رویداد۲۴ بهروز کمالوندی، در جریان بازدید نمایندگان رسانه‌ها از مجتمع آب سنگین اراک گفت: از امروز شمارش معکوس برای عبور از ذخیره ۳۰۰ کیلو اورانیوم غنی شده آغاز می‌شود و تا ۱۰ روز دیگر یعنی ۲۷ ژوئن (۶ تیرماه) از این سقف عبور می‌کنیم.
نمایندگان رسانه‌های داخلی امروز (دوشنبه) برای اطلاع از اقدامات انجام شده در گام اول کاهش تعهدات برجامی ایران، به مجتمع نیروگاهی آب سنگین اراک رفته‌اند.
دیگر آب سنگین را به عنوان یک ماده اولیه صادر نمیکنیمسخنگوی سازمان انرژی اتمی در ادامه صحبت‌های خود در جمع خبرنگاران در مجتمع آب سنگین اراک ادامه داد: ما تصمیم بر آن داریم که دیگر آب سنگین را به عنوان یک ماده اولیه صادر نکنیم. ممکن است در سنوات آینده میزان استفاده از آب سنگین در داخل به حدی افزایش یابد که نیاز به صادرات نباشد.
وی در این ارتباط توضیح داد: این قضیه به مانند صدور گاز است که ما گاز را به عنوان ماده اولیه صادر نمی‌کنیم بلکه آن را در مواد پتروشیمی استفاده می‌کنیم و در آن قالب صادر می‌کنیم.
کمالوندی با بیان اینکه حرکت در این راستا از نظر اقتصادی ارزش بالایی دارد، ادامه داد: البته ما در این راستا نمی‌خواهیم تعهداتی که در گذشته به بازارهایمان داده‌ایم را کنار بگذاریم و در کنار حفظ تعهد، به حفظ بازار خود نیز توجه داریم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی با تاکید بر اینکه آب سنگین دارای مواد استفاده متعددی در رشته‌های مختلفی از جمله پزشکی است و به درمان و تشخیص بسیاری از بیماری‌ها در نوزادان کمک می‌کند، در بخش دیگری از صحبت‌های خود در مورد اجرای مرحله دوم کاهش تعهدات برجامی ایران تصریح کرد: ما در ارتباط با این موضوع منتظر تصمیم مقامات مسئول کشور هستیم. هنوز برای اروپایی‌ها فرصت برای تصمیم گیری وجود دارد. ما دیگر صبر نداریم. حدود یک سال صبر کردیم دو ماه نیز به آن‌ها فرصت دادیم اکنون مدت محدودی از این زمان باقی مانده و آن‌ها می‌توانند از این فرصت استفاده کنند.
وی با بیان اینکه اگر از این فرصت استفاده نشود، ما می‌توانیم دو تحلیل ارائه کنیم، خاطرنشان کرد: تحلیل اول این است که آن‌ها نمی‌خواهند که به تعهداتشان عمل کنند و تحلیل دوم این است که نمی‌توانند این کار را انجام دهند. توانایی فنی و داخلی لازم را ندارند یا اینکه نمی‌توانند در مقابل رقیب خود قرار بگیرند.
کمالوندی با تاکید بر اینکه مقامات وزارت خارجه همچنان با مقامات اروپایی در مذاکره هستند و تماس دائمی بین آن‌ها وجود دارد، ادامه داد: همانطور که در جریان هستید، خانم اشمید در روز شنبه با آقای عراقچی دیدار داشت و گفت: وگو‌هایی در این دیدار انجام شد.
وی تاکید کرد: آنچه که مهم است این است که جمهوری اسلامی ایران بیش از این برای به نتیجه رسیدن اقدامات آن‌ها صبر نخواهد کرد و آن‌ها باید از فرصت باقی مانده برای اجرای تعهداتشان استفاده کنند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در ادامه نشست خبری خود اظهار کرد: نکته دیگر به خصوص برای اروپایی‌ها این است که اگر اقدامی که در مرحله اول زمان‌بر بود انجام شد برای اقدامات بعدی به خصوص غنی سازی بیش از ۳.۶۷ درصد زمان زیادی را نخواهد گرفت و از متخصصان خودمان هم سوال کردم یک یا دو روز بیشتر فرصت وجود ندارد.
