رویداد۲۴ شبکه خبری «سی‌ان‌ان» به نقل از دو منبع آگاه گزارش داد دونالد ترامپ و مشاوران او در حال انجام بررسی‌های لازم برای لغو دسته‌ای از معافیت‌های تحریمی هستند که به چندین کشور امکان همکاری با ایران در پروژه‌های صلح‌آمیز هسته‌ای را داده است.
طبق این گزارش، مقام‌های دولت ترامپ در هفته‌های گذشته چندین جلسه برای بحث در خصوص لغو همه یا برخی از این معافیت‌های تحریمی برگزار کرده‌اند، اما هنوز به تصمیمی نرسیده‌اند.
«جان بولتون»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید که از حامیان گروهک تروریستی منافقین است و در ازای دریافت پول در میتینگ‌های تبلیغاتی آنها سخنرانی کرده یکی از مقام‌های دولت ترامپ است که از لغو این معافیت‌ها حمایت می‌کند.
مسئله مورد بحث به معافیت‌هایی مربوط می‌شود که دولت ترامپ بعد از خروج از برجام برای مراکز هسته‌ای اراک، بوشهر و فردو صادر کرد. واشنگتن در آن زمان اعلام کرد هدف از صدور این معافیت‌ها حفظ نظارت بر این تأسیسات است.
پیشنهاد لغو این معافیت‌ها با مخالفت‌های داخلی در دولت ترامپ رو به رو شده است. گفته می‌شود «مایک پامپئو»، وزیر امور خارجه آمریکا از مخالفان آن است.
مطرح شدن بحث مربوط به لغو این معافیت‌ها نگرانی برخی از مقام‌های کهنه‌کار وزارت خارجه و خزانه‌داری آمریکا را به همراه داشته است. این عده نگرانند لغو این معافیت‌ها یکی از ابزارهای مهم برای نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران را از بین خواهد برد.
مباحثات در این خصوص، آخرین اقدام از سلسله اقدامات ترامپ برای تضعیف توافق هسته‌ای برجام و افزایش فشارها علیه ایران است. روز دوشنبه دولت ترامپ اعلام کرد معافیت مشتری‌های نفت ایران از تحریم‌ها را تمدید نخواهد کرد.
سی‌ان‌ان نوشته لغو معافیت مربوط به همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ممکن است به برچیده شدن یکی از بخش‌های کلیدی توافق هسته‌ای برجام منجر شود که ایران به آن پایبند مانده، اما آمریکا از آن خارج شده است.
این شبکه خبری در ادامه نوشته برخی از کارشناسان هسته‌ای هشدار داده‌اند لغو معافیت‌هایی که امکان اصلاح تأسیسات هسته‌ای ایران برای کشورهایی مانند روسیه و چین را فراهم می‌کند اقدامی تحریک‌آمیز است و می‌تواند ایران را به سمت خروج از توافق سوق دهد.
کارشناسان گفته‌اند در صورتی که دولت ترامپ در این جهت حرکت کند، طرف‌های باقی‌مانده در برجام مجبور خواهند بود به تعهداتشان در این توافق هسته‌ای عمل نکنند؛ در صورتی که سایر کشورها هم به تعهداتشان در زمینه همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای عمل نکنند، تهران نیز ممکن است از توافق خارج شود.
«کسلی داونپرت»، رئیس «انجمن کنترل تسلیحاتی» این اقدام احتمالی را «خطرناک و غیرمسئولانه» توصیف کرد و گفت: «عدم تمدید این معافیت‌ها یک گل به خودی بزرگ برای آمریکا خواهد بود.»
علی‌رغم این، استدلال طرفداران لغو معافیت‌ها این است که آمریکا بایستی این را روشن کند که حفظ وضعیت موجود کافی نیست و لغو این معافیت‌ها، پیام روشنی درباره دیدگاه‌های دولت آمریکا درباره برجام ارسال خواهد کرد.
حدود ۱۰ روز پیش ۶ نماینده مجلس سنای آمریکا در نامه‌ای به مایک پامپئو از او خواسته‌اند معافیت‌های مربوط به همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای را تمدید نکند.
«برنامه جامع اقدام مشترک» یا برجام، تیرماه سال ۱۳۹۴ میان ایران و پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (آمریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) به علاوه آلمان (موسوم به گروه ۱+۵) حاصل شد.
دولت آمریکا از نخستین روزهای اجرایی شدن این توافق، کارشکنی‌ها در اجرای آن و تلاش برای کاستن از مزایای اقتصادی ایران از آن را آغاز کرد. با روی کار آمدن «دونالد ترامپ» به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا این کارشکنی‌ها شدت گرفت و او بارها تهدید کرد کشورش را از توافق هسته‌ای خارج خواهد کرد.
ترامپ سرانجام ۱۸ اردیبهشت‌ماه سال گذشته به طور یکجانبه آمریکا را از برجام خارج کرد و فرمانی را برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران امضا کرد.