رویداد۲۴ علی اصحابی خواننده عرصه پاپ که آلبومهایی «لاف عاشقی»، «تو راست میگی»، «کولاک»، «EP» و «EP۲» را در کارنامه دارد و طی این سالها تک آهنگهای متعددی را منتشر کرده، در سال ۱۳۹۴ پس از حضور در برنامه «هفت ترانه» محصول شبکه «شما» ممنوعالکار شد که مسئولان ذیربط دلیل آن را انجام حرکات مهیج و غیرمتعارف در حین اجرای «پلی بک» اعلام کردند. این اتفاق باعث شد علی اصحابی چند سال از فعالیت حرفهای در عرصه موسیقی دور شود و به حاشیه رانده شود. او که به تازگی به عرصه موسیقی بازگشته، درباره مصائبی که پس از ممنوع الکاری با آنها مواجه بوده، همچنین درباره آثار جدید و فعالیتهای هنری اخیرش توضیح داد و به تشریح وضعیت فعلی موسیقی پاپ پرداخت.
در حال حاضر مشغول چه کاری هستید؟به دلیل ممنوع الکاریام مدتها در عرصه موسیقی فعال نبودم، اما چند ماهی است فعالیتم را آغاز کردهام. در حال حاضر چند تکآهنگ آماده کردم که قرار است به زودی منتشر شوند. برای انتشار تکآهنگهایم که از کیفیت آنها رضایت دارم، با شرکت «ایران گام» صحبتهایی شده و امیدوارم با هم به نتایج مثبتی برسیم، زیرا مایلم که آثارم توسط این شرکت منتشر شود. اگر با «ایران گام» به نتایج مثبتی نرسم، آثارم را توسط شرکت دیگری منتشر خواهم کرد.
شما چند سالی ممنوعالفعالیت بودید. این اتفاق چقدر نحوه و روند فعالیتهای شما را تحت تاثیر قرار داد؟دو سه روز پس از حضورم در برنامه «هفت ترانه» به من گفتند ممنوعالفعالیت هستی و پس از آن به حراست سازمان صداوسیما رفتم و مسئولان در اینباره به من توضیح دادند و گفتند دلیل آن اتفاق این است که حین اجرا میکروفون را برعکس در دست گرفتهام. از فردای همان روز فعالیت هنریام تحت تاثیر قرار گرفت و دیگر نمیتوانستم به اجرای برنامه بپردازم، زیرا خبر ممنوعالکاریام به همه ارگانها و سازمانها اعلام شده بود. البته در اینباره به من چیزی نگفتند. اما در همان مقطع قرار بود در قالب توری اروپایی در کشورهای دیگر به اجرای کنسرت بپردازم که میسر نشد. به هرحال ممنوعالکاریام وضعیت نامساعدی را برایم رقم زد و استرس بسیاری به من وارد کرد و تبعات زیادی برایم داشت. مثلأ اینکه با من تماس میگرفتند و میگفتند تو را میکشیم و تا مدتها تهدیدم میکردند.
ممنوعالکاری چقدر طول کشید؟به مدت یک سال و نیم ممنوعالفعالیت بودم؛ اما ماجرا به همان مدت ختم نشد. پس از طی شدن زمان تعیین شده بازهم نمیتوانستم فعالیت کنم، زیرا تمام ارگانها از من میترسیدند، انگار که کار بسیار بدی انجام داده بودم در صورتی که حین اجرا فقط هیجان داشتم و میکروفون را برعکس گرفتم.
پس از پایان ممنوعالکاری بازهم به فعالیت نپرداختید؟بله، به مدت سه سال اثری ارائه نکردم، زیرا اعصاب و روانم تحت تاثیر قرار گرفته بود. در آن مقطع دوستان، همکاران و اشخاصی که دور وبرم بودند با من دشمن شدند انگار منتظر چنین اتفاقی بودند و گویا از ممنوعالکاریام خوشحال شده بودند.