اقدامات ایران در راستای پاراگراف ۲۶ و ۳۶ برجام انجام شده استوی افزود: ذخایر ایران با روند و شتاب بیشتری ادامه پیدا می‌کند و اگر مهم است که برجام را حفظ کنند باید در این زمینه تلاش کنند. در واقع اقدامات جمهوری اسلامی ایران در راستای پاراگراف ۲۶ و ۳۶ برجام انجام شده که بخش‌های اولیه برجام مربوط به تعهدات ایران و از آن به بعد تعهدات سایر کشور‌ها است؛ بنابراین وقتی به پاراگراف ۲۶ و ۳۶ برجام می‌رسیم حقوقی هم برای کشور‌ها قائل شده‌اند و اگر ایران احساس کند که تحریم‌ها برداشته نشده می‌تواند بخشی از تعهدات خود را به حالت تعلیق درآورد و این همان کاری است که ما انجام دادیم، اما به موجب اینکه تعهدات خود را انجام دهند به حالت اولیه برمی‌گردد.
کمالوندی خاطر نشان کرد: بنابراین این اقدامات در چارچوب برجام است و امروز هم که در خدمت متخصصان خودمان بودیم آنچه دستور دارند از مقامات عالی، این است که هر دو راکتور را با هم جلو ببریم، هم طراحی و هم بازطراحی و اینکه جمهوری اسلامی ایران هم تصمیم بگیرد که به رآکتور قبلی برگردد دیگر در قالب یک معما یا راز نیست. در سطح بین‌المللی هم مطرح شده و با توجه به امکاناتی که ایران در رابطه با لوله‌های کالندریا در اختیار دارد این راکتور قابل اجراست.
اروپایی‌ها وظایف‌شان را طبق برجام ادامه دهندوی افزود: بنابراین آن‌ها نشان دهند که صادق هستند و وظایف‌شان را طبق برجام ادامه دهند. بیشترین نگرانی این بود که راکتور قبلی پلوتونیوم تولید می‌کند، اما این تصمیم زمانی گرفته شده بود که توانایی تولید سوخت غنی شده نداشتیم، اما آنچه مسلم است این است که ما در هر دو قسمت داریم تلاش می‌کنیم تا کار‌ها را به نحوی جلو ببریم و اگر تصمیم گرفته شد که فلان راکتور فعال باشد آن را انجام می‌دهیم.
سطح غنی‌سازی بر اساس نیاز کشور صورت میگیردوی ادامه داد: در ارتباط با افزایش ۳.۶۷ درصدی غنی سازی سناریو‌های مختلف را در نظر گرفتیم که حتی از ۳.۶۸ تا هر درصد دیگری می‌تواند وجود داشته باشد که هر کدام از آن‌ها شرایطی دارد که نیاز‌های کشور آن را تعیین می‌کند و نیاز‌های کشور هم به راحتی تا ۲۰ درصد تعریف شده است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی همچنین بیان کرد: آنچه مهم است اینکه براساس نیاز فنی سناریو‌های مختلف در اختیار مسئولان نظام قرار گرفته و در پایان مهلت ۶۰ روزه اول تصمیم گرفته می‌شود که چه اقدامی صورت دهند. اما در ارتباط با آب سنگین ما بخشی از تعهدات‌مان را انجام می‌دهیم و با این روندی که جلو می‌رویم اورحال خوبی انجام گرفته و کارخانه آماده افزایش بیشتر از این را دارد.
