رویداد۲۴ منطقه خاورمیانه پنج‌شنبه پرخبری را پشت سر گذاشت. در شرایطی که نخست‌وزیر ژاپن با هدف پیشبرد دیپلماسی در تهران به سر می‌برد، دو نفتکش در دریای عمان منفجر شدند.
پس از این اتفاق مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا «بدون ارائه هیچ سند و مدرکی» ایران را متهم به دست داشتن در این انفجار دانست و عملیات رسانه‌ای علیه تهران را کلید زد.
ساعاتی بعد، ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام)، انتشار یک ویدئو با کیفیت پایین را دلیل دست داشتن ایران در این انفجار دانست.
از سوی دیگر اما خبرگزاری اسپوتنیک روسیه، بر خلاف تحلیل‌های جریان رسانه‌ای غرب در تفسیر این ویدئو نوشت که نیروی دریایی ایران در حال نجات ملوانان ناوهای هدف قرار گرفته در خلیج عمان بود که متوجه یک مین منفجر نشده زیر یکی از کشتی‌ها شد و بلافاصله نیروهای ویژه ایرانی به محل اعزام شدند و مین را خنثی کردند.
مقامات ایران هم این حادثه را «مشکوک» و«نگران‌کننده» توصیف کردند. این حادثه بر بازار نفت نیز اثر گذاشت. در اولین ساعات بعد از این انفجارها بازار نفت با شوک قیمتی مواجه شد؛ اما هیجانات ناشی از این واقعه خیلی زود فروکش کرد و رشد قیمت‌ها متوقف شد. این گزارش تحلیلی، به بررسی دلیل کم‌اثر بودن این انفجار بر قیمت نفت پرداخته است.
خاورمیانه آخر هفته پرالتهابی را پشت سر گذاشت در حالی که شینزو آبه نخست وزیر ژاپن در تهران در حال پیشبرد دیپلماسی شرق آسیا در قلب خلیج فارس بود، عملیات خرابکارانه علیه دو نفت کش در دریای عمان به وقوع پیوست و جریانی هماهنگ را علیه جمهوری اسلامی ایران به راه انداخت.
جریانی که از مدت‌ها پیش به دنبال آن است تا ضمن سر پوش گذاشتن بر تحریم‌های ایران و خروج از برجام، مسوولیت ناامنی در منطقه را به گردن ایران بیندازد.
وزیرخارجه ایران در پیامی توییتری ضمن رد اتهام زنی‌های بدون سند مقام‌های آمریکایی به ایران درباره حمله روز پنج‌شنبه به دو نفتکش در دریای عمان، درباره تحرکات «تیم ب» هشدار داده و این حادثه را مشکوک دانسته است.
مقامات آمریکایی همراه با عربستان شامگاه پنج‌شنبه بدون ارائه هیچ سند و مدرکی، ایران را به‌دست داشتن در انفجار دو نفتکش در دریای عمان متهم کردند.
اسپوتنیک، اما برخلاف خط رسانه‌ای غربی و برخلاف تحلیل‌های رایج خبر داده که ایران مدارکی از این حادثه به‌دست آورده که ترس آمریکایی‌ها را برانگیخته است.
در همین ارتباط، «محمدجواد ظریف» بامداد روز جمعه به حادثه رخ داده برای این دو نفتکش واکنش نشان داد. ظریف با رجوع به توییتر اتهام‌زنی‌های مقام‌های آمریکایی درباره حمله روز پنج‌شنبه به دو نفتکش در دریای عمان را به تحرکات ضد ایرانی «جان بولتون»، «بنیامین نتانیاهو»، «محمد بن سلمان» و «محمد بن‌زاید» مرتبط دانست و درباره این اتهام‌زنی‌های بی‌سند هشدار داده است.
او این حادثه را «مشکوک» توصیف کرده و در صفحه شخصی توییتر خود نوشت: «درحالی‌که شینزو آبه نخست‌وزیر ژاپن درحال ملاقات با رهبر انقلاب اسلامی بود، گزارش‌هایی از حملاتی به نفتکش‌های مرتبط با ژاپن منتشر شد.»
