رویداد۲۴- نارندرا مودی، نخست‌وزیر هندکه در تلاش برای توسعه اقتصاد خود پس از سال‌ها تحریم غربی علیه ایران است، روزهای یکشنبه و دوشنبه به تهران سفر کرد تا یک قرارداد مهم تجاری میان افغانستان، هند و ایران را به امضا برساند. او در سخنرانی عمومی خود به تاریخ مشترک هند و ایران اشاره کرد که قدمت هزاران ساله دارد و حتی از «غالب دهلوی» شاعر پارسی‌گوی هندی نیز نقل قول کرد.
به گزارش گروه بین‌الملل
رویداد۲۴ به نقل از واشنگتن‌پست، اما در پس از این زبان شیرین یک اقدام استراتژیک دقیق وجود دارد که هدفش بازسازی همکاری بالقوه اقتصادی با هند است، آن هم زمانی که چین نفوذ اقتصادی خود در آسیای مرکزی را گسترش داده است. و این توافق برای هند که پاکستان متخاصم را در همسایگی غربی خود دارد، یک مسیر جایگزین محسوب می‌شود. چابهار بندری است که هند سالیان درازی در ساحل جنوبی ایران به آن چشم داشته است.
نیتین گادکاری، یک وزیر توسعه زیرساخت‌های خارجی که در این سفر مودی را همراهی می‌کرد، گفت: «فاصله میان کاندلا (ساحلی در غرب هند) و بندر چابهار کمتر از فاصله میان دهلی‌نو و بمبئی است، بنابراین این قرارداد باعث انتقال سریع کالاهای ما نخست به ایران و بعد به سمت افغانستان و روسیه از طریق یک راه‌آهن و ارتباط جاده‌ای جدید می‌شود.»
اما بند گوادر (در جنوب غربی پاکستان) به چابهار نزدیک‌تر است و کانون سرمایه‌گذاری 46 میلیارد دلاری چین محسوب می‌شود. چین یک «کریدور اقتصادی» را از طریق پاکستان راه‌اندازی کرده که نفت را با سرعت بیشتر و هزینه کمتر از خاورمیانه به چین منتقل می‌کند. بر اساس گزارش‌های منتشرشده چین بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران است و هند پس از آن در رتبه دوم قرار دارد.
میزان سرمایه‌گذاری هند در ایران به مراتب کمتر از میزان سرمایه‌گذاری چین در پاکستان است اما مودی این توافق را به اساس ارزش‌های مشترک میان دو کشور دانست. وی گفت: «این توافق توانایی ما برای حمایت متقابل از هم علیه آن‌هایی که تنها شعارشان ضربه زدن و کشتن مردم بی‌گناه است را افزایش می‌دهد.»
مودی در سخنرانی خود گفت: «برداشته شدن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران فرصت‌های زیادی را برای دو کشور، به خصوص در حوزه اقتصادی فراهم کرده است. افغانستان مسیر مطمئن، موثر و دوستانه‌تری برای تجارت با کشورهای جهان به دست خواهد آورد.»
این توافق همان اندازه که اقتصادی است، استراتژیک است. هند بیشتر تلاش می‌کند از رشد اقتصادی پساتحریم ایران بهره ببرد. تنوی مادان، کارشناس سیاست خارجی هند در اندیشکده بروکینگز گفت: «هند می‌خواهد اطمینان یابد که چین نتواند به‌واسطه اینکه تنها گزینه این کشورها است، برای آن‌ها تعیین و تکلیف کند.»
هر دو کشور مدت‌ها پیش از برداشته شدن تحریم‌های غرب علیه ایران، به دنبال همکاری اقتصادی بودند. در آن سال‌ها، ایران دومین تأمین‌کننده نفت هند بود. در دوره‌ای که تحریم‌ها بر ایران اعمال می‌شد، بر اساس قانون اغماض وزارت خارجه آمریکا هند به همراه چندین کشور آسیایی از جمله چین و کره جنوبی امکان خریداری نفت ایران را داشتند اما مشکل نقل و انتقالات مالی با ایران باعث شده بود نفت این کشور توجه چندانی را جلب نکند. میزان دادوستد میان دو کشور به حدی کاهش یافت که هند در سال مالی 2015-2014 تنها شش درصد از نفت خود را از ایران تأمین می‌کرد.
مقامات آمریکا تلاش زیادی کردند تا هند را قانع کنند که به دنبال منابع جایگزینی مانند عربستان باشد اما ایران هم به همان اندازه با هند معاشرت داشته و وعده توسعه نفتی در خاک هند و شرایط مطلوب تجارت در بازار بزرگ مصرفی ایران را به این کشور داده است. و حال که بسیاری از تحریم‌ها لغو شده است، تجارت نفت میان دو کشور روند صعودی خود را در پیش گرفته است.
یکی از دلایلی که باعث می‌شود این توافق برای ایرانی‌ها خوب باشد این است که هند نیز مانند بسیاری از کشورهای دیگر که در دوره تحریم از ایران نفت خریده بود، نمی‌توانست راهی برای پرداخت پول آن بدون نقض تحریم‌ها بیابد. پالایشگاه‌های هندی طی توافقی که مودی در تهران نهایی کرد، بالاخره مشخص کردند که مبلغ قابل‌توجه شش میلیارد و 400 میلیون دلاری بدهی خود به ایران را پرداخت می‌کنند و باقی بدهی خود را نیز سریعا به ایران خواهند داد.