رویداد۲۴ دوشنبه ۲۶ فروردین ماه حبیب الله طاهرخانی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید در نخستین نشست هم‌اندیشی مدیران عامل شهرهای جدید در سال ۹۸ در مورد برنامه وزارت راه و شهرسازی در مورد واحدهای باقی مانده مسکن مهر گفت: نکته مهم آن است که واحدهای فاقد متقاضی و همچنین واحدهایی که تعیین تکلیف شده و در قالب برنامه جدید تولید و عرضه مسکن تحت عنوان مسکن امید قرار گرفته‌اند از بحث مسکن مهر خارج شده و در چارچوبی جدید به متقاضیان واگذار شوند چراکه ویژگی‌های این واحدها با مسکن مهر به طور کامل تفاوت داشته و دیگر تحت این عنوان نباید پیگیری شوند.
سه شنبه ۲۷ فروردین، داود صفدری، مدیرعامل شرکت عمران شهر جدید هشتگرد نیز با اشاره به قرار دادن واحدهای باقی مانده مسکن مهرِ هشتگرد تحت عنوان مسکن امید گفت: برنامه‌ریزی وزارت راه و شهرسازی برای احداث مسکن امید و ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی طی سال‌های باقی‌مانده تا پایان دولت دوازدهم است که سهم شهر جدید هشتگرد از این برنامه ۱۸ هزار واحد است. صفدری با اشاره به وجود ۱۰ هزار واحد مسکن مهر بدون متقاضی در شهر جدید هشتگرد گفت: ۵ هزار واحد آن از برنامه مسکن مهر خارج شده و به برنامه مسکن امید تحت عنوان «مسکن خودمالکی» تبدیل شده که پیمانکار پس از تکمیل این واحدها، آنها را به فروش می‌رساند و این ۵ هزار واحد به عنوان بخشی از برنامه ساخت ۱۸ هزار واحد مسکونی خودمالکی در هشتگرد قرار می‌گیرد.
مسکن مهرهایی که بدون متقاضی خوانده می‌شد به داد دولت می‌رسد؟
در همین ارتباط مهدی غلامی، مدیر گروه مسکن مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه علم و صنعت در مورد قرار گرفتن واحدهای بدون متقاضی مسکن مهر در شهرهای جدید به عنوان بخشی از برنامه مسکن امید گفت: مسئولین وزارت راه و شهرسازی به گونه‌ای از بدون متقاضی بودن واحدهای مسکن مهر در رسانه‌ها خبر می‌دهند که گویی این واحدها تکمیل شده اند و مردم تمایلی برای استفاده از آنها را ندارند.
وی ادامه داد: این در حالی است که به جرأت می‌توان گفت تمام واحدهای مسکن مهر تکمیل شده، دارای متقاضی هستند و اگر واحد مسکن مهری بدون متقاضی مانده به دلیل فراهم نشدن امکانات اولیه مانند آب و برق و گاز و مسیرهای دسترسی است.
غلامی یادآور شد: در مورد همین واحدهای تکمیل نشده هم اگر امکان ثبت نام برای مردم وجود داشت تاکنون این واحدها هم بدون متقاضی باقی نمی‌ماند. مخصوصاً در مورد شهرهای جدید اطراف تهران که بعضی از مستأجران دیگر توان پرداخت اجاره بها و هزینه‌های دیگر شهر تهران را ندارند، قطعاً برای استفاده از مسکن مهر استقبال می‌کردند. شاهد این ماجرا برنامه شرکت عمران شهرهای جدید است که قرار است این واحدها را به پیمانکاران واگذار کنند و آنها پس از تکمیل واحدها، آنها را به قیمت روز و بسیار بیشتر از واحدهای مسکن مهر به فروش برسانند.
رفتار جدید، متناقض با برنامه اعلامی دولت
این کارشناس اقتصاد مسکن در مورد برنامه وزارت راه و شهرسازی برای تولید و عرضه ۹۰۰ هزار واحد مسکونی تا سال آینده گفت: این که مسکن تحت چه عنوانی ساخته شود اهمیت چندانی ندارد. بلکه مهم این است که میزان تولید و عرضه به گونه‌ای باشد که پاسخگوی تقاضای بازار باشد.
