رویداد۲۴ در هفدهم بهمن ۱۳۹۷ معاون اول رئیس جمهور طی مصاحبهای اعلام کرد، تعرفه واردات گوشت به کشور صفر شده است. در ۲۵ بهمن ۱۳۹۷ دادستان بندرعباس درباره علت دپوی گوشتهای قرمز در بندر شهید رجایی گفت: به دلیل اینکه این کار به نفع واردکنندگان بوده تا از معافیتهای مالیاتی بهرهمند شوند. حالا این پرسش مطرح است: آیا برخی از تصمیم دولت مبنی بر صفر کردن تعرفه واردات زودتر از اعلام رسمی آن، آگاه بوده اند؟
این روزها گوشت قرمز و حاشیههای آن به تیتر اول رسانهها تبدیل شده است و دولت در تلاش است با راهکارهای مختلف قیمت این کالای اساسی را کاهش دهد. یکی از این راهکارها که در روزهای اخیر دولت آن را اعلام کرد، صفر کردن تعرفه واردات گوشت قرمز بود. خبر صفر شدن تعرفه واردات را برای اولین بار اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور در هفدهم بهمن ماه ۱۳۹۷ و در حاشیه جلسه هیأت دولت اعلام کرد.
وی در این زمینه گفت: هر کسی میتواند با ارز نیمایی و برای مرتفع کردن مشکل گوشت کشور با صفر شدن تعرفه واردات گوشت، اقدام به واردات آن کند. جهانگیری افزود: وزارت اقتصاد هم مأموریت یافت با هماهنگی وزارت جهاد کشاورزی در ترخیص گوشت از بنادر تسریع کند.
۴۰ شرکتی که عامدانه اقدام به دپوی ۱۷ هزار تن گوشت کرده اند، از کدام رانت اطلاعاتی خبر داشته اند؟
همان گونه که عنوان شد، این خبر در هفدهم بهمن ماه سال جاری رسانهای شد، ولی در ۲۵ بهمن ماه خبری منتشر شد که نشان میداد، احتمالاً عدهای از قبل، از این تصمیم دولت خبردار بوده اند و به همین منظور، اقدام به واردات گوشت قرمز و دپو نمودن آن در بندر شهید رجایی کرده اند. این خبر به مصاحبه ابوالفتح ابوالهادی دادستان بندرعباس بازمی گشت.
وی طی مصاحبه با یکی از خبرگزاری ها، ضمن تأیید دپوی گوشت در منطقه ویژه اقتصادی شهید رجایی گفت: بعد از اطلاع از این موضوع در منطقه مستقر شدیم و با همه مسئولان از جمله سازمان بنادر، گمرک، جهاد کشاورزی و دامپزشکی دیدار و مستندات را دریافت و بررسی کردیم. ابوالهادی درباره علت دپوی این گوشتها در بندر شهید رجایی گفت: به دلیل اینکه این کار به نفع واردکنندگان بوده تا از معافیتهای مالیاتی بهرهمند شوند، عامدانه اقدام به دپوی گوشت در این منطقه کرده اند.
گفتنی است، در ۲۲ بهمن ماه ۱۳۹۷ مهرداد جمال ارونقی، معاون فنی و امور گمرکی طی مصاحبهای در زمینه دلیل دپوی ۶۱۹ کانتینر گوشت در گمرک گفته بود: قسمت اعظم این محمولهها هنوز به گمرک اظهار نشده و دلیل این اقدام (عدم اظهار کالا به گمرک، انجام تشریفات گمرکی و خروج کالا) در دست بررسی است. وی بیان نموده بود: طبق بررسیهای اولیه انجام گرفته از سوی گمرک شهید رجایی و تماس با صاحبان کالا، مشکلات بانکی و صادر نشدن قبض انبار، دلیل عدم اظهار کالا به گمرک عنوان شده و این در حالی است که در جلسه گمرک و بانک مرکزی، مرجع مذکور با یقین این موضوع را رد کرده است.