در حال حاضر با مشکل خاصی مواجه نیستید؟آن اتفاق روال فعالیتهایم را به شدت تحت تاثیر قرار داد. در حال حاضر نمیتوانم به راحتی به اجرای برنامه بپردازم. گویی باید از اول آغاز کنم. سه سال از عرصه موسیقی دور بودهام و حال باید مانند خوانندهای نوپا بنشینم و آثار جدید و با کیفیت تولید کنم. بهروز صفاریان میگفت: عقبه کاری تو باعث شد که در عرصه موسیقی زنده بمانی وگرنه نمیتوان پس از سه سال دوری از عرصه موسیقی به حیات هنری ادامه داد. دوستان دیگرم نیز میگویند شانس آوردی که از آن اتفاق جان سالم به در بردی. شما فکر کن در اوج شهرت باشی و به ناگهان کنار گذاشته شوی. به هرحال حضور دوبارهام در عرصه موسیقی را لطف خداوند میدانم البته پس از اجرایم در برنامه «هفت ترانه» و پس از آن همه آزار و اذیت، برعکس گرفتن میکروفون به نوعی تکنیک بدل شده و اتفاقی مرسوم است. اتفاقأ چندوقت پیش عکس یکی از خوانندگان را برایم فرستادند که میکروفن را برعکس گرفته بود و در برنامهای تلویزیونی نیز شاهد این اتفاق بودم.
قرار است تکآهنگهای جدیدتان را در قالب آلبوم به بازار عرضه کنید؟بعید میدانم که آثارم در قالب آلبوم منتشر شوند؛ زیرا در حال حاضر انتشار آلبوم توجیه اقتصادی و هنری ندارد. بهطور کلی انتشار آلبوم دیگر مرسوم نیست و به همین دلیل است که اغلب خوانندگان ترجیح میدهند آثارشان را در قالب تکآهنگ منتشر کنند تا در سریعترین زمان بازخورد و نتیجه آن را ببینند.
تولید آلبوم در گذشته بسیار مرسوم بود و حال چند سالی است به آن توجهی نمیشود.تولید آلبوم در ایران آنچنان سودی نداشته است، البته آن اوایل یعنی در سالهای ابتدایی دهه هشتاد اوضاع بهتر بود، اما در حال حاضر نگاه هنرمندان و تهیهکنندگان به هنر موسیقی اصطلاحأ بیزنسی است. حتی گروهها و باندهایی که تعداد آنها بسیار زیاد شده، ترجیح میدهند آثارشان را به صورت تک آهنگ منتشر کنند. بنا به همین دلایل فکر میکنم تولید و انتشار آلبوم کار اشتباهی است. البته این گونه هم نیست که خوانندگان عرصه پاپ آلبوم منتشر نکنند. برخی از خوانندگان قدیمیتر برای ارائه آثارشان آلبوم منتشر میکنند. البته در کشور ما روند به این شکل است. در کشورهای دیگر تولید آلبوم اتفاقی مرسوم است. در کل تولید آلبوم اتفاق خوبی است، زیرا با وجود آلبوم آثار خواننده به نوعی ثبت میشود و شناسنامه خواهد داشت. واقعیت این است که به طور کلی موسیقی آنطور که باید مورد توجه نیست، البته میتوان با شرکتهایی که خارج از کشور هستند تماس برقرار کرد و خوانندگان اگر شانس بیاورند، میتوانند با آنها برای تولید اثر قرارداد ببندند و سالیانه مبلغی دریافت کنند، زیرا سایتها و موسسات مربوطه در دیگر کشورها تابع قانون کپیرایت هستند.
نظرتان درباره کیفیت آثار تولید شده فعلی در عرصه پاپ چیست؟از آنجا که مقوله اقتصادی در موسیقی بسیار مورد توجه است آثار تولید شده اصطلاحا دلی نیستند، همین موضوع کیفیت آنها را تحت تاثیر قرار داده است. در زمینه ترانه و شعر نیز دچار ضعف هستیم و آثار تولیدی طی سالهای اخیر از این لحاظ کیفیت پایینی دارند. در حال حاضر به قافیه، ردیف و وزن توجهی نمیشود و زمانی که ترانه ضعیف باشد آن اثر ماندگار نخواهد شد. به قول یکی از خوانندگان مطرح عرصه پاپ اگر شعر و ترانه یک اثر با کیفیت باشد ممکن است دیر جواب بگیرد، اما به هر حال آنهایی که موسیقی را به طور جدی دنبال میکنند و هنر را میفهمند و آنهایی که به طور واقعی طرفدار خوانندهای هستند با همان شعر و ترانه ارتباط برقرار میکنند.
از آن زمان که پا به عرصه موسیقی گذاشتید تاکنون موسیقی پاپ چه روندی را طی کرده است؟خیلی راحت بگویم که از دهه گذشته تاکنون موسیقی پاپ روندی نزولی پیدا کرده و به گونهای نابود شده است. البته همان سالها نیز موسیقی پاپ از کیفیت بالایی برخوردار نبود، اگر توجه کنید کمتر اثری را میتوان یافت که پس از سالها ماندگار شده باشد و حال که موسیقی به مقولهای اقتصادی تبدیل شده، دیگر چیزی از موسیقی پاپ باقی نمانده است. البته هیچ اشکالی ندارد که موسیقی وجه اقتصادی پیدا کند، اما نه در آن حد که نگاه هنری از آن حذف شود و مورد توجه قرار نگیرد. در کشورهای دیگر هم به موسیقی نگاه اقتصادی وجود دارد، اما همه چیز در چارچوب و محدوده تعریف شده، اتفاق میافتد. آنها وجه هنری آثار را نیز درنظر میگیرند و به کیفیت آنها توجه میکنند.