طی دو و نیم ماه آینده از سقف ۱۳۰ تن آب سنگین عبور میکنیموی ادامه داد: فکر می‌کنیم طی دو و نیم ماه آینده برای عرضه تولیدات می‌توانیم تا ۱۳۰ تن هم افزایش دهیم که در اینجا باز نقض برجام هم نیست. در برجام پذیرفتیم که مازاد ۱۳۰ تن را به بازار‌های بین‌المللی عرضه کنیم و آنچه که می‌گوئیم انجام نمی‌دهیم عرضه کردن تولیدات به عنوان بخشی از تعهدات خودمان است. اینکه فکر می‌کنند اگر ما تولیداتمان را عرضه نکنیم و کسی خریداری نکند اتوماتیک‌وار تعطیل می‌شود، مثل همان چیزی که ترامپ عنوان کرد آب سنگین ایران را کسی نخرد در حالی این فقط در ذهن آن‌ها است. ما بازار‌های خودمان را داریم، انواع محصولات جدید را هم تولید می‌کنیم.
وی خاطر نشان کرد: در زمانی هم که دور هم نیست هر چه آب سنگین تولید کنیم مصرف می‌کنیم و اگر هم نفروختیم به این معنی نیست که در همان میدانی داریم بازی می‌کنیم که مورد نظر آن‌ها است. همان طور که می‌دانیم این صنعت به خوبی پیشرفت می‌کند و ما در برنامه‌های خود بازدید‌های دیگری را هم باید برگزار کنیم. به عنوان مثال در سایت فوردو نیمی از ماشین‌ها آماده هستند و ما آزمایشگاه ملی مواد را هم ایجاد کردیم که بیش از این در کشور نداشتیم که چنین آزمایشگاهی بتواند تشخیص مواد را به صورت استاندارد انجام دهد. همچنین آزمایشگاه خلأ هم ایجاد شده که می‌تواند بسیاری از نیاز‌های صنایع مانند نفت را پوشش دهد و ما این مرکز خلأ را در فوردو داریم.
در نطنز می‌توانیم غنی سازی یک میلیون سو انجام دهیموی ادامه داد: در نطنز هم دیدید که فعالیت‌ها به گونه‌ای است که بتواند در غنی سازی یک میلیون سو به کار گرفته شود؛ لذا در شرایط بسیار خوبی قرار داریم، تمام امکانات هم وجود دارد و منعی از این لحاظ وجود ندارد که انشاالله این پیشرفت‌ها به توسعه اقتصادی کشور و رفاه کمک کند.
کمالوندی یادآور شد: آن‌ها شرکت تولیدکننده رادیو داروی ما را تحریم کردند، هیچ اتفاقی نیفتاد. درست است که آمریکا می‌گوید غذا و دارو را تحریم نمی‌کند، ولی شرکت مرتبط با این‌ها را تحریم می‌کند که این یک کار غیرانسانی است.
جامعه بزرگ صنعت هسته‌ای کشور همه گوش به فرمان رهبری هستندوی ادامه داد: ظرفیت ما به نحوی است که نیاز یک میلیون بیمار را تأمین می‌کند و صد‌ها هزار بیمار از دارو‌های ما استفاده می‌کنند و همه این اتفاقات نوید آن را می‌دهد که در حوزه‌های این صنعت پیشرفت‌هایی داشته باشیم و آنچه که مورد نظر رهبری است محقق شود. بنده به نمایندگی از جامعه بزرگ صنعت هسته‌ای کشور که ۱۴ هزار نفر است می‌گویم که همه گوش به فرمان رهبری هستند و اجازه نمی‌دهند این صنعت صدمه ببیند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در ادامه صحبت‌های خود در جمع خبرنگاران در مورد وضعیت راکتور اراک و بازطراحی آن طبق آنچه که در برجام مطرح شده است گفت: ما بار‌ها تأکید کرده‌ایم که جلسه و نشست و برخواست کفایت نمی‌کند و آنچه که بسیار مهم است این است که اروپایی‌ها اقدام و عملی برای انجام تعهداتشان انجام دهند. وزارت خارجه اعلام کرده که ایران در این راستا چه مواردی مد نظرش است که از جمله آن‌ها برداشتن تحریم‌ها، فروش نفت و تسهیل ارتباطات بانکی است و به محض اینکه گفته شود اقدام اصلی اروپایی‌ها در این چارچوب صورت گرفته و آن‌ها کار عملی انجام داده‌اند این امکان وجود دارد که تعهدات ما در برجام به حالت قبلی برگردد و در آن موقع براساس تعهداتی که اروپایی‌ها انجام داده‌اند در کشور تصمیم‌گیری می‌شود.