وی افزود: محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی بارها از برنامه خود مبنی بر عرضه ۹۰۰ هزار واحد تا پایان سال ۹۸ خبر داده و بیان کرده است از این ۹۰۰ هزار واحد، ۵۰۰ هزار مربوط به تکمیل واحدهای باقی مانده مسکن مهر است و ۴۰۰ هزار واحد نیز در شهرهای جدید و همچنین برنامه بازآفرینی شهری قرار است ایجاد شود. در نتیجه اگر بخشی از واحدهای باقی مانده مسکن مهر هم با نام مسکن امید یا هر نام دیگری در قالب ۴۰۰ هزار واحد گنجانده شود، برنامه اعلامی وزیر به سرانجام نمی‌رسد. هرچند با توجه به وجود تقاضای ناشی از ۷۰۰ هزار ازدواج در سال و تقاضاهای انباشته شده بازار مسکن که ناشی از سال‌های گذشته وجود دارد، باید برای بیشتر از ۹۰۰ هزار واحد هم برنامه ریزی و سیاستگذاری کرد.
الگوهای مناسب در تولید مسکن مورد توجه قرار گیرد
مدیر گروه مسکن مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه علم و صنعت با توجه به وضعیت نابسامان بازار مسکن گفت: ضمناً واحدهایی که با برنامه ریزی وزارت راه و شهرسازی احداث می‌شود باید به گونه‌ای در اختیار مصرف کننده واقعی قرار گیرد که با توان اقتصادی خود امکان پرداخت هزینه آن را داشته باشد. برای مثال در طرح مسکن مهر با حذف هزینه زمین که بخش قابل توجهی از قیمت مسکن را به خود اختصاص می‌دهد، بسیاری از خانواده‌ها می‌توانستند صاحب خانه شوند.
غلامی اضافه کرد: اگر قرار است هزینه زمین هم حذف نشود، روش‌هایی باید مد نظر باشد که تولید مسکن با سرعت انجام شود و عرضه نیز به موقع و با قیمت مناسب انجام شود. برای مثال طرح مسکن ویژه که در تهرانسر اجرا شد قابل الگوگیری است. در این طرح متقاضیان هزینه ساخت را به صورت پیش خرید و هزینه زمین را بعد از تحویل گرفتن واحدهای خود، به صورت اقساط پرداخت می‌کنند. ضمناً بر خلاف انبوه سازی های مشارکتی، چون سازندگان در مالکیت واحدها سهیم نبودند، علاوه بر کاهش قیمت مسکن، سود حاصل از سرمایه گذاری در فرآیند ساخت، از فروشنده به مصرف کننده منتقل شد. بدین ترتیب منفعت ناشی از نهاده‌ها و تسهیلات ارائه شده از سوی دولت، به جای واسطه‌ها مستقیماً به گروه‌های هدف تعلق گرفت.
تغییر رویکردها به سمت تولید مسکن واقعی باشد
در پایان مهدی غلامی، با اشاره به رکود سنگین در بخش تولید مسکن در سال‌های اخیر گفت: ظرفیت بالای اشتغالزایی تولید مسکن و ارتباط گسترده این بخش با صنایع دیگر که می‌تواند موجب حرکت کل اقتصاد کشور شود، در سال‌های اخیر مورد غلفت قرار گرفت و سیاست‌های اعمالی نتوانست بخش مسکن را از رکود خارج نماید.
غلامی افزود: این تصور وجود داشت که تغییر بعضی افراد و رویکردهای دولت می‌تواند رونقی در بخش تولید مسکن ایجاد کند که موجب تعادل عرضه و تقاضا در بازار مسکن شده و مانعی بر افزایش شدید قیمت‌ها شود مشروط بر آن که وزارت راه و شهرسازی در بعضی برنامه‌های خود بازنگری کند و به تغییر نام و افتتاح پروژه‌هایی که سال‌های گذشته شروع شده اکتفا نکند.