رویداد۲۴ ندا جعفری: یکی از داغ‌ترین موضوعات سال ۱۳۹۷، نوسان نرخ دلار بود؛ نوسان‌هایی که هنوز مشخص نیست در سال جدید نیز ادامه پیدا می‌کند یا بانک مرکزی و دولت می‌توانند آن را کنترل کنند.
قیمت دلار در سال گذشته نوسان‌های نامنظمی را تجربه کرد و در نیمه نخست سال عمدتاً افزایشی بود، اما در نیمه دوم سال ۹۷ تا حدی نوسان‌ها کنترل شد اما قیمت کاهش نیافت. نرخ دلار در اسفند ماه سال نود و شش در کانال ۴۰۰۰ تومان قرار داشت و نوسان آن بین ۴۴۰۰ تا ۴۸۰۰ تومان بود، اما با شروع سال ۱۳۹۷ و پس از خروج آمریکا از برجام، قیمت دلار از ابتدای سال ۹۷ رو به افزایش رفت.
در همین راستا، دولت از ۲۰ فروردین سال ۹۷ نرخ ارز را یکسان و آن را ۴۲۰۰ تومان تعیین کرد تا بتواند روند افزایش نرخ ارز را کنترل کند، اما این سیاست نه تنها تأثیرگذار نبود، بلکه به بزرگترین رانت عمومی تاریخ ایران تبدیل شد.
دلار در ادامه روند صعودی خود در نیمه اردیبهشت ماه سال ۹۷ به بیش از ۶۰۰۰ هزار تومان رسید تا زنگ خطر افزایش لگام‌گسیخته قیمت این ارز برای کشور به صدا درآید. بررسی نوسان‌های نرخ ارز در یک سال گذشته حاکی از آن است که قیمت دلار نسبت به اسفند نود و شش بیش از ۲۰۰ درصد رشد کرد. از سوی دیگر رشد قیمتی دلار از زمان سکان‌داری همتی در بانک مرکزی تا هفته اول اسفند ماه ۹۷ بیش از ۴۰ درصد بوده است.
قیمت فروش دلار در روز سه‌شنبه هفتم اسفند ۹۷ و همزمان با مجمع سالیانه بانک مرکزی در صرافی‌ها ۱۳ هزار و ۳۰۰ تومان بود و به این ترتیب قیمت دلار از زمان حضور همتی در بانک مرکزی یعنی از سوم مردادماه که ۹۵۰۰ تومان بوده تا روز مجمع ۴۰ درصد افزایش قیمت داشته است. حال آن‌که رئیس‌کل بانک مرکزی افزایش قیمت دلار در دوره حضور خود در بانک مرکزی را ۱۲ درصد اعلام کرده بود و در این میان نیز قیمت ارز در روز‌هایی حتی به حدود ۲۰ هزار تومان نیز رسیده است.
کاظم دوست حسینی اقتصاددان در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی رویداد۲۴ در مورد جهش‌های قیمت دلار در سال گذشته می‌گوید: طی دو سال گذشته افزایش و جهش قیمت‌ها ناشی از متغیر‌های کلان اقتصادی بوده و عمده آن مربوط به هیجان‌های اجتماعی و انتظارات مردم بوده است تورم و بی ثباتی به واسطه برخی از کمبود‌ها علت اصلی هجوم و تقاضا در بازار بوده است.
او ادامه می‌دهد: این تقاضا برای خرید سکه و دلار در بازار کنونی واقعی نیست و تنها به خاطر نگرانی از آینده و برخی اخبار ناامید کننده بوده است.
دوست حسینی می‌گوید: البته این اتفاق به صورت فصلی رخ می‌دهد و معمولا در آخرین فصل سال شاهد افزایش نرخ ارز در بازار هستیم. آنچه برای تورم سال جدید پیش‌بینی شده بین ۵۰ تا ۶۰ درصد است که این موضوع مردم را نگران کرده است و در این شرایط حتی اگر توان خرید یک عدد سکه را هم داشته باشند این کا را می‌کنند.
این استاد دانشگاه می‌گوید: بانک مرکزی در این شرایط فرصت پیدا نمی‌کند تا به ضرب و توزیع سکه بپردازد و این حجم تقاضا باعث افزایش قیمت سکه در بازار می‌شود ضمن انکه با رسیدن سررسید سپرده‌های بانک‌ها و اینکه دیگر نرخ سود ۲۰ درصد تمدید نخواهد شد این سپرده‌ها از بانک خارج شده و به سمت بازار دارایی حرکت می‌کند.
این اقتصاددان می‌گوید: عمده پولی که در دست مردم است بی ارزش شده و مردم به سمت بازار پیش فروش و فروش فوری خودرو یا خرید سکه و ارز رو آورده‌اند. این تورم بر وی سودآوری شرکت‌ها تاثیر داشته و تاثیر مثبت بر بورس داشته است؛ البته بورس نیز همانند بسیاری از بازار‌های دیگر دارای حباب قیمتی بوده است.
دوست حسینی می‌گوید: بورس در سال ۹۷ حدود ۶۰ درصد رشد داشته است؛ هر چند میزان رشد آن همانند بازار سکه و ارز نبوده، اما میزان رشد آن همانند بازار مسکن بوده است و با توجه به بازده سود و قیمت سهام بازده کل رقم خوبی بوده است.