چهار ماه از دستور رهبر انقلاب برای اصلاح ساختار بودجه میگذرد، اما خبری از آخرین وضعیت این تغییر ساختار نیست و گزارشی هم از سوی دولت و مجلس ارائه نشده است، در عین حال نائب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه در این رابطه راهکارهایی برای اصلاحات بودجه مطرح کرده است.
رویداد۲۴ بهمن ماه سال گذشته بود که علی لاریجانی رئیس مجلس صحبت از دستور رهبر انقلاب برای اصلاح ساختار بودجه کرد. آنطور که در صحبتهای لاریجانی عنوان شده بود، یک موعد ۴ ماهه برای این کار اعلام شده بود. وی گفته بود: «رهبر انقلاب با تدبیر، دستور اصلاح ساختار بودجه ریزی کشور را در مدت چهار ماه آینده دادند.»
پایان مهلتی که از آن صحبت شده بود، اواسط خرداد ماه است، اما آنطور که پیداست طرحی به صورت خاص در این رابطه در مجلس پیگیری نمیشود، هرچند که تاکنون بسیاری از تاکیدات نمایندگان برهمین اصلاح ساختار بوده است.
هادی قوامی نایب رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در این رابطه عنوان میکند که در شرایط فعلی طرحی که به صورت خاص مربوط به
اصلاح ساختار بودجه باشد، در دستور کار نیست. وی میگوید: «الان طرحی به صورت خاص برای اصلاح ساختار نداریم، اما همزمان با تحریمهای جدید، اصلاحاتی در بودجه انجام شده که میتواند در راستای همان اصلاح ساختار تلقی شود.»
دولت لایحه بدهدبه گفته قوامی، مساله اصلاح ساختار بودجه یک کار ویژه است که باید به صورت طرح یا لایحه مورد بررسی قرار گیرد و اگر دولت لایحه آن را ارائه کند، بهتر میتوان این اصلاح ساختار بودجه را انجام داد.
قوامی میگوید: «به عنوان مثال میتوان در اصلاح ساختار بودجه گفت که هزینههای جاری دولت از محل نفت تامین نشود. در این صورت باید راهی جایگزین برای آن ارائه کرد، چون در غیر این صورت خلاف اصل ۷۵ قانون اساسی میشود و این اصلاح بودجه نمیتواند اثربخش باشد. اگر دولت لایحه ارائه کند، مجلس هم تلاش میکند تا به این سمت برود که بودجه را اصلاح کند. به نظر میرسد که این مساله با توجه به فرصت تحریمها زمان خوبی هم باشد.»
نایب رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات ادامه میدهد: «مثلا از صادرات نفت چیزی در بودجه نیاید و وارد مسیر دیگری شود. سایر اصلاحات در نقدینگی شرکتها و واحدهای تولیدی هم باید اصلاح شود.»
درآمد نفت را حذف کنیموی در خصوص تاکیداتی که روی اصلاح ساختار بودجه وجود دارد، میگوید: «اصلاح ساختار یعنی وصل کردن بودجه به درآمدهای استحقاقی، مانند درآمد مالیاتی. حتی ممکن است روی درآمدهای مالیاتی هم حساب نکنیم و بگوییم از درآمدهای حاصل از گردشگری این مساله را محقق کنیم. این کار یک افق بلندمدت تری است. این مساله نیاز به عزم عمومی همه قوا دارد. تاکید رهبری هم برای اصلاح ساختار برای این بود که یک تکان و تجدید ساختار ایجاد شود. به همین خاطر حتما نیاز به حمایت قوه قضائیه، رهبری و تمام قوا داریم. باید یک آرمان پیش بینی کرد و مثلا گفت: تا سال ۲۰۳۰ یعنی به صورت بلندمدت به آن برسیم.»
قوامی میگوید: «باید به سمتی رفت که هزینههای جاری دولت هم کم شود. الان ۹۰ درصد بودجه عمومی دولت را هزینههای جاری تشکیل میدهد. باید آن را به ۴۰ درصد کاهش داد. در عین حال آن را از محلهای دیگر همچون درآمدهای گردشگری تامین کرد و ۶۰ درصد عمرانی را هم از درآمد مالیاتی تامین کرد. در این صورت میتوان کل درآمد نفت را که یک سرمایه است وارد صندوق توسعه ملی و تبدیل به سرمایههای زایندهای کرد که متناسب با برنامه آمایش ملی باشد، یعنی تسهیلاتی متناسب با آمایش سزمین به شرکتی بدهیم و آن شرکت هم اشتغال ایجاد کند و هم به برنامههای موردنظر برسد. این را میتوان اصلاح ساختار درست نامید تا اقتصاد زاینده و متکی به داخل و صادراتگرا باشد.»