حالا پرسش این است که محمولههای دپو شده گوشت در بندر شهید رجایی متعلق به چه کسانی یا شرکتهایی است؟
با توجه به مصاحبه مهدی میراشرفی، رئیس گمرک در ۲۴ بهمن ۱۳۹۷ با خبرنگار تابناک اقتصادی به نوعی میتوان به این پرسش پاسخ داد. وی در آن مصاحبه اعلام کرد، بخش اعظمی از این محمولهها متعلق به بیش از چهل شرکت عمدتاً خصوصی است و سهم دولتیها از این محمولهها بسیار کم است.
وی افزود: بخشی از این گوشتها با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد شده و بخشی دیگر با ارز نیمایی است. آنهایی که با ارز نیمایی وارد شده اند، مشمول معافیت از سود بازرگانی هستند و آنهایی که با ارز ۴۲۰۰ وارد شده اند، باید سود بازرگانی را جهت واردات پرداخت کنند.
گفتنی است، در گذشته و در رابطه با بسته شدن سایت ثبت سفارش خودرو هم درز اطلاعات زودتر از اعلام دولت، مطرح بود که همین موضوع شائبه درز اطلاعات مربوط به صفر شدن تعرفه واردات گوشت زودتر از اعلام دولت به بیرون را قوت میبخشد. در تیر ماه سال گذشته بود که سامانه ثبت سفارش خودرو بسته شد، اما آمارهای منتشر شده توسط گمرک نشان میداد که واردات خودرو در چهار ماهه نخست سال گذشته به صورت عجیبی رشد چشمگیری را در مقایسه با سال ۹۵ داشته است.
بنا بر اطلاعات منتشره توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران، در چهار ماهه نخست سال گذشته حدود ۱۵ هزار و ۴۷۴ خودروی ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سی سی به ارزش ۴۲۶ میلیون و ۷۶ هزار دلار وارد کشور شده بود که این میزان واردات در مقایسه با مدت مشابه سال ۹۵ رشدی ۷ هزار دستگاهی را نشان میداد و به لحاظ ارزشی نیز ۱۲۹ درصد رشد کرده بود. همچنین بالغ بر ۷۷۹۲ خودروی سواری با حجم سیلندر ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سی سی وارد کشور شده بود که نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۵ درصد رشد را نشان میداد. در مجموع در دو بخش خودروهای با حجم ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سی سی و ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سی سی به غیر از خودروهای هیبریدی بالغ بر ۲۳ هزار و ۲۶۶ خودرو وارد کشور شده بود که این رقم در مقایسه مدت مشابه سال ۹۵ به لحاظ تعداد ۵۵ درصد رشد را نشان میداد! این رشد عجیب واردات خودرو نشان میداد که عدهای از بسته شدن سامانه ثبت سفارش آگاهی داشتند و به همین منظور سعی نموده بودند تا قبل از بسته شدن سامانه ثبت سفارش واردات خود را انجام دهند.
به هر صورت، طبق آخرین آمار ارائه شده از ۶۱۹ کانتینر گوشت قرمز دپو شده در بندر شهید رجایی ـ. که وزنی در حدود ۱۷ هزار تن داشته ـ. ۵۹ کانتینر حاوی ۱۳۷۶ تن گوشت ترخیص شده است. همچنین موجودی تا ۲۳ بهمن ماه حدود ۵۶۵ کانتینر حاوی ۱۴۷۰۰ تن گوشت اعلام شده که از این تعداد ۲۵ اظهارنامه به تعداد ۸۹ کانتینر به وزن ۱۶۹۸ تن در جریان انجام تشریفات گمرکی (مرحله صندوق) است؛ بنابراین، تا تاریخ مذکور حدود ۱۳ هزار تن گوشت در محوطه بندری باقی مانده که باید تعیین تکلیف شوند.
در پایان باید گفت، با شائبه ایجاد شده در زمینه احتمال وجود رانت اطلاعاتی در زمینه صفر شدن تعرفه واردات گوشت قرمز برای عدهای و با توجه به تجربه قبلی در زمینه واردات خودرو، بهتر است نهادهای نظارتی بررسیهایی را در این موضوع انجام دهند.