ظریف در این پیام به ادعا‌های ضدایرانی آمریکایی‌ها واکنش نشان داد و نوشت: «ایالات‌متحده بدون ارائه شواهد واقعی یا ضمنی، فورا اتهام‌هایی علیه ایران زده است؛ موضوعی که روشن می‌کند تیم ب.درحال حرکت به سمت طرح ثانویه خود است: بر هم زدن دیپلماسی شامل اقدامات شینزو آبه نخست‌وزیر ژاپن و لاپوشانی کردن تروریسم اقتصادی خود علیه ایران.» وزیرخارجه ایران افزود: «من چند ماه قبل دقیقا درباره این سناریو هشدار داده بودم البته من غیبگو نیستم، اما تیم ب. را می‌شناسم.»
ظریف بعد از گذشت ساعتی پس از انتشار این توییت، در توییتی دیگر نوشت: «برخی سوءتفاهمات باعث شد که یک موضوع را روشن کنم: تیم ب. درحال برهم زدن دیپلماسی شامل دیدار مهم و سازنده شینزو آبه نخست‌وزیر ژاپن و لاپوشانی کردن تروریسم اقتصادی اعمال شده توسط آمریکا علیه ایران است.»
صبح روز پنج‌شنبه «منابع محلی عمان» اعلام کردند که دو نفتکش بزرگ حامل نفت خام در دریای عمان هدف حمله قرار گرفتند. نفتکش «فرانت آلتر» با پرچم جزایر مارشال متعلق به نروژ از قطر «اتانول» بارگیری کرده و «کوکوکاکوریجس» با پرچم پاناما از «الجبیل» عربستان سعودی، محموله «متانول» بارگیری کرده بود.
این در حالی است که بی بی سی به نقل از مالک ژاپنی نفتکش «کوکوکا کوریجس»، گفت که حمله به نفتکش از هوا بوده است. یوتاکا کاتادا، رئیس شرکت ژاپنی کوکوکا دیروز جمعه در توکیو به خبرنگاران گفت که کارکنان کشتی گزارش دادند که دو شیء پرنده به کشتی صدمه زده است و احتمال حمله با اژدر یا از داخل آب به این کشتی را رد کرد و گفت که حمله از آسمان بوده است. او در توضیحات خود تاکید کرد که «نقطه برخورد بالاتر از سطح آب است و نمی‌تواند مین یا اژدر باشد.»
مشکوک بودن حوادث
همزمان سخنگوی وزارت‌خارجه ایران نیز در واکنش به ادعا‌های مقامات آمریکا گفت: مشکوک بودن حوادث برای نفتکشها نه تنها شوخی و خنده‌دار نیست، بلکه نگران‌کننده و هشدارآمیز است. سیدعباس موسوی در واکنش به اتهام‌زنی بی‌اساس مایک پمپئو وزیر امورخارجه آمریکا اظهار کرد: مسوولیت تامین امنیت تنگه هرمز، بر عهده جمهوری اسلامی ایران است و در سریع‌ترین زمان ممکن به کمک ملوانان کشتی‌های دچار سانحه رفتیم و آن‌ها را نجات دادیم.
او افزود: ظاهرا برای آقای پمپئو و سایر دولتمردان آمریکایی متهم کردن ایران درحادثه مشکوک و تاسف‌بار برای نفتکشها راحت‌ترین و ساده‌انگارانه‌ترین کار است.
درحالی‌که نخست‌وزیر ژاپن برای کاهش تنش‌ها، با نفر اول جمهوری اسلامی ایران درحال دیدار است کدام دست‌های پنهان به‌دنبال اثرگذاری بر این تلاش‌ها در منطقه است و چه کسانی از آن سود می‌برند؟! موسوی خطاب به وزیرخارجه آمریکا گفت: آقای پمپئو! این تشکیک نه تنها شوخی و خنده‌دار نیست بلکه نگران‌کننده و هشدارآمیز است.
اتهامات هماهنگ آمریکا، انگلیس و عربستان
«دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا روز جمعه گفت که هرگز به ایران اجازه داده نخواهد شد تا به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند. ترامپ که تلفنی با فاکس‌نیوز مصاحبه می‌کرد، گفت که تنگه هرمز هرگز بسته نخواهد شد و اگر این اتفاق بیفتد برای مدت زمان طولانی نخواهد بود. او در ادامه این مصاحبه مدعی شد ایران حمله به دو نفتکش در دریای عمان را انجام داده است؛ و تصاویر منتشرشده از نفتکشها حاکی از آن است که ایران این حمله را انجام داده است.