کمالوندی در پاسخ به خبرنگار ایسنا که پرسید با توجه به نشست امروز اروپا برای بررسی مهلت ۶۰ روزه ایران امکان دارد ایران در اقدامات گام اول تجدید نظر و برای ورود به گام دوم صبر کند؟ گفت: بهتر است آن‌ها هر چه زودتر به تعهدات خود در این زمینه عمل کنند چرا که ما هر چه جلوتر می‌رویم کار برای آن‌ها سخت می‌شود، ذخایر ما بیشتر می‌شود، سرعت ما بیشتر می‌شود. ما با حداکثر ظرفیت در حال حرکت هستیم. البته برخی از الزامات فنی نیز وجود دارد که ممکن است کمی زمان ببرد، ولی ما با یک ریتم فعالیت‌هایمان را آغاز کرده‌ایم که این ریتم به مرور تندتر می‌شود و به محض اینکه مشاهده شود آن‌ها به تعهدات خود عمل نکردند و از فرصت مشخص شده استفاده نکرده‌اند ما براساس تصمیم مقامات کشور وارد مرحله دوم کاهش تعهدات برجامی خود خواهیم شد.
هم طراحی قبلی راکتور اراک و هم بازطراحی آن مد نظر استکمالوندی در پاسخ به سوال دوم خبرنگار ایسنا که پرسید با توجه به اینکه در گام دوم یکی از اقدامات می‌تواند برگشت به طراحی راکتور قدیمی اراک باشد، چنین اقدامی چقدر زمان می‌برد؟ پاسخ داد: فعالیت‌ها در این زمینه مستلزم کار فنی است. ما برای هر کدام سناریو‌های مختلفی را دیده‌ایم. در این چارچوب هم طراحی قبلی راکتور اراک مد نظر ماست و هم بازطراحی آن و همان طور که اشاره شد برای هر کدام سناریو‌های مختلفی را در نظر گرفته‌ایم.
معاون امور بین الملل، حقوقی و مجلس و سخنگوی سازمان انرژی اتمی ادامه داد: در مخزن کالندریا بخشی از تجهیزات قبلی را داریم و در صورت لزوم می‌توانیم از آن‌ها استفاده کنیم. مسئله اصلی در بحث راکتور مسئله کالندریا است. درمورد زمان بازگشت به رآکتور قبلی باید متخصصان فن نظر بدهند، ولی طبق شنیده‌ها می‌تواند این اقدام در یک دوره شش ماهه تا یک ساله انجام شود.
تعهد برگشت نکردن به راکتور قبلی را براساس مرحله دوم کنار میگذاریموی در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره طراحی جدید رآکتور اراک ادامه داد: در این زمینه بحث تأمین تجهیزات مدرن مطرح است و اگر آن‌ها (اروپایی‌ها) به تعهداتشان عمل کنند ما می‌توانیم این تجهیزات را فراهم کنیم. البته ما تعهدی نمی‌پذیریم که حتماً بازطراحی داشته باشیم. ما تعهد برگشت نکردن به راکتور قبلی را براساس مرحله دوم کنار می‌گذاریم.
