بیش از ۳۰ درصد گندم تولید شده هدر می‌رود/ هر کسی را اخراج می‌کنند، برای نان تصمیم می‌گیرد

رویداد۲۴ هر چند نان تنها کالایی است که در پی نوسان‌های شدید بازار هنوز قیمت ثابتی دارد، اما ثبات قیمت این کالای اساسی نانوایان را متحمل ضرر کرده است، به گونه‌ای که بسیاری از تولیدکنندگان نان معتقدند که برای تولید نان کماکان در حال ضرردهی هستند.

محمدرضا عدالتی رییس اتحادیه نانوایان شهر قدس در اینباره به گفت: پخت نان به هیچ وجه سودآوری ندارد و در حال حاضر نانوا ضرر می‌دهد. همچنین عدم تطابق نرخ خرید تضمینی گندم با نرخ تورم بسیاری از کشاورزان را نسبت به کشت این محصول دلسرد کرده و تفاوت قیمت آن در داخل و خارج از کشور باعث قاچاق این محصول استراتژیک شده است.

سهم آرد نانوایی‌ها کم شده است

از سوی دیگر قامتعلی عزیزی یکی از نانوایان شهر ری در اینباره گفت: علت اصلی کمبود آرد را به طور دقیق نمی‌دانم، ولی آنچه که مشخص است قیمت‌ها به طور باور نکردنی بالا رفته و در نانوایی‌ها کم شده است و به نظرم با سامانه‌ای که به راه افتاده، سهمیه‌ها کم شده است.

وی افزود: سهم آرد نانوایی‌ها به میزان قابل توجهی کم شده است برای مثال اگر نیاز یک نانوایی روزی ۴۰۰ تا ۵۰۰ کیلو آرد بوده است در حال حاضر روزانه ۳۰۰ کیلو آرد دریافت می‌کند و وقتی که سهمیه نصف شده باشد میزان عرضه نان نیز کاهش می‌یابد و از آن طرف هم، چون عرضه نان سامانه‌ای شده است برخی از نانوایی‌هایی که آرد آزاد دریافت می‌کردند دیگر قادر به دریافت آرد نیستند و این نکته را هم باید بگویم که قیمت آرد سهمیه‌ای و آزاد تفاوت چندانی نداشته است با این حال به علت سامانه‌ای شدن توزیع آرد نانوایی‌های آزادپز دیگر قادر به تهیه آرد نیستند.

آرد سامانه‌ای تولید نان را بی سر و سامان کرده است

رییس سابق اتحادیه نانوایان شهر ری همچنین گفت: نزدیک به سه ماه است که که قیمت آرد بالا رفته است، اما از وقتی که آرد به طور سامانه‌ای توزیع می‌شود، نحوه دریافت آرد بی سروسامان‌تر شده است.

عزیزی با اشاره به اینکه متولی امر نان در دولت مشخص نیست، تصریح کرد: هر کسی را در اداره‌ای به عنوان متخلف اخراج می‌کنند، می‌فرستند تا برای نان تصمیم بگیرد لذا پخت نان هیچ متولی مشخصی در کشور ندارد؛ در حال حاضر با این روند نانوا‌ها در حال ضرر بوده و همه آن‌ها در حال تعطیلی واحد‌های تولیدی خود هستند چرا که شغلی پردردسر است و از طرف دولت هیچ گونه حمایتی را ندارد.

این نانوا همچنین اظهار کرد: اعتراضات زیادی به نهاد‌های مختلف از جمله مجلس شورای اسلامی، ریاست جمهوری و وزارت صنعت، معدن و تجارت کردیم و جایی نمانده است که حرف خود را نرسانده باشیم، اما یک نفر جواب درستی به ما نداده است.

عزیزی همچنین گفت که در شرایط کنونی کشور قوت غالب بسیاری از مردم نان است، اما تولید نان مدیریت نمی‌شود.

وی ادامه داد: در حال حاضر حدود ۳۰ درصد از واحد‌های تولیدی اضافه هستند، اما کسی پیگیر نیست که بعضی از واحد‌هایی که به طور غیرقانونی نان تولید می‌کنند تعطیل شوند.

علت گرانی نان کمبود گندم است

رییس سابق اتحادیه نانوایان شهر ری علت گرانی آرد را کمبود گندم دانست و گفت: اینطور که می‌گویند، گندم کم است و حتی در بعضی شهر‌ها میزان گندم در سیلو‌ها به صفر رسیده و علت اصلی این امر این بوده است که در تابستان آردی را که در شهری مثل تهران کیلویی ۴۰ هزار تومان به فروش می‌رسیده در مرز‌ها کیلویی ۲۵۰ هزار تومان فروخته اند.

عزیزی ادامه داد: گندم قاچاق می‌شود، اما مردم و نانوایان آن را قاچاق نمی‌کنند چرا که اگر کسی ۱۰ تا سهمیه داشته باشد باید پنج تا از آن را بپزد و بقیه را قاچاق کند.

کشاورزی هر سال با خشکسالی دست به گریبان است

همچنین غلامحسین هادی زاده رییسی درباره تولید گندم گفت: من به سه عامل اشاره می‌کنم که منجر به چنین وضعیتی شده است؛ اول اینکه خشکسالی مزمن هر سال که بخش کشاورزی با آن دست و پنجه نرم می‌کند باعث شد که امسال استان فارس که مهد غله در ایران بود کاهش تولید پیدا کند و مقدار زیادی از تولید خود را از دست دهد.