خوانندگان پاپ فعلی را از لحاظ سطح دانش و سواد چگونه میبینید؟در زمانی نه چندان دور خوانندگان گزینش میشدند؛ اما در حال حاضر برخی خوانندگان که اتفاقأ مطرح و معروف هستند حتی نمیدانند اصطلاح «گام» یعنی چه و زمانی که از آنها توضیح میخواهید برای پی بردن به معنی آن اصطلاح، در اینترنت جستجو میکنند و دوسه روز بعد برای توضیح بازمیگردند.
آن زمان که بهطور رسمی و حرفهای پا به عرصه موسیقی گذاشتید شرایط به چه شکل بود؟در دهههای قبل، یعنی در سال ۷۵ و ۷۶ که وارد سازمان صداوسیما شدم این گونه بود که خواننده باید تمام مراحل مهم را برای خواننده شدن طی میکرد. در آن دوران از آن همه وسواس در چگونگی انتخابها ناراحت میشدیم و میگفتیم خب این همه سختگیری برای چیست؟! اما الان دلیل آن همه سختگیری را میدانم و میدانم که آن گزینشها و نوع انتخابها چه تاثیر خوبی بر روند کیفیت کار خوانندگان داشته است. همه اینها باعث میشود که آثار تولید شده در دهههای قبل بیشتر به دل مخاطب بنشیند و ماندگارتر باشند. در حال حاضر همه چیز با پول حل میشود.
صداوسیما در این میان چه نقشی دارد؟خیلیها میگویند که سازمان صداوسیما در ارتقای وضعیت موسیقی پاپ تاثیری نداشته است، اما به نظرم صداوسیما طی سالهای اخیر خیلی به روند موسیقی پاپ کمک کرده است. البته ممیزیهایی نیز وجود داشت که اجازه نمیداد هر موزیکی از تلویزیون پخش شود. اگر آن ممیزیها وجود نداشت و تا این حد پررنگ نبود شاید موسیقی پاپ وضعیت بهتری پیدا میکرد. اگر اینگونه بود و تلویزیون فضای بازتری داشت مطمئنا خوانندگان برای حضور در شبکههای مختلف آن تمایل بیشتری از خود نشان میدادند. در حال حاضر خیلیها میگویند که با تلویزیون کار نمیکنیم، زیرا اگر چنین اتفاقی بیفتد به عنوان خواننده سازمانی مطرح خواهیم شد و در نهایت به حاشیه میرویم و نابود خواهیم شد. آنها میگویند اگر با تلویزیون همکاری کنیم باید آهنگهایی را بخوانیم که سفارشی هستند و از آنجا که آن آثار دچار ممیزیهای بسیارند، زمانی که منتشر شوند به دل مخاطبان جوان نخواهند نشست، زیرا دلی ساخته نشدهاند.
آن زمان که با تلویزیون همکاری بیشتری داشتید نگاه خوانندگان به همکاری با سازمان چگونه بود؟نحوه همکاری خوانندگان پاپ با تلویزیون در گذشته نیز روالی سفارشی داشت. مثلا به خواننده میگفتند درباره فلان اتفاق یا موضوع اثری ارائه بده و در این میان شاید خواننده تخصصی در آن زمینه نداشت؛ با این حال میپذیرفت که آن اثر را بخواند، زیرا اغلب خوانندگان میخواستند به وسیله تلویزیون مطرح شوند. البته در آن سالها هنوز ماهوارهای وجود نداشت و تلویزیون مخاطبان بیشتری داشت.
حال که به فضای حرفهای بازگشتهاید قرار است چه فعالیتهایی داشته باشید و در زمینه برگزاری کنسرت چه برنامههایی دارید؟منتظرم تا تکآهنگهایم منتشر شوند تا پس از آن به برنامهریزی بپردازم. از من خواسته شد تا به صورت تک سانس در برج میلاد به اجرای کنسرت بپردازم، اما گفتم ترجیحم این است که تکآهنگها منتشر شود تا در سانسهای بیشتری به اجرای برنامه بپردازم.
برنامهای که باعث ممنوعالکاری علی اصحابی شد: