سیل کدام شرکت‌های بیمه را با خود برد؟/ شروع بزرگترین بحران مالی در صنعت بیمه کلید خورد

رویداد۲۴ ندا جعفری: از ابتدای سال ۹۸ بخش‌های مختلف کشور از شمال، غرب و جنوب غربی درگیر سیلی عظیم شدند؛ سیلی که خسارت‌های بسیاری را برای افراد، واحد‌های مسکونی و تجاری، خودروها، تاسیسات و زیرساخت‌ها به بار آورد.

آنگونه که اسلامی وزیر راه و شهرسازی گفته بالغ بر ۱۴۳۸۰ کیلومتر راه، حدود ۱۰۷۱۹ دستگاه ابنیه فنی، شامل آبرو، آب‌نما و پل آسیب دیده‌اند که طبق برآورد بیش از ۳ هزار میلیارد تومان هزینه‌ جایگزین کردن آنها است. به گفته اسلامی فقط در استان خوزستان، ۱۵۱ هزار و ۵۶۴ واحد شهری و روستایی آسیب دیده که از این تعداد ۱۰۵ هزار واحد در روستاها و ۴۶ هزار و ۴۸۸ واحد در شهرها هستند.

آمار غیررسمی حاکی است که در استان لرستان ۷۲۰۰ واحد مسکونی تخریب شده‌ و ۳۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی از بین رفته که خسارت تقریبی آن حدود ۱۵۰۰ میلیارد تومان بوده است. در استان گلستان نیز اوضاع بهتری وجود ندارد و گفته شده حدود ۱۲ هزار واحد مسکونی تخریب اساسی شده‌اند و حدود ۶ هزار واحد مسکونی دیگر نیز دچار آسیب جزئی نیازمند تعمیر شده‌اند.

در استان ایلام عمده خسارات‌ها به زیرساخت‌های شهری، جاده‌ها و زمین‌های کشاورزی وارد شده که فاقد پوشش کامل بیمه‌ای بوده‌اند. در استان خوزستان وضع هنوز نامشخص است و گفته شده سیل زدگان استان خوزستان هنوز برای اعلام خسارت به شرکت‌های بیمه‌ای مراجعه نکرده‌اند چرا که سیل همچنان در این استان ادامه دارد. در استان فارس نیز تعداد کمتر از ۱۰ درصد خودروها دارای پوشش بیمه بدنه خودرو بوده‌اند.

جدول زیر وضعیت توانگری بیمه‌ها را نشان می‌دهد:

تعدادی از شرکت‌های بیمه‌ای اعلام کردند تیم‌های کارشناسی شرکت‌های بیمه‌ای آن‌ها آماده خدمات‌رسانی به بیمه گذاران حادثه دیده شدند، اما تا رسیدن به فاز عملیاتی فاصله زیاد است، ضمن آنکه پوشش میزان خسارت هم نکته‌ای مهم دیگری است که باید به آن توجه کرد.

هرچند با توجه به وضعیت اضطراری پیش آمده و ضرورت رسیدگی به امور خسارتی و سرویس‌دهی به مردم و زیان دیدگان شرکت‌های بیمه‌ای وارد عرصه شدند، اما به نظر می‌رسد با توجه به کفایت سرمایه شرکت‌های بیمه آن‌ها سهم بسیار ناچیزی در جبران خسارات بلایای طبیعی داشته باشند، ضمن آنکه شرایط سختگیرانه شرکت‌های بیمه جهت عرضه نوع پوشش‌ها در مناطق مستعد فجایع طبیعی و عدم اطلاع‌رسانی درست از طرف شرکت‌های بیمه در زمینه مزایا و پوشش‌ها از جمله مواردی است که به آن‌ها توجه نشده است.

شرکت‌های بیمه‌گر اغلب چندان رغبتی به عرضه بیمه نامه‌ها در مناطق مستعد برای سیل، زلزله و آتشفشان ندارند یا با نرخ‌های بالا آن‌ها را عرضه می‌کنند و معمولا از ارائه این بیمه‌ها خودداری می‌کنند و عمدتا اقدام به عرضه بیمه‌نامه‌های می‌کنند که دارای ماهیت بازرگانی هستند نه اجتماعی.

متاسفانه شرکت‌های بیمه‌ای در رقابتی ناسالم برای گرفتن قراردادها به صورت مکرر اقدام به نرخ‌شکنی می‌کردند. این شرکت‌ها که با کمترین پرداخت اقدام به انعقاد قرارداد کرده‌اند، امروز محکوم به پرداخت بیشترین خسارت هستند.

نکته دیگر آنکه عدم اتکایی کردن بیمه‌ها ( بیمه اتکایی: شرکتی است که شرکت‌های بیمهٔ دیگر را که خود از ضررهای احتمالی مصون نیستند، بیمه می‌کند. طبق قوانین اکثر کشورها، شرکت‌های «بیمه مستقیم» مجبور به عقد قراردادهای بیمه اتکایی هستند تا منافع مشتریان محفوظ بمانند) باعث شده اغلب شرکت‌های بیمه‌ای مجبور شوند تمام بار پرداخت خسارت را بر دوش بکشند و بیمه مرکزی این بار از مسئولیت را به عهده نگیرد.

به گزارش رویداد۲۴ دولت با توجه به حجم پایین بیمه شدگان آسیب دیده پس از وقوع سیل، مصوبه‌ای برای دو استان گلستان و مازندران شامل ۴۸۰ میلیارد تومان کمک بلاعوض، ۲،۲۰۰ میلیارد تومان تسهیلات ارزان قیمت با کارمزد ۴ درصد و سه سال امهال تسهیلات بانکی دریافت شده توسط خسارت دیدگان را تصویب و ابلاغ کرده است اما هنوز مصوبه جدیدی برای سایر استانها اعلام نشده است و همچنان نقش بیمه در حوادث این چنینی در کشور مغفول مانده است.