وی افزود: در باقی استان‌ها نیز تزلزل نرخ خرید تضمینی گندم و عدم صرفه اقتصادی کاشت این محصول نسبت به قیمت جو باعث شد که کشاورزان رغبت کمتری نسبت به کاشت گندم پیدا کنند. در اینباره مثالی می‌زنم؛ کشت گندم دو نوبت بیش از جو به آب نیاز دارد که محصول را به بازده برساند و این دو نوبت آب را هم در زمانی از سال می‌خواهد که کشت محصولاتی مثل سیب زمینی، ذرت، پیاز و چغندر قند به شدت به این آب نیاز دارد؛ بنابراین کشاورز به این نتیجه می‌رسد تا جو بکارد که دو آب کمتر نیاز داشته باشد و جزء محصولات استراتژیک و تعزیراتی هم نباشد و کشاورز نیز به راحتی به پولش برسد و به این دلیل سطح زیر کشت گندم باز هم پایین‌تر آمد.

دولت مطابق نرخ تورم نرخ خرید تضمین را بالا نبرد

عضو شورای مرکزی خانه کشاورزی همچنین بیان کرد: دولت برخلاف قانونی که مصوب مجلس بود و مطابق با نرخ رسمی تورم، باید نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی را افزایش می‌داد، اما به این کار تن نداد و نرخ خرید تضمینی گندم مطابق با تورم افزایش نیافت و رییس جمهور در یک مرحله به نرخ خرید تضمینی گندم مبلغی به عنوان صدقه افزودند که این مبلغ باز هم کارساز نبود چرا که زمان کشت تمام شده بود.

هادی زاده رئیسی تصریح کرد: از همه این‌ها گذشته ما در یک اقلیم کم باران و با تنش‌های حرارتی بالا زندگی می‌کنیم و بذر‌های گندمی که در سطح کشور توزیع شده اند، بذر‌های قدیمی هستند که بر پایه آب‌طلبی تولید شده و بازده آن‌ها وقتی که دچار خشکی و کم آبی می‌شوند به شدت پایین می‌آید.

بذر‌های گندم متناسب با اقلیم امروز ایران نیست

وی افزود: مراکز تحقیقاتی کشاورزی در طول این چند دهه هنوز قادر به معرفی ارقام مقاوم به کم آبی، تنش‌های آبی و خشکی در سطح کشور نشدند و این مسئله بر کمبود گندم تاثیر می‌گذارد چراکه ما هنوز روی بذر‌های گندمی که از مناطق پرباران مثل فرانسه آمده است کار می‌کنیم که دیگر مطابق اقلیم امروز ایران نیستند.

این کارشناس حوزه کشاورزی اظهار کرد: در کشور ما، ضایعات گندم در مزرعه‌ها بسیار بالا است چرا که عدم استفاده از مکمل‌های غذایی باعث می‌شود دانه از غلاف در مزرعه خارج شود و روی زمین بریزد و دیگر قابل برداشت نباشد و مضاف بر این مسئله برداشت دیرهنگام و نبود مکانیزاسیون استاندارد برای برداشت گندم بخش قابل توجهی از این محصول را از بین می‌برد.

بیش از ۳۰ درصد از گندم تولید شده اتلاف می‌شود

هادی‌زاده رئیسی ادامه داد: گندم در نگهداری و ناوگان حمل و نقل مقدار زیادی ریزش دارد و علاوه بر آن کمباین‌های ما، کمباین‌های بسیار قدیمی هستند که هد این کمباین‌ها برای برداشت انواع محصولات از قبیل: برنج، ذرت و… استفاده می‌شود.

وی افزود: همچنین سیلو‌های موجود محل استانداردی برای نگهداری گندم نیستند و بدتر از همه این مسائل روند تولید آرد در کشور ما است که مقدار زیادی از ضایعات گندم در این فرایند ایجاد می‌شوند؛ همچنین در مرحله حمل آرد بخشی از محصول ضایع می‌شود و از همه بدتر فرایند تبدیل آرد به نان است که به خاطر عدم پخت مناسب مقدار قابل توجهی از آرد ضایع می‌شود.

هادی زاده رئیسی خاطرنشان کرد: اگر همه این اتلاف محصول را کنار هم بگذاریم خواهیم دید که بیش از ۳۰ درصد از همه آن گندمی که در مزرعه تولید می‌شود بر سر سفره‌ها نمی‌آید و اگر از اتلاف این ۳۰ درصد جلوگیری شود هیچ کمبودی در کشور رخ نخواهد داد، اما مدیریتی در سیستم تولید و توزیع و تبدیل وجود ندارد.

عضو شورای مرکزی خانه کشاورز تاکید کرد: ما می‌توانیم گندم تولید کنیم، اما نمی‌توانیم تولید خود را مدیریت کنیم و گندم داخلی را مدیریت نمی‌کنیم؛ در حال حاضر قیمت گندم در پشت مرز‌ها کیلویی ۳ هزار تومان است، اما همین مقدار در داخل کشور کیلویی ۱۴۰۰ تومان فروخته می‌شود و نباید توقع داشت که با وجود هزار و ۶۰۰ تومان اختلاف کسی گندم خود را به خارج از مرز نبرد.

وی همچنین بیان کرد: این مسئله در مورد آرد حادتر است چرا که صادرات گندم ممنوع، اما صادرات آرد آزاد است و دقیقا اتفاقی که برای دام رخ می‌دهد در مورد گندم نیز صادق است و این مسئله اساسی به چند نرخی بودن ارز در کشور باز می‌گردد چرا که ما در کشور سه نوع ارز با قیمت‌های متفاوت داریم و هر میزان که در خارج از مرز جاذبه برای فروش محصولات وجود داشته باشد به همان میزان محصولات اساسی ما خارج می‌شوند.