ترامپ در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توان جلوی ایران را گرفت، گفت: خواهیم دید. وزیرخارجه آمریکا روز پنج‌شنبه (۲۳ خرداد/ ۱۳ ژوئن) ایران را مسوول حمله به دو نفتکش در دریای عمان معرفی کرد. او گفت: «ارزیابی دولت آمریکا این است که جمهوری اسلامی ایران مسوول حملاتی است که در دریای عمان اتفاق افتاد.
این ارزیابی، مبتنی بر داده‌های اطلاعاتی، سلاح‌های مورد استفاده، سطح تخصص مورد نیاز برای انجام این عملیات، حملات اخیر ایران به کشتی‌ها و این واقعیت است که هیچ گروه نیابتی از منابع و مهارت کافی برای انجام عملیاتی با این سطح از پیچیدگی برخوردار نیست.»
او مدعی شد ایران روز ۱۲ آوریل به دنیا قول داد انتقال نفت از طریق تنگه هرمز را متوقف خواهد کرد. او ادعا کرد ایران اکنون درحال اقدام برای عملی کردن این وعده است.
پمپئو در ادامه پس از نقل‌قول بخشی از توییت «محمدجواد ظریف»، وزیرخارجه ایران در واکنش به حادثه دریای عمان گفت که دنیا این ماجرا را همانند ظریف، «با مزه» نمی‌داند.
وزیرخارجه آمریکا ادعا کرد: «ایران درحال خرابکاری است، چون رژیم می‌خواهد کارزار فشار موفق ما برداشته شود. هیچ نوع تحریم اقتصادی به جمهوری اسلامی مجوز حمله به شهروندان بی‌گناه، ایجاد اخلال در بازار‌های نفتی و اقدام به باج‌گیری هسته‌ای را نمی‌دهد.»
پمپئو در پایان با تکرار ادعا‌های اخیر آمریکا گفت: سیاست دولت ترامپ کماکان تلاش دیپلماتیک و اقتصادی برای «بازگرداندن ایران به میز مذاکره» جهت رسیدن به توافقی جامع بر سر طیف کاملی از مسائل محل اختلاف است.
همزمان «پاتریک شاناهان» سرپرست وزارت دفاع آمریکا نیز در ادامه اتهام‌زنی‌های بی‌سند مقام‌های این کشور به ایران درباره حادثه روز پنج‌شنبه در دریای عمان، مدعی شده است: «حملات مکرر ایران، تهدیدی برای صلح و امنیت بین‌الملل و آزادی تردد است.»
جرمی هانت، وزیر امورخارجه انگلیس نیز در ادعا‌هایی بی‌اساس ایران را مسوول حملات به دو نفتکش در دریای عمان دانست. در ادامه وزیر مشاور سعودی در امورخارجه بدون هیچ مدرک و سندی مدعی شد که ایران در پشت حملات روز پنج‌شنبه به نفتکشها در دریای عمان قرار دارد. عادل الجبیر اظهار کرد: «هیچ دلیلی نداریم که با وزیرخارجه [آمریکا]اختلاف‌نظر داشته باشیم. ما با او هم‌نظر هستیم.»
جلسه شورای امنیت
در شرایطی که اتهام‌زنی‌های بی‌سند آمریکایی‌ها علیه ایران در ماجرای حادثه رخ‌داده برای دو نفتکش در دریای عمان ادامه دارد، جلسه شورای امنیت سازمان ملل روز پنج‌شنبه درباره این موضوع برگزار شد و بدون حصول نتیجه پایان یافت. در این نشست یک مقام آمریکایی مدعی شد که حملات روز پنج‌شنبه در دریای عمان «نشان می‌دهد که ایران تهدیدی واضح برای صلح و امنیت بین‌المللی است.»
کوهن همچنین از شورای امنیت سازمان ملل خواست که در روز‌های آینده رایزنی‌ها و گفتگو‌های بیشتری درباره این موضوع و «چگونگی پاسخ به آن» انجام دهند.
بنا بر گزارش خبرگزاری فرانسه، «منابع دیپلماتیک گفتند که دیگر اعضای شورای امنیت سازمان ملل اتفاق‌نظری با موضع واشنگتن ندارند و تاکید داشته‌اند که هیچ سند روشنی درباره ارتباط ایران با این حملات وجود ندارد.» «منصور العطیبی» نماینده کویت در سازمان ملل (به‌عنوان یکی از اعضای غیردائم شورای امنیت سازمان ملل) خواهان تحقیقات بیشتر درباره حادثه روز گذشته در دریای عمان شد و در این‌باره گفت: «ما می‌خواهیم بدانیم چه کسی پشت این حملات بوده است».
