رویداد۲۴ مایکل کوگلمن معاون رییس برنامه آسیا در مرکز وودرو ویلسون آمریکا در یادداشتی که در نشنال اینترست منتشر شده به درگیریهای روزهای اخیر هند و پاکستان که به تبادل آتش میان این دو رقیب سنتی منجر شد اشاره کرده و گفته این سرآغاز یک جنگ هستهای خواهد بود.
روزهای گذشته برای جنوب غرب آسیا روزهای وحشتناکی بود. هند و پاکستان، تنها دو کشور همسایه در جهان هستند که بمب اتم دارند و البته سالهاست باهم دشمن هستند، جدیترین بحران دو دهه اخیر خود را تجربه کردند.
این بحران علاوه بر قربانیانی که به جای گذاشته روز به روز شدیدتر شده است. از ۱۴ فوریه و حمله
جیش المحمد گروه تروریستی در پاکستان به نظامیان هندی در کشمیر، این بحران آغاز شده است.
به گزارش رویداد۲۴ حملات انتقام جویانه هند علیه پاکستان تنها به منطقه تحت حاکمیت پاکستان در کشمیر محدود نشده، بلکه وارد یکی از استانهای پاکستان که چندین مایل از مرز فاصله دارد کشیده شده است؛ این یعنی این بحران چه سطح بالایی داشته است.
در عین حال باید تصمیم پاکستان برای پاسخگویی به حملات هند را نیز در نظر داشت. آنها یک هواپیمای هندی را سرنگون کردند.
روزهای اخیر، خوشبختانه شاهد کاهش تنشها نیز بودهایم. پاکستان به سرعت خلبان هواپیمای سرنگون شده را به هند بازگرداند. ژستی که احتمال عمل متقابل فوری هند را کم خواهد کرد، ولی آن را از بین نخواهد برد.
در نهایت این بحران خاتمه یافت. اگرچه هر دو نفر به این واقعیت پی خواهند برد که واقعیتهای روی زمین تغییر نخواهد کرد.
اول اینکه تروریستهایی که روی هند متمرکز شده و هند مدعی است که آنها را در حملاتش به پاکستان مورد هدف قرار داده است همچنان در پاکستان مامن دارند. اسلام آباد قرار نیست سیاستهایش را در قبال آنها تغییر دهد. برعکس؛ بعد از این بحران، اسلام آباد تسلیح این گروهها را با آگاهی بیشتری نسبت به نیازهای آنها برای مقابله با هند را تقویت خواهد کرد.
دوم اینکه موضع هند در منطقه تحت حاکمیتش در کشمیر که سالهاست پاکستان ادعای خود را از این سرزمینها برنداشته، تغییر نخواهد کرد. دهلی هنوز بر این باور است که هیچ اختلافی بر سر اراضی این منطقه وجود ندارد و وضعیت این منطقه باثبات است و نیازی به مذاکره مجدد نیست. آنها به استفاده از تاکتیکهای سرکوبگرانه خود علیه جوامع محلی کشمیر ادامه میدهند.
نیروهای امنیتی هند تاکتیکهای خود را تحت نام مبارزه با تروریسم توجیه میکنند. تاکتیکهایی که بیشک کشمیریها را خشمگینتر خواهد کرد.
از سوی دیگر اسلام آباد وابستگی خود را به ابزارهای تروریستی تشدید خواهد کرد و دهلی نو تاکتیکهای سرکوبگرانهاش را دو برابر میکند.
در واقع هند و پاکستان با فروکش کردن بحران، فعالیتهایی که در نهایت به نارضایتی دو طرف میانجامد را تشدید خواهند کرد و به این ترتیب زمینه آغاز تنشهای تازه و بحرانهای جدید فراهم میشود.
برای اولین بار دو طرف به عنوان دو کشور دارای بمب اتم این سیگنال را مخابره کردند که میخواهند و میتوانند سرزمینهای دیگری را موشکباران کنند.
دهلی نو تمایل خود را برای اقدام پیشگیرانه در سرزمینهایی فراتر از کشمیر تحت حاکمیت پاکستان در شرایطی که از سوی تروریستها تهدید شود، نشان داد.
به گزارش رویداد۲۴ جزییات عملیات هند در سرزمین پاکستان هنوز مشخص نیست. الجزیره و رویترز اعلام کردند که هند مدعی است که بیش از ۳۰۰ تروریست را کشته و تاسیسات تروریستها را در سطح وسیع نابود کرده، اما شاید این اظهارات مبالغهآمیز باشد.
با این حال مساله حمله به سرزمین پاکستان از هدف حملات اهمیت بیشتری دارد. دهلی نو این پیام را مخابره کرد که دیگر برای حمله به مرزها محدود نخواهد ماند و نمیتوانیم مطمئن باشیم که پاکستان نیز همینطور فکر نکند. در عین حال پاکستان نیز نشان داد با اینکه نیروهای نظامی متعارفش به اندازه هند قدرتمند نباشد، اما هنوز میتواند حرکات هند را متقابلا پاسخ دهد.
به همین دلایل هم دهلی نو و هم اسلام آباد میتوانند مدعی باشند که پیروز شدهاند اگرچه واقعیتهای کشمیر و تروریسم هنوز تغییری نکرده است.
هند اگر میخواهد شانس بیشتری برای رسیدن به اهدافش که در این بحران به آن نرسیده داشته باشد، باید تاکتیکهایش را تقویت کند. اگر دهلی میخواهد به پاکستان فشار بیاورد که از تصمیمش در مورد حمایت از تروریستها منصرف شود، باید اقدامات جدیتری از چند حمله هوایی داشته باشد. به همین ترتیب هم اسلام آباد اگر میخواهد به هند فشار بیاورد تا از سیاستهایش در کشمیر دست بردارد باید ابزارهای تهاجمیتری به کار بگیرد.
حالا چه خواهد شد؟ با این شرایط جدید که هند و پاکستان هر دو نشان دادهاند که مشکلی با استفاده از نیروهای نظامی تحت چتر هستهای علیه یکدیگر ندارند، در آینده باید منتظر تنشهای بیشتری باشیم چرا که هر دو میخواهند به اهدافشان برسند و تنش بعدی بدون دستیابی به هدف آغاز نخواهد شد.
فارغ از اینکه آیا هند و پاکستان در این تبادل آتش پیروز خواهند شد یا خیر این واقعیت وجود دارد که هر دو طرف میخواهند از نردبان تنش بالا بروند و با این اوصاف، یک حمله هستهای چندان دور از ذهن نخواهد بود.