در بحث بازطراحی راکتور اراک همکاری خوبی با چین داریمکمالوندی با اشاره به همکاری‌های ایران و چین در بحث بازطراحی راکتور اراک ادامه داد: علیرغم فشار‌های آمریکا همکاری‌های خوبی صورت گرفته است. ما طراحی می‌کنیم و تأیید طراحی‌ها توسط آن‌ها صورت می‌گیرد. در حال حاضر در این زمینه بحث تأمین تجهیزات مطرح است. این تجهیزات باید توسط کشور‌های اروپایی تأمین شود و این محک خوبی برای آن‌هاست. اگر آن‌ها به این تعهدات عمل کنند این می‌تواند بر روی تصمیمات آن‌ها اثر بگذارد. صرف نظر از اینکه راکتور قبلی را داشته باشیم یا نه و یا هر دو را داشته باشیم. در حال حاضر بحث طراحی‌ها در حال کامل شدن است و ما وارد بحث تجهیزات می‌شویم که همان طور که گفتم همکاری کشور‌های اروپایی در این زمینه مهم است. روند تأمین تجهیزات روندی طولانی‌تر است و اگر اروپایی‌ها تجهیزات را به ایران بدهند این خود یک نشانه است و اگر از ارائه تجهیزات خودداری کنند این نیز یک نشانه دیگر است و همان طور که گفتم این‌ها در روند تصمیمات ما اثر می‌گذارد.
وی خاطر نشان کرد: فشار‌های آمریکایی‌ها در این چارچوب بود که این بازطراحی صورت نگیرد، ولی خوشبختانه همان طور که اشاره کردم چینی‌ها در این روند همکاری خوبی با ما داشتند.
کمالوندی در ادامه صحبت‌های خود در این راستا خاطر نشان کرد: ما بخشی از این تجهیزات را می‌توانیم خودمان تولید کنیم، ولی اگر اروپایی‌ها به ما این تجهیزات را بدهند کار سرعت بیشتری پیدا می‌کند.
سناریو‌های مختلفی برای عبور از سقف غنی‌سازی ۳.۶ داریممعاون امور بین الملل، حقوقی و مجلس و سخنگوی سازمان انرژی اتمی در مورد عبور ایران از سقف غنی‌سازی ۳.۶ گفت: در این ارتباط سناریو‌هایی مطرح است، یکی این است که غنی‌سازی را فراتر از ۳.۶ برای نیاز بوشهر تعریف کنیم. یک سناریوی دیگر این است که آن را برای راکتور تحقیقاتی تهران تعریف کنیم.
اگر اوضاع به همین سبک ادامه یابد عملاً برجامی باقی نمیماندکمالوندی درباره این که آیا گام آخر ایران خروج از برجام خواهد بود؟ گفت: اگر به همین سبک ادامه دهیم عملاً همین اتفاق می‌افتد. اگر بگوییم خارج می‌شویم یا نمی‌شویم خیلی مهم نیست کما این که الان شاید خود آمریکا هم متوجه شده باشد که اشتباه کرده که از برجام خارج شد. ممکن با عدم اجرای تعهدات از سوی اروپا و تعلیق‌های ما به جایی برسیم که عملاً برجامی وجود نداشته باشد. این اتفاق دارد می‌افتد مگر این که تغییری ایجاد شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر یا اروپا وقت کشی می‌کند یا نمی‌تواند کاری انجام دهد که در این وضعیت نمی‌تواند برجام ادامه یابد. اگر شرایط این باشد برجامی باقی نخواهد ماند که بخواهیم در آن بمانیم یا نمانیم.
گزارش اخیر آژانس مثبت و موید پایبندی ایران بودکمالوندی در خصوص گزارش آتی آژانس با بیان این که گزارش اخیر آژانس مثبت و موید پایبندی ایران بود گفت: آژانس قاضی نیست و ناظر است. در گزارش بعدی مقدار را می‌نویسند نه این که نقض یا خلافی صورت گرفته. آژانس رأی مشخص نمی‌دهد که نقض و خلاف صورت گرفته فقط آمار و ارقام می‌دهد.
وی ادامه داد؛ تفسیر ما این است که کاری خلاف برجام انجام نمی‌دهیم و درباره گزارش بعدی نگرانی نداریم.
آژانس همین مطلبی را خواهد گفت که ما امروز داریم اعلام می‌کنیم.
معاون امور بین الملل، حقوقی و مجلس و سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پایان در پاسخ به سوالی درباره موضع شورای حکام گفت: برجام قبل از این که موضوع شورای حکام باشد موضوع برجامی هاست و شورای حکام باید به آن با عینک برجام نگاه کند نه با عینک پادمانی.