تحلیل متفاوت اسپوتنیک
این تحولات در شرایطی است که خبرگزاری اسپوتنیک در گزارشی به ابعاد این حادثه پرداخته و تحلیل متفاوتی از آنچه مقامات آمریکایی ادعا می‌کنند، ارائه داده است.
اسپوتنیک نوشته است: هنگامی که نیروی دریایی ایران درحال نجات ملوانان کشتی‌های هدف قرار گرفته در خلیج عمان بود ظاهرا متوجه شده‌اند که یک مین منفجر نشده زیر یکی از کشتی‌ها مانده و بلافاصله نیروهای ویژه ایرانی به محل اعزام شدند و مین را خنثی کردند.
این اتفاق درحالی افتاده که نیروهای آمریکایی علاوه بر نیروهای دیگر کشور‌های منطقه در محدوده حضور داشتند. ایرانی‌ها پس از خنثی‌کردن مین آن را برای انجام تحقیقات به ایران منتقل کردند و ظاهرا همین ماجرا باعث شده آن‌هایی که پشت پرده دست‌اندرکار این حمله‌ها بودند به تکاپو بیفتند تا خود را از ماجرا دور کنند.
آمریکایی‌ها با انتشار فیلمی مدعی شده‌اند، چون ایرانی‌ها این مین را باز کرده‌اند و با خود برده‌اند پس قطعا آن‌ها بودند که این کار را انجام داده‌اند.
براساس همه قوانین و مقررات بین‌المللی و داخلی خنثی کردن مین و باز کردن آن نشانه جرم نیست بلکه آن‌هایی که توان آن را داشته‌اند که فیلم باز کردن مین را ضبط کنند، قطعا می‌توانستند فیلم قراردادن مین را نیز بگیرند و اگر راست می‌گویند باید فیلمی را نمایش بدهند که نشان می‌دهد چه کسی یا گروهی مین را در آن منطقه قرار داده است.
بر کسی پوشیده نیست که منطقه حادثه‌دیده شدیدا تحت کنترل ماهواره‌های جاسوسی ایالات‌متحده قرار دارد و علاوه بر آن از هواپیما‌های ایواکس گرفته تا دستگاه‌های مختلف دیگر سازمان‌های جاسوسی کشور‌های منطقه لحظه به لحظه همه تحرک‌ها در این منطقه را رصد می‌کنند.
پس به این ترتیب می‌توان گفت: اگر این‌ها فقط به فیلم‌های ضبط شده ماهواره‌ها یا سیستم‌های جاسوسی خود مراجعه کنند به راحتی می‌توانند کشف کنند که چه کسی مین‌ها را در آن مکان قرار داده یا اژدر شلیک کرده است.
اگر واقعا آن‌ها مدرکی در اختیار داشتند که نیروهای ایرانی یا حتی وابستگان به ایران کوچک‌ترین دخالتی در این ماجرا داشتند، قطعا مدارک خود را فورا منتشر می‌کردند، اما می‌بینیم که آن‌ها هنوز به‌جای اینکه به اسناد و مدارک قابل‌قبول استناد کنند به استدلال‌های غیرمنطقی استناد می‌کنند وتلاش بر صحنه‌سازی و خبر‌سازی دارند.
به هر حال مدرکی که امروزه در اختیار ایران است یک مدرک متقن است و می‌تواند نشان دهد که کس یا کسانی یا حتی کشور‌هایی پشت این ماجرا بوده و هستند و همین ماجرا باعث شده که دست‌اندرکاران دستپاچه شوند و تلاش کنند با فضا‌سازی رسانه‌ای جلوی استفاده ایران از این مدرک را بگیرند.
ایران بار‌ها تقاضای تحقیق بین‌المللی از طرف مجامع بین‌المللی بی‌طرف را داشته، اما ایالات‌متحده و هم‌پیمانانش در منطقه اجازه انجام چنین تحقیقاتی را نداده‌اند، چون احتمالا واهمه داشتند که تحقیقات بین‌المللی می‌تواند دست آن‌ها را رو کند.