رویداد۲۴ همه چیز واضح و شفاف است. سازمان لیگ فوتبال ایران خردادماه ۱۳۹۶ قانونی را تصویب کرد تا جلوی ورود بازیکنان بی کیفیت خارجی به لیگ ایران گرفته شود و سدی باشد مقابل سیل پرونده شکایت خارجیها در فیفا. هرچند با افزایش قیمت دلار طی یک سال گذشته رغبت باشگاهها برای جذب خارجیها کمتر شده است، اما در همین مدت اتفاقاتی رخ داده که نشان میدهد قانون سازمان لیگ خیلی راحت و با دلایل مختلف زیر پا گذاشته میشود و خود سازمان لیگ هم در متن این اتفاقات بوده است.
قانون سازمان لیگ
متن قانون سازمان لیگ در ارتباط با شروط جذب بازیکن خارجی به این شرح است: «بازیکنان خارجی مشروط به بازی در تیم ملی بزرگسالان یا امید کشور متبوع در دو سال گذشته یا بازی در بالاترین سطح مسابقات لیگ قارهای در دو فصل گذشته مجاز به عقد قرارداد با باشگاههای لیگ برتری هستند.
تبصره: بازیکنان خارجی در صورتی که در دو فصل گذشته حداقل ۱۰ بازی در دو سطح از بالاترین سطوح لیگهای اروپایی و آمریکای جنوبی بازی کرده باشند نیز میتوانند با باشگاههای لیگ برتری قرارداد منعقد کنند.»
زیرپاگذاشتن قانون چند ماه بعد از وضع!
هنوز چند ماه از وضع این قانون نگذشته بود که باشگاه ذوب آهن اقدام به جذب «کی روش استنلی» کرد؛ بازیکنی که نه تنها سابقه بازی ملی نداشت بلکه در سطوح بالای لیگ برزیل هم بازی نکرده بود. اما با اصرار امیر قلعه نویی، باشگاه ذوب آهن مجبور به چانه زنی برای جذبش شد. سعید آذری مدیرعامل ذوب آهن که در آن مقطع زمانی عضو هیات رئیسه سازمان لیگ هم بود، تلاش کرد تا با تغییر قانون جذب بازیکنان خارجی، کی روش را به جمع بازیکنان این تیم اضافه کند که این اتفاق هم افتاد. در واقع سازمان لیگ قانونی را تغییر داد که خودش آنرا وضع کرده بود.
فولاد و پیکان به دنبال ذوب آهن
فصل گذشته این فقط ذوب آهن نبود که اقدام به جذب بازیکن غیر مجاز کرد. علاوه بر ذوب آهن، دو باشگاه پیکان و فولاد خوزستان هم همین مسیر را در پیش گرفتند و بازیکنانی را به استخدام در آوردند که با قانون سازمان لیگ همخوانی نداشتند. «ایکه چوکو» مهاجم نیجریهای در شرایطی به پیکان رفت که قبل از آن در لیگ مصر بازی میکرد و در تیم ملی هم حضور نداشت. «تارتا» برزیلی هم با سابقه بازی در لیگهای منطقهای برزیل به تیم فولاد پیوست و شرایط لازم برای بازی در لیگ ایران را نداشت.
پاتوسی و چانه زنی باشگاه استقلال
تازهترین مورد به «آیاندا پاتوسی» خرید جدید تیم استقلال بر میگردد که یکی از خبرسازترین نقل و انتقالات نیم فصل استقلال بود. پاتوسی در شرایطی به استقلال آمد که مدیران این باشگاه بعد از امضای قرارداد تازه متوجه شدند وی شرط لازم برای بازی در لیگ ایران را نداشته و سازمان لیگ هم تا امروز از صدور مجوز بازی او خودداری کرده است. بازیکنی که قرار بود به استقلال کمک کند، تا الان دو بازی نخست در نیم فصل دوم آبی پوشان را از دست داده است و چانه زنی استقلال ادامه دارد.
صراحت فدراسیون در مورد پاتوسی
حامد مومنی یکی از اعضای کمیته بین الملل فدراسیون فوتبال تاکید کرد که پاسخ استعلامهای فدراسیون ایران از فدراسیون آفریقای جنوبی برای پاتوسی منفی بوده است: «ما از فدراسیون فوتبال آفریقا استعلام لازم را گرفتیم که دو، سه روز پیش پاسخش آمد. پاتوسی از نظر سوابق باشگاهی، ۹ بازی انجام داده که هشت بازی در لیگ و یک بازی در جام حذفی بوده است. در حالی که قوانین فدراسیون ایران ۱۰ بازی است. همچنین طبق پاسخ استعلام، پاتوسی در سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ بازی ملی نداشته است.»
فشار باشگاه استقلال یا وزارت ورزش برای تغییر قانون؟
بعد از گذشت کمتر از دو ساعت از انتشار صحبتهای مومنی، این عضو فدراسیون فوتبال در تماسی اعلام کرد که فدراسیون فوتبال یک استعلام جداگانه از فدراسیون آفریقای جنوبی برای بازیهای پاتوسی در سال ۲۰۱۶ انجام داده است! در واقع فدراسیون با زیر پا گذاشتن قانون «دو سال گذشته»، اقدام به استعلام برای وضعیت پاتوسی در سه سال گذشته کرده است. واضح است که این اقدام برای فراهم کردن شرایط بازی پاتوسی است چرا که تعداد بازیهای پاتوسی در سال ۲۰۱۶ میتواند زمینه حضورش در لیگ ایران و گرفتن مجوز لازم را فراهم کند. مشخص نیست عقب نشینی فدراسیون با فشار باشگاه استقلال صورت گرفته یا وزارت ورزش.
قانونی برای اجرا نشدن
روندی که سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال در این مدت بعد از وضع قانون در پیش گرفته است، نشان میدهد این قانون در اصل برای اجرا نشدن است. باشگاهها با حربهها و راهکارهای مختلف دست به اقداماتی میزنند تا خریدهای غیرمجاز خود را موجه جلوه دهند. هرچند به این قانون هم انتقادات زیادی وارد است، اما ضمانت اجرایی آن به یک شوخی میماند و هر باشگاه به خودش اجازه میدهد راهی برای دور زدن آن پیدا کند. در مورد پاتوسی و استقلال هم این شائبه وجود دارد که استقلال به دنبال معامله با فدراسیون است؛ صدور مجوز پاتوسی در مقابل صرفنظر از شکایت در دادگاه عالی ورزش به خاطر رای سوپرجام. هرچند که مدیرعامل استقلال این شائبه را رد کرده است.