رویداد۲۴ محسن قمصری مدیر سابق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران، با اشاره به فاز دوم تحریم‌های نفتی آمریکا گفت: تا زمانی که کشور نیازمند استفاده از درآمدهای حاصل از نفت باشد و برنامه دیگری برای تأمین مسائل مالی نداشته باشد، نیاز به صادرات نفت وجود دارد و نمیشود غیر از این کاری کرد. با این حال راهکاری برای این مساله وجود دارد.
وی درباره راهکارهای ایران برای مقابله تحریم‌ها تصریح کرد: اگر در بخش اول بتوانیم نیاز خود به درآمدهای ارزی را کم کنیم، قدم بزرگی برداشتهایم. با این حال راهکار صرفا در فروش نفت نیست؛ بلکه در بخش دیپلماسی است. دیپلماسی ما باید در حدی باشد که بتوانیم کشورهای خریدار را مجاب کنیم؛ زیرا به دلیل تقابلی که بین ایران و آمریکا وجود دارد، کشورهای خریدار نفت ایران، به علت ارتباطات مالی که با آمریکا دارند مجبور هستند ملاحظاتی را در نظر بگیرند، اینجا است که دیپلماسی باید کمک کند.
قمصری افزود: بخش دوم راه‌حل‌ها به حوزه کانالهای بانکی برمی‌گردد. در هر صورت می‌توان مشتری برای نفت یافت که آنها با ابزارهای و سازوکارهای موجود آمادگی خرید نفت را داشته باشند. اما چون قادر به پرداخت پول نیستند، عقب‌نشینی می‌کنند. در نتیجه، اگر ما بتوانیم روش پرداخت مناسبی برای تراکنش‌های مالی در اختیار مشتریان بگذاریم، باعث میشود کشور صادرات نفت قابل قبولی داشته باشد.
راه‌های متنوع‌تری برای صادرات فرآورده نسبت به نفت خام وجود دارد
مدیر سابق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران در مورد تاثیر رویکرد پالایشگاه‌سازی در کاهش آثار تحریم اظهار کرد: حتی کشورهای بزرگی مانند مثل عربستان که سیطره کاملی بر بازارهای نفت دارند، در کشورهای مصرف‌کننده، پالایشگاه‌هایی تاسیس کردند و نفت خود را در همان جا تبدیل به فراورده کرده و می فروشند. این راهکاری منطقی است. پس نمی‌توانیم مخالف آن باشیم.
قمصری در ادامه اظهار داشت: اما توسعه صنایع پالایشی و تبدیل نفت به فرآورده اقدامی زمانبر است. اگر حتی امروز شروع به این کار کنیم، چهار سال دیگر به نتیجه می‌رسد. از این رو فکر میکنم راهکار برون رفت، ایجاد بستری است که در آن بتوان راهکارهای مختلفی را اجرایی کرد و یکی از آنها هم تاسیس پالایشگاه است. هرچند که مقوله پالایشگاه راهکاری میانمدت است و به سرمایه و زمان نیاز دارد.
مدیر سابق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران درباره تحریم‌پذیری مشتقات نفتی گفت: اگرچه امکان تحریم فراوردهها هم وجود دارد اما صادرات فرآورده‌های نفتی نسبت به صادرات نفت خام راحت‌تر بوده و امکان رهگیری و تحریم محموله‌ی فرآورده کمتر است زیرا راه‌های متنوع‌تری برای صادرات فرآورده وجود دارد. نفت خام شرایط خاصی دارد و در پالایشگاههای مشخصی مورد استفاده قرار می‌گیرد اما فراوردهها این طور نیستند. بنابراین هیچ کسی نمی‌تواند ادعا کند که صادرات فرآورده از نفت سخت‌تر است.
اگر منافع ملی را در نظر بگیریم باید نفت خام را به شکل فراورده صادر کنیم
قمصری در مورد عوامل موثر در سرمایه‌گذاریهای نفتی و پروژه‌های پالایشگاه‌سازی گفت: پول، فناوری‌های جدید و نیروی انسانی متخصص سه عامل اصلی هستند. در این شرایط ما به فناوری‌های جدید پالایشی دسترسی نداریم ولی به دست آوردن فناوری جدید و حتی نیروی انسانی متخصص از خارج چندان سخت نیست. مشکل اصلی در ایران تامین سرمایه ساخت پالایشگاه است.
مدیر سابق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران ادامه داد: یک پالایشگاه صد یا صد و پنجاه هزاربشکه‌ای حداقل حدود چهار میلیارد دلار سرمایه میخواهد. من بعید میدانم شرکت ملی نفت چنین سرمایه‌ای را داشته باشد زیرا اولویت اصلی این شرکت تولید نفت خام است مگر اینکه دولت بخواهد این سرمایه را تأمین کند. بنابراین مشکل اصلی در تأمین منابع مالی است.
وی درباره سوددهی پالایشگاه‌سازی در ایران اظهار داشت: بحث سوددهی نوسان دارد ولی در کل به پالایشگاه‌سازی به شکل یک امر صرفاً اقتصادی نمیشود اکتفا کرد. ما میخواهیم نفت خام خود را به شکل فراورده بفروشیم تا ارز کشور تأمین شود. پس لازم است اینجا منافع کشور را در نظر بگیریم. اگر صرفاً بخواهیم سود پالایشی را مد نظر قرار دهیم، این کار شاید اقتصادی نباشد. برای سوددهی حتماً باید پالایشگاههای کامپلکس تهیه شود که سرمایه بیشتری هم میخواهد. بنابراین اگر منافع ملی را در نظر بگیریم باید نفت خام را به شکل فراورده صادر کنیم و فکر میکنم مشکل تحریم‌ها هم با صادرات فرآورده حل شود.