده بود عمیقا احساس نگرانی کردند.
آمریکاییها تحقیر شده بودند و هیچ کس در خاورمیانه این مساله را فراموش نمیکند. بین سالهای ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۸ ایران درگیر جنگ با عراق و حفظ بقای خود بود.
اما بعد از ۲۰۰۳ زمانی که آمریکا به عراق حمله کرد و قدرت اقلیت سنی در این کشور را در هم شکست، شیعیان عرقی قدرت را به دست گرفتند و حمایت ایران را نیز از آن خود کردند. ایران پس از آن به یک ابرقدرت منطقهای تبدیل شده بود.
به گزارش رویداد۲۴ خبرنگار بی بی سی در ادامه مطلب خود نوشته این روزها اسرائیل و دونالد ترامپ ایران را بزرگترین تهدید جهان میدانند. بریتانیا و اتحادیه اروپا، اما نظر دیگری دارند. آنها قبول دارند که ایران یک نیروی متفاوت و مخالف است، اما فکر میکنند هنوز این امید وجود دارد که به مفاد توافق هستهای پایبند باشد.
امروز ایران برخلاف تصور بسیاری از خارجیها بسیار ساده گیرتر شده و تسامح بیشتری دارد. قوانین مربوط به حجاب زنان بعضا به سختی اعمال میشود، اما جمهوری اسلامی هرگز حقوق زنان را آن گونه که در عربستان سعودی پایمال میشود، نادیده نگرفته است.
زنان ایرانی در تجارت فعالند و اموال خودشان را دارند و رانندگی میکنند و نقش مهمی در سیاست بازی میکنند. دولت کنونی احتمالا لیبرالتر از هر دولتی از زمان انقلاب اسلامی است. آیت الله خمینی احتمالا آن زمان چنین سیاستی را در دولت تایید نمیکرد، اما این رویکرد به بقای جمهوری اسلامی در طول این سالها کمک کرده است.
اگر به سال ۱۹۸۶ برگردیم یعنی اولین باری که بعد از انقلاب من اجازه حضور در ایران را پیدا کردم میتوانم احساسم را از ایران جدید بیان کنم. این کشور با ثبات بود، اما دائمی نبود. امروز نیز همین احساس را دارم.
بسیاری از مردم از فساد موجود ناراضیاند، اما نه به آن اندازهای که از فساد در حکومت شاه ناراضی بودند. ایران به نظر به آرامش رسیده چرا که هیچ مساله جدیای نظام را تهدید نمیکند. اما نمیشود این تصور را داشت که تعادل نسبی میان نیروهای لیبرال ضعیفی که دولت را در دست دارند و حمایت زیادی از آنها وجود دارد و نیروهای اصولگرا تا ابد باقی بماند.